Στην ασιατική παραλία του Βοσπόρου, η αρχαιότατη Χαλκηδών των Μεγαρέων, προέκταση της βυζαντινής Κωνσταντινουπόλεως, είναι σήμερα ένα από τα πιο πολυάνθρωπα προάστια της Πόλης και έδρα της ομώνυμης Μητροπόλεως.
Ο ναός της Αγίας Ευφημίας δεν έχει καμιά σχέση με τον περίλαμπρο ναό που είχε χτίσει, πάνω στον τάφο της Αγίας, ο Μέγας Κωνσταντίνος, και κατά τον Σκαρλάτο Βυζάντιο, δεν είναι καν χτισμένος στο ίδιο σημείο.
Ο αρχαίος ναός πρέπει να εξαφανίστηκε γύρω στα 1555 και όσοι από τους χριστιανούς δεν εγκατέλειψαν τότε την περιοχή, συγκεντρώθηκαν γύρω από την αρχαία Μονή της Αγίας Βάσσης. Η μονή μετονομάσθηκε σε Μονή Αγίας Ευφημίας και το 1694 οικοδομήθηκε ο ναός ο οποίος και επανιδρύθηκε το 1832.
Στην εξωτερική πλευρά της μάνδρας που περικλείει το εκκλησιαστικό συγκρότημα είναι ενσωματωμένη μια θαυμάσια οθωμανική κρήνη. Μπαίνοντας στον αυλόγυρο αντικρίζουμε απέναντι δεξιά, το κτήριο των γραφείων και τάφους της οικογενείας Ζαχάρωφ.
Η εκκλησία έχει περίεργο σχήμα. Από τον νάρθηκα μπαίνει κανείς σε άλλον νάρθηκα και από εκεί στον κυρίως ναό. Σύμφωνα με μία λαική παράδοση, τον ναό έχτισε την περίοδο των διωγμών, η ίδια η Αγία, ισχυριζόμενη ότι επρόκειτο για κτήριο λουτρών κι έτσι εξηγούν το παράδοξο του αρχιτεκτονήματος.
Στον πρώτο νάρθηκα δεξιά υπάρχει το αγίασμα της Αγίας Παρασκευής κι᾽ έχει μεταφερθεί εκεί από έναν διπλανό δρόμο, επειδή ο Τούρκος ιδιοκτήτης του το κρατούσε σφραγισμένο. Υπάρχει επίσης μια μεγάλη εικόνα της Δ´ Οικουμενικής Συνόδου.
Το τέμπλο του ναού είναι ωραιότατο και οι Δεσποτικές εικόνες είναι καλυμμένες με ασήμι. Υπάρχουν επίσης κειμήλια που διασώθηκαν και μεταφέρθηκαν εδώ από τον παλαιότερο ναό. Ένας Επιτάφιος κεντημένος κρέμεται αριστερά και φέρει την χρονολογία 1741.
Η εκκλησία, που βρίσκεται σήμερα στο κέντρο της παλιάς γραφικής αγοράς της Χαλκηδόνας, ανακαινίσθηκε πρόσφατα με δαπάνη του Σωκράτη Κόκκαλη.
Ισμήνη Καπάνταη
Εκκλησίες στην Κωνσταντινούπολη
Νικόλαος Γκίνης – Κωνσταντίνος Στράτος
-250x180.jpg)
