Εξομολόγηση είναι το μυστήριο με το οποίο ο άνθρωπος μπορεί να βρει ανάπαυση στην ψυχή του, καθαρίζοντας την καρδιά του από ό,τι την βαραίνει.
Γιατί πρέπει να εξομολογούμαστε;
Γιατί είναι ανάγκη στον άνθρωπο ο εσωτερικός καθαρισμός του. Για να μπορεί ο άνθρωπος να λειτουργεί σωστά, σύμφωνα με τον τρόπο που έχει πλασθεί από τον Θεό.
Τι σημαίνει εσωτερική κάθαρση;
Είναι η καθαριότητα της ψυχής, δηλαδή η αφαίρεση κάθε κηλίδας ή αγκαθιού που έχει λερώσει ή πληγώσει την ψυχή.
Πώς μπορώ να καταλάβω ότι έχω καθαρίσει την ψυχή μου;
Το καταλαβαίνεις από την καρδιά σου. Είναι καθαρή πλέον και χτυπά ελεύθερα, νιώθεις μόνο χαρά και αγάπη! Πετάς! Δεν σε αγγίζει τίποτα!
Τι κάνουμε λάθος με την εξομολόγηση;
Το λάθος γίνεται όταν δεν εξομολογείσαι απλά και καθαρά τον λογισμό ή την αμαρτία σου, ώστε να ελαφρώσει η ψυχή σου. Συνήθως ζητάμε την επιβεβαίωση του λογισμού μας, αγνοώντας ότι αυξάνουμε έτσι το βάρος, κάνοντας πιο δύσκολη την μετάνοια.
Γιατί συμβαίνει αυτό;
Αιτία είναι ο εγωισμός και η έλλειψη διαθέσεως. Αυτά τα δύο δημιουργούν την αδιαφορία, η οποία μας νεκρώνει τον νου και την καρδιά, ώστε να μην καταλαβαίνουμε τι κάνουμε και, ακόμη χειρότερα, να νομίζουμε ότι πράττουμε το σωστό, παρ’ όλο που οδεύουμε προς την πνευματική μας απώλεια. Τότε αδικούμε ανθρώπους, το οποίο θεωρείται από τις πιο βαριές αμαρτίες!
Μπορούμε να κάνουμε κάτι για να διορθώσουμε την κατάσταση;
Πράγματι, το ερώτημα είναι «αν μπορούμε να κάνουμε κάτι» και όχι «αν πρέπει»! Στον πνευματικό αγώνα δεν υπάρχει «πρέπει», αλλά βούληση, «αγωνίζομαι διότι το θέλω», είναι τρόπος ζωής!
Ρωτούν πολλοί: «Γιατί εμείς που πηγαίνουμε «με τον Σταυρό στο χέρι» συναντούμε τόσες δυσκολίες, ενώ άλλοι «περνούν καλά»»; Κατ’ αρχάς, το αν όντως πηγαίνουν καλά οι άλλοι, δεν το ξέρει κανείς, γιατί όλοι βλέπουμε μόνο επιφανειακά την κατάστασή τους. Αυτός, όμως, που πηγαίνει «με τον Σταυρό στο χέρι» το κάνει διότι το θέλει, διότι είναι επιλογή του. Θέλει να ζει με αυτόν τον τρόπο, δεν του το επιβάλλει κανείς. Αυτό σημαίνει ότι επιλέγει «τον Σταυρό στο χέρι» ως τρόπο ζωής! Δηλαδή να αγαπά, να συγχωρεί, να σκεπάζει, να μεταδίδει χαρά, να κάνει υπερβάσεις, να θυσιάζεται, να παρηγορεί.
Συνεπώς, μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα για να επανέλθουμε στην σωστή πορεία, ξεκινώντας πρώτα από τον εαυτό μας, κατά το «εις εαυτόν δε ελθών»! Τότε θα δούμε τον τρόπο ζωής που ακολουθούσαμε με δική μας επιλογή και επιθυμία, αλλά κάπου στην πορεία χάσαμε τον δρόμο μας!
Η αγάπη του Θεού είναι η απόδειξη και η σιγουριά μας. Ο Θεός μάς περιμένει υπομονετικά, σαν Στοργικός Πατέρας που είναι, να κατανοήσουμε το λάθος μας και να επιστρέψουμε σ’ Αυτόν.
Βλέποντας την δική μας διάθεση και επιστροφή θα τρέξει και Αυτός να μας αγκαλιάσει, θεραπεύοντας κάθε πάθος και ασθένεια που μας προκάλεσε η αμαρτία. Θα μας θεραπεύσει με το μοναδικό φάρμακο που θεραπεύει και ανασταίνει, με την αγκαλιά Του!
Αρχιμανδρίτης Βαρθολομαίος
Καθηγούμενος Ιεράς Μονής Εσφιγμένου
