Όταν έχουμε ταπεινό φρόνημα, δεν μπορούμε να είμαστε υποκριτές

«Πρέπει να ζούμε με ευθύτητα, χωρίς υποκρισίες και φαρισαισμούς».

«Να ομοιάζη η πορεία της ζωής μας με την πορεία της ρόδας. Στην ρόδα ένα σημείο εγγίζει στην γη και το υπόλοιπο μέρος της βρίσκεται ανυψωμένο.

 Έτσι ας συμβαίνη και στην ζωή μας, και όχι να βυθιζώμεθα ολοσχερώς στα γήινα». «Πρέπει να θεωρούμε τον εαυτό μας χειρότερον απ’ όλους».

Ιδιαίτερα επέμενε στην απόκτησι ταπεινού φρονήματος. Σαν βοσκός λογικών προβάτων που ήταν, έψαλλε συχνά με την ποιμενική του φλογερά τα εγκώμια της ταπεινοφροσύνης. Με παροιμίες, με πατερικά ρητά, με διαφόρων ειδών ιστορίες, με τρόπο ήπιο, με ύφος ελεγκτικό, «πολυμερώς και πολυτρόπως» ωδηγούσε το ποίμνιό του στον δρόμο της ταπεινώσεως.

—Χωρίς την ταπείνωσι, έλεγε, δεν σώζεται ο άνθρωπος. Αν πιστεύσουμε πως από δική μας αξία σωζόμεθα, έχουμε απατηθή. Θα σας αναφέρω ένα διδακτικό περιστατικό. Μία επιφανής αρχόντισσα, αρκετά ευσεβής αλλά όχι και αρκετά ταπεινή, καθώς κοιμόταν είδε ένα συγκλονιστικό όνειρο: Πάνω σε ένδοξο θρόνο ο δίκαιος Κριτής! Και απέναντί του πλήθη λαού, μεταξύ των οποίων και η ίδια. Ο Χριστός ετοιμαζόταν να καλέση πλησίον Του τους εκλεκτούς. Εκείνη που βασιζόταν στις αρετές της και στις καλωσύνες της περίμενε μεγάλες τιμές, αλλά έπεσε έξω στην πρόβλεψι της. Κάποια ταπεινή χωριατοπούλα εκρίθη αξία για την πρώτη θέσι. Δεύτερος ήταν ενας φτωχός χωρικός που φορούσε μάλιστα και τσαρούχια. Ακολουθήσαν στην σειρά πλήθη απλοικών ανθρώπων.

Σε μια στιγμή ο Κύριος έπαυσε να προσκαλή άλλους. Εκείνη επάνω στην απελπισία της απεφάσισε να τον πλησιάση και να του υπενθυμίση τα καλά που είχε κάνει. Ο Χριστός όμως απέστρεψε εντελώς το πρόσωπό του απ’ αυτήν. Εξουθενωμένη πλέον, «κάλαμος συντετριμμένος», έπεσε στο έδαφος, έκλαψε και ανεγνώρισε ταπεινά πως πράγματι δεν της άξιζε η ουράνιος βασιλεία. Να, αγαπητοί μου — έδω δυνάμωσε την φωνή του ο στάρετς — το ταπεινό φρόνημα! 

Έτσι πρέπει να σκεπτώμεθα όλοι. Όταν ξύπνησε από το όνειρο η αρχόντισσα, δεν τόλμησε πιά να φιλοξενήση υπερήφανες ιδέες στην ψυχή της. Της έδωσε ο Θεός με το όνειρο αυτό ένα αξέχαστο μάθημα.
—Μα, πάτερ, ερώτησε κάποιος, τόσο πολύ επικίνδυνη είναι η υπερηφάνεια;

—Παιδί μου, του απήντησε, φρόντισε να περιτυλίξης τον εαυτό σου με την ταπείνωσι, και τότε δεν έχεις να φοβηθής τίποτε, έστω και αν ο ουρανός πέση επάνω στην γη.
Τα λόγια αυτά του στάρετς μας δείχνουν πόσο καλά κατείχε τα πατερικά κείμενα. Να τι γράφει σχετικώς ο Αββάς Ισαάκ: «Εάν κολληθή ο ουρανός τη γη, ο ταπεινόφρων ου θροείται» (Λόγος 81ος). Ο ποιμενικός του αυλός απέδιδε πιστά τις μελωδίες των μεγάλων διδασκάλων της Εκκλησίας.

Την ώρα που έδινε την κοινή ευλογία στα πλήθη συνήθιζε πάντοτε να τους προσφερή κάποια σύντομη και επιγραμματική διδασκαλία.
«Ο Θεός», είπε κάποτε, «στέλνει το έλεος του μόνο στους ταπεινούς».

Πηγή: Ο Στάρετς Αμβρόσιος, σελ.156-157, Έκδοσις Ιεράς Μονής Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής.