Η φιλαργυρία

Του Πρωτοπρ. Διονυσίου Τάτση

Πολλοί άνθρωποι παραπονούνται για όσα συμβαίνουν στην κοινωνία και αναφέρονται στο ρόλο εκείνων, πού έχουν κάποια εξουσία. Με επιμονή και σταθερότητα προτείνουν διάφορες λύσεις, για την βελτίωση των πραγμάτων, χωρίς ωστόσο να έχουν γνώση και σχετική εμπειρία.

Ζουν μέσα σε ένα κλίμα αναστάτωσης και εκνευρισμού, γεγονός πού μειώνει την ελπίδα ότι αύριο τα πράγματα θα γίνουν καλύτερα.

Κάτι, λοιπόν, λείπει από τούς ανθρώπους, γι’ αυτό και βρίσκονται σε αυτό το κατάντημα. Προσπάθησα πολλές φορές να το επισημάνω και να το περιγράψω, άλλα δεν κατέληξα πουθενά. Κάποια μέρα όμως μελετώντας την Καινή Διαθήκη, για πνευματική τροφοδοσία, έπεσα πάνω σ’ ένα λόγο του Παύλου προς το μαθητή του Τιμόθεο και χάρηκα, γιατί είχα βρει αυτό πού επίμονα έψαχνα, Ό απόστολος με τρόπο καθαρό και σαφή λέει ότι «ρίζα πάντων των κακών ή φιλαργυρία».

Σκέφτηκα ότι, εάν δεν υπήρχε στους ανθρώπους το φοβερό πάθος της φιλαργυρίας, θα είχαν εξαφανιστεί από την κοινωνία όλα τα κακά, τα όποια την έχουν μετατρέψει σε ζούγκλα. Το αδιάκοπο κυνηγητό του συμφέροντος αχρηστεύει πνευματικά τον άνθρωπο και τον κάνει αποκρουστικό. Κανένας δεν θέλει να βρίσκεται κοντά σ’ ένα φιλάργυρο, γιατί δεν μπορεί να υποφέρει τις σκέψεις του, την επιθυμία του πλούτου, τις μεθοδεύσεις του και γενικά την ενοχλητική συμπεριφορά του.

Πώς να σταθεί κανείς κοντά σ’ ένα άνθρωπο αιχμάλωτο του συμφέροντος και της φιλαργυρίας; Πώς να επικοινωνήσεις μαζί του, όταν ό νους του είναι κολλημένος στην απόκτηση όσο το δυνατόν περισσότερων υλικών αγαθών, ενώ για τα πνευματικά αγαθά δεν θέλει να ακούει; Πώς να συνεργαστείς μαζί του, όταν σε βλέπει ευάλωτο στην εκμετάλλευση;

Τώρα, αν σκεφτεί κανείς ότι οι περισσότεροι άνθρωποι είναι φιλάργυροι, πώς μπορεί να ελπίζει για κάτι καλύτερο στην κοινωνία; Όλα τα κακά στην κοινωνία τα δημιουργούν οι ίδιοι οι άνθρωποι, γι’ αυτό και ή απαλλαγή από αυτά είναι δικό τους έργο. Πρέπει μόνοι τους να δώσουν λύσεις και να αλλάξουν νοοτροπία και συμπεριφορά. Τί σημαίνει αυτό; Αποδοχή ηθικών κανόνων και άρχων ή για να το πω καλύτερα, χρειάζεται ό Θεός ανάμεσα μας! Εάν τολμήσεις να το προτείνεις αυτό, θα συνασπισθούν όλοι οι δαίμονες, για να σε πνίξουν και να μη ακουστεί ή ενοχλητική φωνή σου.

Κλείνοντας τούτο το άρθρο, θα παραθέσω ένα απόσπασμα από κείμενο του Φώτη Κόντογλου, το οποίο αναφέρεται στη φιλαργυρία, «τη βαριά αρρώστια της ψυχής». Είναι αξιοπρόσεκτο και άκρως επίκαιρο: «Από όλες τις αρρώστιες, πού παθαίνει ή ψυχή του άνθρωπου, ή πιο σιχαμερή κατά την κρίση μου, είναι ή φιλαργυρία, ή τσιγκουνιά. Από μικρός την απεχθανόμουνα. Και τώρα, μ’ όλο πού με την ηλικία, άλλαξα γνώμη για πολλά πράγματα, για την τσιγκουνιά δεν άλλαξα.

Προτιμώ να ‘χω να κάνω μ’ ένα φονιά ακόμα, παρά μ’ έναν τσιγκούνη. Γιατί, ό φονιάς μπορεί να σκότωσε σε αναβρασμό ψυχής απάνω στο θυμό του και να μετάνιωσε ύστερα, ενώ ό τσιγκούνης είναι ψυχρός υπολογιστής, ως το κόκκαλο χαλασμένος. Στον φονιά μπορεί να βρεις και κάποια αισθήματα- στον τσιγκούνη δεν θα βρεις κανένα. Ό τσιγκούνης είναι, βέβαια, πάντα εγωιστής, αγαπά μοναχά τον εαυτό του, αλλά πολλές φορές είναι ένα τέρας χειρότερο κι από τον εγωιστή, γιατί μπορεί να μη αγαπά μήτε τον εαυτό του και να τον αφήσει να πεθάνει από την πείνα».