Ιερά Μονή Αγίας Λαύρας: Σε μια ειδυλλιακή τοποθεσία στους πρόποδες του όρους Βελιά, λίγο ψηλότερα από τα Καλάβρυτα, βρίσκεται η ξακουστή μονή της Αγίας Λαύρας, που είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου.
Η ιστορία της είναι άμεσα συνυφασμένη με την έναρξη της επανάστασης του 1821, την ύψωση του λαβάρου και την ορκωμοσία των οπλαρχηγών από τον μητροπολίτη Παλαιών Πατρών Γερμανό. Σύμφωνα με την παράδοση, η μονή ιδρύθηκε το 961 και αρχικά βρισκόταν περίπου 300 μ. ψηλότερα, στην τοποθεσία Παλαιομονάστηρο.
Πυρπολήθηκε από τους Τούρκους το 1585 και ξαναλειτούργησε το 1600, ενώ το 1689 μεταφέρθηκε στη σημερινή της θέση από τον ηγούμενο Ευγένιο. Στην επανάσταση του 1821 συνέβαλε σημαντικά, προσφέροντας χρήματα και τρόφιμα. Το 1826 πυρπολήθηκε από τον Ιμπραήμ, αλλά οι μοναχοί είχαν προλάβει να την εγκαταλείψουν, σώζοντας και πολλά από τα πολύτιμα κειμήλιά της. Ανοικοδομήθηκε το 1828 με την προσθήκη τρίτου καθολικού, αλλά καταστράφηκε πάλι το 1844 από σεισμό και ανοικοδομήθηκε το 1850.
Τελευταία μεγάλη καταστροφή υπέστη από τους Γερμανούς το 1943 και η ανοικοδόμησή της ολοκληρώθηκε γύρω στο 1950 με την εποπτεία του αρχιτέκτονα Αναστάσιου Ορλάνδου. Το συγκρότημα περικλείεται από τις πτέρυγες των κελιών που σχηματίζουν περίβολο. Στο κέντρο του βρίσκεται το νεότερο καθολικό, που ανήκει στον τύπο της βασιλικής με τρούλο, ενώ δεξιά της κύριας εισόδου του περιβόλου, το καθολικό του 17ου αιώνα, που είναι αγιορείτικου τύπου, δηλαδή μονόκλιτο, με τρεις κόγχες και τρούλο. Η μονή διαθέτει πλούσια βιβλιοθήκη με σπάνια βιβλία και έγγραφα, και μουσείο με μοναδικά κειμήλια από την ελληνική επανάσταση. Μεταξύ αυτών, το ξακουστό λάβαρο που ύψωσε ο Παλαιών Πατρών Γερμανός κηρύττοντας την Επανάσταση του 1821, ένα Ευαγγέλιο με διαμάντια, δώρο της αυτοκράτειρας Αικατερίνης της Ρωσίας, και τα άμφια του Παλαιών Πατρών Γερμανού. Επίσης, διαθέτει λείψανα αγίων και την κάρα του Αγίου Αλεξίου, πολιούχου των Καλαβρύτων, δωρεά του αυτοκράτορα Μανουήλ Παλαιολόγου το 1398. Η μονή είναι ανδρική και πανηγυρίζει στις 15 Αυγούστου.
Δείτε το 3D βίντεο. Music by Nikos Spiliotis For the People We Lost | Holy Minimalism
