ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: Η Εκκλησία μας τιμά κάθε 26 Ιουλίου τη μνήμη της Αγίας Παρασκευής της Οσιοπαρθενομάρτυρος, της Αγίας που λάμπει μέσα στους αιώνες ως πρότυπο ασκητικής ζωής, πίστης και υπέρλογης αντοχής στα μαρτύρια.
Μίνι αφιέρωμα από το ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Η Αγία Παρασκευή δεν είναι μόνο μια μορφή της πρώτης Εκκλησίας, αλλά παραμένει ενεργή και θαυματουργική στους καιρούς μας, ιδιαίτερα ως προστάτις των οφθαλμών και των ασθενών της όρασης, αλλά και των πονεμένων ψυχών που αναζητούν παρηγοριά, ελπίδα και εσωτερική ίαση.
Η ζωή της Αγίας Παρασκευής – Παιδεία, μοναχικότητα και ομολογία πίστεως
Η Αγία Παρασκευή γεννήθηκε στη Ρώμη το 117 μ.Χ. από ευσεβείς γονείς, τον Αγαθόνικο και τη Πολιτεία, που απέκτησαν παιδί μετά από προσευχή και νηστεία. Της έδωσαν το όνομα Παρασκευή, διότι γεννήθηκε ημέρα Παρασκευή και επειδή αφιερώθηκε από νωρίς στον Εσταυρωμένο Κύριο.
Ανατράφηκε με χριστιανική παιδεία και, όταν οι γονείς της εκοιμήθησαν, μοίρασε την περιουσία της στους φτωχούς και έγινε μοναχή. Φορούσε τρίχινο ένδυμα και περιόδευε διδάσκοντας τον λόγο του Θεού με παρρησία και αγάπη.
Κατά τους χρόνους του Αντωνίνου Πίου συνελήφθη και οδηγήθηκε στον ηγεμόνα. Εκείνος της ζήτησε να αρνηθεί τον Χριστό. Η Αγία αρνήθηκε κατηγορηματικά και τότε υποβλήθηκε σε φρικτά βασανιστήρια: ραβδισμούς, ανασκολοπισμό, κάψιμο με αναμμένα σίδερα και ρίψη σε καζάνι με καυτό λάδι και πίσσα.
Όταν την έριξαν στο καζάνι, παρέμεινε αβλαβής. Ο ίδιος ο ηγεμόνας Αντωνίνος, βλέποντας το θαύμα, της ζήτησε να ρίξει στα μάτια του το καυτό υγρό ώστε να θεραπευτεί από την τύφλωση. Η Αγία προσευχήθηκε και, με τη χάρη του Θεού, του αποκατέστησε την όραση. Εκείνος πίστεψε στον Χριστό. Όμως οι επόμενοι άρχοντες τη βασάνισαν ακόμα πιο σκληρά και την αποκεφάλισαν.
Θαύματα μέσα στους αιώνες – Θεραπείες και επεμβάσεις της Αγίας
Η Αγία Παρασκευή θεωρείται από τους πιο θαυματουργούς Αγίους της Ορθόδοξης Εκκλησίας, ιδιαίτερα για ασθένειες που σχετίζονται με την όραση και τα μάτια, λόγω του πρώτου μεγάλου θαύματος της θεραπείας του ηγεμόνα. Σε αναρίθμητα μοναστήρια και εκκλησίες αφιερωμένα στο όνομά της, υπάρχουν εκατοντάδες μαρτυρίες πιστών που έλαβαν θαυμαστή ίαση από οφθαλμοπάθειες, τύφλωση, τραύματα, ακόμα και όγκους.
Στην Ιερά Μονή Αγίας Παρασκευής στο Μηλοχώρι Εορδαίας, στο Μοναστήρι Αγίας Παρασκευής Μονοδένδρι Ιωαννίνων, στην Αγία Παρασκευή Λαγκαδά, αλλά και στον ναό της Αγίας Παρασκευής στη Νέα Μάκρη, χιλιάδες πιστοί προσέρχονται κάθε χρόνο με πίστη και αγάπη για να ζητήσουν τη μεσιτεία της, τονίζει γέροντας του ΑΓΙΟΥ Όρους στο vimaorthodoxias.gr
Από αστυνομικούς, μαθητές με σοβαρά προβλήματα όρασης, μέχρι ηλικιωμένους που τυφλώθηκαν προσωρινά ή ασθενείς με αποκόλληση αμφιβληστροειδούς, αναφέρονται ιστορίες θεραπείας, με κοινό χαρακτηριστικό τη θερμή προσευχή στην Αγία και τη χρήση του λαδιού από το καντήλι της.
Πού βοηθάει η Αγία Παρασκευή – Η Χάρη της στην καθημερινή ζωή
Πέρα από την όραση, οι πιστοί καταφεύγουν στην Αγία Παρασκευή για θέματα νευρικής κατάρρευσης, εσωτερικής αναστάτωσης, πνευματικής τύφλωσης, προβλήματα στα παιδιά και μαθησιακές δυσκολίες, αλλά και για προστασία από ξαφνικά ατυχήματα ή αποπροσανατολισμούς.
Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου ταξιδιώτες, οδηγοί, μοτοσικλετιστές ή πεζοί σώθηκαν από ατύχημα έχοντας επάνω τους ένα μικρό φυλαχτό ή μια εικόνα της Αγίας.
Μοναχές από τη Βόρεια Ελλάδα αναφέρουν ότι η Αγία Παρασκευή εμφανίζεται σε όνειρα ή σε πρόσωπα με αμφιβολίες πίστης και τα κατευθύνει με ευγένεια και πραότητα προς την εξομολόγηση και τη Θεία Κοινωνία.
Τι λένε οι σύγχρονοι Άγιοι για την Αγία Παρασκευή
Ο Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης σε επιστολές του προς προσκυνητές από την Αυστραλία αναφέρει:
«Η Αγία Παρασκευή ακούει ταχέως αυτούς που πάσχουν στα μάτια της ψυχής και του σώματος. Είναι μαλακή στην καρδιά και δυνατή στην πρεσβεία».
Ο Άγιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης, επίσης, συνιστούσε στους ανθρώπους με φόβους και εσωτερική τύφλωση να ζητούν τη μεσιτεία της Αγίας Παρασκευής:
«Να τη φωνάζετε με το όνομά της. Είναι πρόθυμη να βοηθήσει, ειδικά όταν η αγωνία σας τυφλώνει».
Ο Γέροντας Εφραίμ της Αριζόνας στο μοναστήρι του Αγίου Αντωνίου είχε αφιερώσει μικρό παρεκκλήσιο στην Αγία Παρασκευή, λέγοντας πως «όποιος την επικαλεστεί με πίστη, βλέπει τον δρόμο του πιο καθαρά».
Η πνευματική σημασία της Αγίας Παρασκευής σήμερα
Σε εποχές πνευματικής σύγχυσης, εκκοσμίκευσης και απώλειας προσανατολισμού, η Αγία Παρασκευή γίνεται φως, φανός και οδηγός. Δεν είναι μόνο η προστάτιδα των σωματικών οφθαλμών, αλλά κυρίως της ψυχικής όρασης, του βλέμματος προς τον Θεό.
Η παρουσία της είναι παρήγορη σε μοναχούς και λαϊκούς, σε εφήβους και υπερήλικες, σε ανθρώπους με ειδικές ανάγκες ή σε εκείνους που έχουν χάσει το «νόημα» και αναζητούν φως.
Η πίστη στην Αγία Παρασκευή δεν είναι λαϊκή ευσέβεια απλώς. Είναι δοκιμασμένη πατερική εμπειρία, είναι θεία πράξη που διατηρείται αιώνες σε κάθε τόπο που φυλάσσεται το όνομά της με ευλάβεια.
Το μήνυμα της Αγίας – Με υπομονή και καθαρότητα
Η Αγία Παρασκευή δεν μίλησε με μεγάλα λόγια, αλλά με σιωπή και σταυρό. Δεν έγραψε βιβλία, αλλά άφησε γραμμένο το όνομά της στις καρδιές εκατομμυρίων.
Βεβαίως. Ακολουθούν επιπλέον 300 λέξεις για να ολοκληρωθεί το αφιέρωμα στην Αγία Παρασκευή, με αναφορά στα λαϊκά έθιμα, τις παραδόσεις, τα άλογα, τις πανηγύρεις και τη λαϊκή ευλάβεια, όπως διασώζονται σε κάθε γωνιά της Ορθόδοξης Ελλάδας.
Τα έθιμα και οι πανηγύρεις της Αγίας Παρασκευής στην Ελλάδα
Η Αγία Παρασκευή τιμάται με ξεχωριστό τρόπο σε όλη την Ελλάδα, ιδιαίτερα σε χωριά και επαρχίες όπου η λαϊκή παράδοση διατηρείται αυθεντική. Οι πανηγύρεις προς τιμήν της Αγίας, με επίκεντρο την 26η Ιουλίου, δεν είναι απλώς εορταστικές συγκεντρώσεις, αλλά πνευματικές γιορτές με έντονο λειτουργικό, πολιτιστικό και εθιμικό χαρακτήρα.
Στη Θεσσαλία, στη Θράκη, στην Ήπειρο και σε πολλές περιοχές της Βόρειας Ελλάδας, τελείται περιφορά της εικόνας σε δρόμους και χωράφια για ευλογία και προστασία από ασθένειες, θεομηνίες και το «κακό μάτι». Η Αγία θεωρείται προστάτιδα των χωραφιών, των ζώων, των αλόγων και των ανθρώπων της υπαίθρου.
Ένα από τα χαρακτηριστικότερα έθιμα τελείται σε προσφυγικούς οικισμούς, όπου οι πιστοί φέρνουν άλογα στο προαύλιο του ναού, τα οποία ευλογούνται με αγιασμό. Αυτό το έθιμο λέγεται ότι συμβολίζει την προστασία της Αγίας στα ταξίδια και στις μετακινήσεις των προσφύγων και των παλαιών καραβανιών.
Στα Κύθηρα, στην Πρέβεζα και στη Ρούμελη, το βράδυ της παραμονής (25 Ιουλίου) οι γυναίκες τοποθετούν ένα λευκό πανί κοντά στο καντήλι της εικόνας, για να «πιάσει τη χάρη της Αγίας» και να το χρησιμοποιούν για τα μάτια και τις δύσκολες ώρες.
Επίσης, σε χωριά της Μακεδονίας και της Στερεάς Ελλάδας, οι γυναίκες ζυμώνουν «τα ψωμιά της Αγίας», τα οποία μοιράζονται την ημέρα της πανηγύρεως ως ευλογία και τάμα για θεραπεία.
Σε πολλούς ναούς, την παραμονή τελείται ιερά αγρυπνία με συμμετοχή πλήθους πιστών, ενώ σε παλαιότερες εποχές, οι γυναίκες φορούσαν μαύρα μαντίλια και κρατούσαν αναμμένα κεριά, κάνοντας τρισάγια σε προσφιλή πρόσωπα, ζητώντας την παρηγορία της Αγίας.
Από τον Πόντο μέχρι την Πελοπόννησο, από την Ήπειρο ως τα Δωδεκάνησα, η Αγία Παρασκευή δεν είναι απλώς μια Αγία, είναι οικεία μορφή, μάνα, προστάτιδα, φρουρός της οικογένειας. Οι άνθρωποι δεν λένε “πάμε στον ναό”, αλλά: “Πάμε στην Αγία μας”.
Ας την επικαλούμαστε με πίστη.
Ας τη ζητούμε στις δυσκολίες μας.
Ας τη σεβόμαστε και ας την τιμούμε, διότι είναι ζωντανή, ενεργή, θαυματουργή.
Αγία του Θεού Παρασκευή, πρέσβευε υπέρ ημών!