«Τα έσχατα» στην συνείδηση της Εκκλησίας μας

Εκκλησία: Τα έσχατα στην συνείδηση της Εκκλησίας μας. Εδώ πέρα από υποκειμενικές απόψεις και ιδέες, ας παραθέσουμε την θέση που έχουν πλέον «τα έσχατα» στην λειτουργική συνείδηση της Εκκλησίας μας…

μέσα από το θεόπνευστο και υπό της Εκκλησίας μας εγκεκριμένο λειτουργικό γεγονός των ύμνων και ο καθένας ας κάνει τις διαπιστώσεις του.

Από τα πρωτοχριστιανικά χρόνια απασχολούσε έντονα τους πιστούς το θέμα των εσχάτων, της ελεύσεως του Αντιχρίστου και του τέλους της ανθρώπινης ιστορίας, ως εισαγωγής στην ανατέλλουσα Βασιλεία Του Θεού.

Κάποιοι μονοπώλησαν σε αυτήν την σκέψη αναμένοντας τα έσχατα και το τέλος του κόσμου ως μία λύτρωση στο δικό τους αδιέξοδο, δίνοντας μεγαλύτερη βαρύτητα στον Αντίχριστο παρά στον Χριστό, στο σκοτάδι παρά στο φώς. (βλ.Καβάφη «Περιμένοντας τους Βαρβάρους»)

Κάποιο άλλοι προσχώρησαν σε μία εγκόσμια και ενδοϊστορική εσχατολογία, νομίζοντας πως η Βασιλεία του Θεού είναι ένα επίγειο γεγονός που πρέπει με κάθε ισχύ και δύναμη να κατακτήσει αυτοκρατορικά την οικουμένη. (βλ. Παπική εκκλησία)

Όπως επίσης ορισμένοι άλλοι στρουθοκαμηλίζουν περί του θέματος θέλοντας τους χριστιανούς απροβλημάτιστους σαν υπνωτισμένο κοπάδι, που να τρώει σανό και να αντιμετωπίζει παθητικά κάθε παγκόσμια εξέλιξη που εξανδραποδίζει το ανθρώπινο πρόσωπο και επιταχύνει την επικράτηση του πονηρού στον κόσμο.

Εδώ όμως, πέρα από υποκειμενικές απόψεις και ιδέες, ας παραθέσουμε την θέση που έχουν πλέον «τα έσχατα» στην λειτουργική συνείδηση της Εκκλησίας μας, μέσα από το θεόπνευστο και υπό της Εκκλησίας μας εγκεκριμένο λειτουργικό γεγονός των ύμνων και ο καθένας ας κάνει τις διαπιστώσεις του:

(κατά περίεργο τρόπο η λέξη των εσχάτων κυριαρχεί στους νέους μας Αγίους κάτι που δεν βλέπουμε να συνηθίζεται στην λειτουργική πρακτική των παλαιών χρόνων, όπως σε μεγάλους Αγίους: του Αγίου Γεωργίου, του Αγίου Αθανασίου, της Αγίας Ευφημίας κ.α. έστω αν και τότε υπήρχε έντονο το εσχατολογικό πνεύμα.)

Αγίου Νεκταρίου Πενταπόλεως (20ος αιώνας)
Τῆς ἐρήμου πολίτης Σηλυβρίας τον γόνον καὶ Αἰγίνης τὸν ἔφορον, τὸν ἐσχάτοις χρόνοις φανέντα, ἀρετῆς φίλον γνήσιον, Νεκτάριον τιμήσωμεν πιστοί, ὡς ἔνθεον θεράποντα Χριστοῦ· ἀναβλύζεις γὰρ ἰάσεις παντοδαπὰς, τοῖς εὐλαβῶς κραυγάζουσι· δόξα τῷ σὲ δοξάσαντι Χριστῷ, δόξα τῷ σὲ θαυμαστώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ, πάσιν ἰάματα.

Μέγας ὡς ἀληθῶς, θεράπων τοῦ Κυρίου ἐν τοῖς ἐσχάτοις χρόνοις, Νεκτάριε ἐδείχθης, καὶ τοὺς Πιστοὺς ἐστήριξας.

Αγίου Νικολάου του Πλάνα (20ος αιώνας)
Τον της εγκρατείας μύστην τρανόν. και της αγρυπνίας τον ωραίον μυσταγωγόν. τον εν εσχάτοις χρόνοις βιώσαντα αμέμπτως. Νικόλαον τον θείον ανευφημήσωμεν.

Άγιος Νεομάρτυς Αργύριος ο Επανομίτης (19ος αιώνας)
Ἦχος δ΄. Ἐπεφάνης σήμερον
Ὡς ἀθλήσας Ἅγιε ἐσχάτοις χρόνοις, τὸν Χριστὸν ἐδόξασας, θανατωθεὶς ὑπὲρ Αὐτοῦ· διὸ πιστῶς σε γεραίρομεν, ὡς Ἀθλοφόρων Ἀργύριε σύσκηνον.

Αγίου Νεομάρτυρος Νικήτα του Νισύριου (18ος αιώνας)
Ἦχος β΄. Ὅτε ἐκ τοῦ ξύλου
Ξίφει τὸν αὐχένα σου τμηθείς, ἐν ἐσχάτοις χρόνοις Νικήτα, ὑπὲρ τῆς δόξης Χριστοῦ, τῶν τυράννων ᾔσχυνας, τὴν ματαιότητα, καὶ ἀξίως ἀπέλαβες, χειρὶ τῇ ἀκτίστῳ, στέφανον τὸν ἄφθαρτον, τῆς νίκης ἔνδοξε. Ὅθεν παῤῥησίαν ὡς ἔχων, πρέσβευε ἀπαύστως σωθῆναι, τὰς ψυχὰς τῶν πίστει εὐφημούντων σε.

Οσίου Αρσενίου του Καππαδόκου (20ος αιώνας)
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Τῶν Ὁσίων τὸν βίον ἐκμιμησάμενος, ἐν ἐσχάτοις τοὶς χρόνοις, Πάτερ Ἀρσένιε, ἐπληρώθης δωρεῶν τοῦ θείου Πνεύματος, καὶ θαυμάτων γεγονός, θεοφόρε αὐτουργός, παρέχεις ἐνὶ ἐκάστω, τᾶς ἐκ Θεοῦ χορηγίας, ταὶς ἰκεσίαις σου πρὸς Κύριον.

Αγίου Ιερομάρτυρος Φιλουμένου (20ος αιώνας)
Χριστοκτόνων οἱ ἔκγονοι ἀπηνῶς σε ἀπέκτειναν ἐν ἐσχάτοις χρόνοις, σεπτὲ Φιλούμενε, παρὰ τὸ Φρέαρ τὸ ἅγιον, παρ’ ᾧπερ ὑπήντησε Σαμαρείτιδι Χριστός, ὁ θεάνθρωπος Κύριος, ὃς παρέλαβε, τὴν ἁγίαν ψυχήν σου εἰς σκηνώσεις οὐρανίου εὐφροσύνης καὶ θείας μακαριότητος.

Οσίου Παϊσίου του Αγιορείτου (20ος αιώνας) (Μητρ. Εδέσσης Ιωήλ)
Ἦχος δ΄. Ἔδωκας σημείωσιν
Ὅσιε Παΐσιε, Φαράσων δένδρον πολύκαρπον, τῶν τοκέων σου καύχημα, Ἄθωνος τὸ κλέϊσμα, καὶ τῆς Ἐκκλησίας, στύλος ἐγκρατείας, ἐν τοῖς ἐσχάτοις τοῖς καιροῖς, σημείοις ὄντως τοῖς θαυμασίοις σου, ἐφάνης ἀξιάγαστε, διὸ πιστῶν τὰ ἀθροίσματα, κατὰ χρέος τὸν βίον σου, εὐφημοῦμεν τοῖς ᾄσμασιν.

Και ας κλείσουμε με τα θεϊκά λόγια του Χριστού μας:

«ὑποκριταί, τὸ μὲν πρόσωπον τοῦ οὐρανοῦ γινώσκετε διακρίνειν, τὰ δὲ σημεῖα τῶν καιρῶν οὐ δύνασθε γνῶναι;» (Ματθ. ιστ΄-3)

π. Διονύσιος Ταμπάκης