Ο Χριστός, το παν! (Αγίου Ιουστίνου Πόποβιτς)

Σταθείτε όλα τα σύμπαντα, όλοι οι υπάρχοντες κόσμοι, και όλα τα όντα!

Κάτω όλαι αι καρδίαι, όλοι οι νόες, όλαι αι ζωαί, όλα αι αθανασίαι, όλαι αι αιωνιότητες! Διότι, όλα αυτά άνευ του Χριστού είναι δι’ έμε κόλασις. η μία κόλασις δίπλα εις την άλλην κόλασιν. Όλα είναι αναρίθμητοι και ατελεύτητοι κολάσεις και εις ύψος και εις το βάθος και εις το πλάτος.

Η ζωή άνευ του Χριστού, ο θάνατος άνευ του Χριστού, η αλήθεια άνευ του Χριστού, ο ήλιος άνευ του Χριστού και τα σύμπαντα χωρίς Αυτόν, όλα είναι τρομερά ανοησία, ανυπόφορον μαρτυρίον, σισύφειον βάσανον, κόλασις!

Δεν θέλω ούτε τη ζωήν, ούτε τον θάνατο άνευ Σου, Γλυκύτατε Κύριε! Δεν θέλω ούτε την αλήθειαν, ούτε την δικαιοσύνην, ούτε τον παράδεισον, ούτε την αιωνιότητα. Όχι, όχι! Εσένα μόνον θέλω, Εσύ μόνο να είσαι εις όλα, εν πάσι και υπεράνω όλων!… Η αλήθεια, εάν δεν είναι ο Χριστός, δεν μου χρειάζεται, είναι μόνο μια κόλασις.

Το ίδιον είναι κόλασις και η δικαιοσύνη, και η αγάπη, και το αγαθόν, και η ευτυχία και αυτός ο Θεός, εάν δεν είναι ο Χριστός, είναι κόλασις. Δεν θέλω ούτε την αλήθεια άνευ του Χριστού, ούτε την δικαιοσύνην άνευ του Χριστού, ούτε την αγάπην άνευ του Χριστού, ούτε τον Θεό άνευ του Χριστού.

Δεν τα θέλω όλα αυτά κατ’ ουδένα τρόπον! Θα δεχθώ κάθε είδους θάνατον. Ας με θανατώσετε με όποιον τρόπον θέλετε, αλλά χωρίς τον Χριστόν δεν θέλω τίποτε. Ούτε τον εαυτόν μου, ούτε και αυτόν τον ίδιον τον Θεόν, ούτε κάτι άλλο μεταξύ των δύο τούτων δεν θέλω, δεν θέλω, δεν θέλω!