Λόγος του Μέγα Βασιλείου για τα δάνεια

Δεν προξενεί καμία ντροπή η φτώχεια. Γιατί λοιπόν να προσθέτουμε στους εαυτούς μας τους ονειδισμούς εξαιτίας του χρέους; Κανείς δεν θεραπεύει τραύματα με τραύμα, ούτε γιατρεύει το κακό με το κακό, ούτε επανορθώνει τη φτώχεια με τους τόκους.

Πλούσιος είσαι; Μη δανείζεσαι. Φτωχός είσαι; Μη δανείζεσαι. Γιατί, αν είσαι ακατάστατος, δεν έχεις ανάγκη από δάνειο. Εάν τίποτα δεν έχεις, δεν θα εξοφλήσεις το δάνειο. Μη σκέπτεσαι για τη ζωή με υστεροβουλία, μήπως τότε μακαρίσεις τις προ του δανείου ημέρες.

Σ’ ένα πράγμα διαφέρουμε οι φτωχοί από τους πλούσιους (που δανείστηκαν) στην ξεγνοιασιά. Και τους κοροϊδεύουμε, όταν αγρυπνούν, ενώ οι ίδιοι κοιμόμαστε. Κι όταν αυτοί πιέζονται πάντοτε από μέριμνες και φροντίδες, εμείς είμαστε αμέριμνοι και ήσυχοι. Γιατί εκείνος που χρωστά και φτωχός είναι και πολλές φροντίδες έχει. Άυπνος είναι τη νύχτα, άυπνος την ημέρα, πάντοτε σκεπτικός.

Ο δανεισμός γίνεται αρχή ψεύδους, αφορμή αχαριστίας κι επιορκίας κι αγνωμοσύνης. Οι νύχτες δεν φέρνουν σ’ αυτόν ανάπαυση, ούτε ο ζήλος είναι ευχάριστος, αλλά του κάνει δύσκολη τη ζωή, μισεί της ημέρες που συντομεύουν τις προθεσμίες, φοβάται τους μήνες σαν πατέρες των τόκων.

Κι όταν κοιμάται βλέπει στον ύπνο του τον δανειστή, να εμφανίζεται σε εφιαλτικό όνειρο. Κι όταν είναι ξύπνιος, έννοια και φροντίδα του είναι ο τόκος. “Όταν ο δανειστής” , λέει, “και ο χρεοφειλέτης συναντιούνται μαζί, ο Κύριος τους παρακολουθεί και τους δύο” (Παρ. 29, 13). Ο ένας τρέχει σαν σκυλί στο θήραμα, ενώ ο άλλος σαν έτοιμο θήραμα τρέμει τη συνάντηση, γιατί το χρέος του αφαιρεί το θάρρος.

Είδα εγώ ελεεινό θέαμα, παιδιά ελεύθερα, εξαιτίας των πατρικών χρεών να οδηγούνται στον τόπο αγοραπωλησίας. Δεν έχεις να αφήσεις χρήματα στα παιδιά; Μην τους αφαιρείς από πάνω και την ευγένεια της καταγωγής. Κανένας ποτέ δεν κατηγορήθηκε για την φτώχεια του πατέρα του. Χρέος πατρικό τον οδηγεί στη φυλακή. Μην αφήνεις γραμμάτιο, σαν κατάρα πατρική στα παιδιά σου, που κατεβαίνει τα εγγόνια σου.

Μέγας Βασίλειος
Αποσπάσματα από το βιβλίο “Βασιλειανό αποθησαύρισμα” του Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλου