Παναγία Εκατονταπυλιανή στην Πάρο! Τι λέει η παράδοση για τις 99 φανερές πύλες και τη μια που παραμένει αόρατη!
Η Παναγιά γιορτάζει παντού. Ειδικά στις Κυκλάδες. Στην Πάρο οι εορτασμοί επικεντρώνονται στην λιτάνευση της εικόνας της Παναγίας Εκατονταπυλιανής στα σοκάκια της Παροικιάς.
Ο ναός είναι ένας από τους αρχαιότερους και καλύτερα διατηρημένους χριστιανικούς ναούς. Έχει δύο ονομασίες: «Καταπολιανή» και «Εκατονταπυλιανή«. Μέχρι πριν λίγα χρόνια, επικρατούσε η άποψη ότι το πραγματικό όνομα του ναού είναι το πρώτο, και τούτο γιατί βρισκόταν «κατά την πόλιν», προς το μέρος δηλαδή της αρχαίας πόλης, και ότι το δεύτερο είναι δημιούργημα των λογίων του 17ου αιώνα, που θέλησαν να δώσουν με αυτό περισσότερη μεγαλοπρέπεια στο ναό.
Σύμφωνα με την παράδοση κτήτορες του ναού της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής, είναι οι Άγιος Κωνσταντίνος και Αγία Ελένη.
Νεώτερες όμως έρευνες στις πηγές απέδειξαν ότι και οι δύο αυτές ονομασίες είναι σύγχρονες και βρίσκονταν σε παράλληλη χρήση από τα μέσα του 16ου αιώνα.
Η ονομασία Καταπολιανή αναφέρεται για πρώτη φορά σε υπόμνημα περί Νάξου και Πάρου του δούκα τα Αρχιπελάγους Ιωάννη Δ΄, του έτους 1562, ενώ η δεύτερη, «Εκατονταπυλιανή», μνημονεύεται σε έγγραφο του Πατριάρχη Θεολήπτου Β΄ του έτους 1586. Σήμερα η επίσημη ονομασία του ναού είναι Εκατονταπυλιανή.
Η παράδοση που διασώζεται μέχρι σήμερα σχετικά με την ονομασία Εκατονταπυλιανή έχει ως εξής: «Ενενήντα εννέα φανερές πόρτες έχει η Καταπολιανή. Η εκατοστή είναι κλειστή και δεν φαίνεται. Θα φανεί η πόρτα αυτή και θα ανοίξει, όταν οι Έλληνες πάρουν την Πόλη».
Η αρχική φωτογραφία είναι του Ζαχαρία Στέλλα και προέρχεται από τις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη.
Πληροφορίες από Ιερόν Προσκύνημα Παναγίας Εκατανταπυλιανής.
