Η ενότητα ψυχής καί μυαλού είναι αυτή πού κάνει τήν ανθρώπινή μας ύπαρξη ξεχωριστή. Ποτέ πρίν δέν έχει υπάρξει άνθρωπος απόλυτα ίδιος μέ σένα· καί ποτέ δέν θά ξαναϋπάρξει. Ο καθένας από μάς είναι ένας καί μοναδικός σέ ολόκληρη τήν ιστορία τής ανθρωπότητας.
Όμως υπάρχει καί αντίλογος.
-Κανένας δέν είναι αναντικατάστατος!
Αυτό είναι λάθος. Όταν μιλάμε γιά δουλειές, τότε δέν τίθεται θέμα αντικατάστασης, αλλά διαδοχής. Στήν δουλειά του μπορεί, ο άνθρωπος νά αντικατασταθή. Ως πρός τήν ίδια τήν ύπαρξή του όμως, ο καθένας είναι αναντικατάστατος.
Γι αυτό ακριβώς, στό ευαγγέλιο ο Χριστός λέγει τά εξής γιά τήν αξία τής ψυχής μας: -Τί κέρδος θά έχει ο άνθρωπος, ακόμη καί άν κερδίσει ολόκληρο τόν κόσμο, άν υποστή ζημία στήν ψυχή του; Ποιό είναι εκείνο πού θά μπορέσει ένας άνθρωπος νά τό θεωρήσει αντάλλαγμα τής ψυχής του; (Ματθ. 16, 26-27).
Ακόμη καί οι τεχνοκράτες, στήν Παγκόσμια Συνάντηση Πληροφορικής (Νταβός Ελβετίας, 1988), είχαν ως θέμα τής τελευταίας Συνεδρίας τό ερώτημα: Καί μέ τήν ψυχή μας τί γίνεται;
Πόσο περισσότερο πρέπει νά ασχοληθούμε εμείς, ως χριστιανοί, μέ τό ίδιο θέμα! Καί πόσο, ακόμη περισσότερο, πρέπει νά προσέξουμε τήν ψυχή μας, τόν ίδιο τόν «εαυτό μας»!
Ως μικρό βοήθημα στόν αγώνα μας γιά διόρθωση τής ψυχής μας (=εαυτού μας), κατά τό θέλημα τού Θεού, άς πάρουμε τά όσα μάς λέγει ο Μ. Βασίλειος, εξηγώντας τό ρητό τής Παλαιάς Διαθήκης:
-Πρόσεχε σεαυτώ (Δευτ. 15,9).
Πρόσεχε τόν εαυτό σου, μήπως κάποτε γεννηθή στήν καρδιά σου (=ψυχή σου) κρυφή αμαρτία.
Πρόσεχε τόν εαυτό σου· όχι τά δικά σου, ούτε τά γύρω από σένα. Εμείς είμαστε η ψυχή καί ο νούς· δικά μας τό σώμα καί οι αισθήσεις τού σώματος· τά γύρω από μάς είναι τά χρήματα, οι τέχνες καί η λοιπή τού βίου κατασκευή. Πρόσεχε, λοιπόν, ώστε νά απομακρύνεις κάθε ρύπο αμαρτίας από τήν ψυχή σου καί νά τήν στολίζεις μέ κάθε αρετή.
Πρόσεχε τόν εαυτό σου, ώστε νά γνωρίζεις τήν ευρωστία καί τήν αρρώστεια τής ψυχής εξ αιτίας τής αμαρτίας. Μέγα καί βαρύ τό αμάρτημα; Ανάγκη πολλής εξομολόγησης, μεγάλης νηστείας, πολλής μετανοίας. Μικρό καί ελαφρύ τό παράπτωμα; Ανάλογη καί η μετάνοια.
Πρόσεχε τόν εαυτό σου· όταν όλα τά τού βίου σου είναι ευνοϊκά καί ευχάριστα, γιατί κινδυνεύεις νά γίνεις αλαζόνας καί υπερήφανος. Λέγε τότε τό τού Τελώνου «Ο Θεός, ιλάσθητί μοι τώ αμαρτωλώ».
Πρόσεχε τόν εαυτό σου· όταν τά τού βίου σου είναι άσχημα, γιατί κινδυνεύεις από τήν απόγνωση καί τήν ψυχική θλίψη. Θυμίσου ότι πλάσθηκες «κατ εικόνα Θεού» καί άρα κατέχεις τό μέγιστο πνευματικό αξίωμα. Λέγε τότε τό «Κύριε βοήθησέ με».
(Εις τό «Πρόσεχε σεαυτώ», ΒΕΠΕΣ τ. 54, σελ. 28 κ. εξ.)
