Η κίνηση των λογισμών στον άνθρωπο σε τέσσερις αιτίες οφείλεται.
Πρώτη αιτία είναι το φυσικό θέλημα του σώματος (της σαρκός), δεύτερη είναι η φαντασία που προκαλούν τα αισθητά πράγματα του κόσμου, που ακούμε και βλέπουμε, τρίτη είναι οι εμπειρίες που είχαμε στη ζωή μας και τα παραστρατήματα της ψυχής, που τριγυρίζουν στο νου μας, και τέταρτη…
οι προσβολές των δαιμόνων, που εκμεταλλεύονται τις παραπάνω τρεις αιτίες και μας πολεμούν να μας ρίξουν σε όλα τα πάθη. Γι΄αυτό ο άνθρωπος, μέχρι να πεθάνει, δεν μπορεί να είναι χωρίς πειρασμούς και χωρίς πόλεμο. Σκέψου τώρα και κρίνε: Προτού να φύγει ο άνθρωπος απ΄αυτή τη ζωή, είναι ενδεχόμενο να καταργηθεί μία από τις τέσσερις αυτές αιτίες; Και ακόμη:
Είναι δυνατό, το σώμα μας να μην αναγκασθεί να επιθυμήσει κάποιο από τα κοσμικά πράγματα;
Εάν λοιπόν είναι παράλογο να σκεφθούμε κάτι τέτοιο για το σώμα μας, μια και η ανθρώπινη φύση έχει ανάγκη από τα πράγματα του κόσμου, είναι επόμενο ότι τα πάθη παίρνουν αφορμές και δουλεύουν σε κάθε ζωντανό άνθρωπο, είτε το θέλει είτε δεν το θέλει. Γι΄αυτό είναι ανάγκη κάθε άνθρωπος να προφυλάγεται μήπως και πέσει όχι σε ένα μόνο πάθος, που τον πολιορκεί συνεχώς, ούτε σε δύο, αλλά και σε περισσότερα, επειδή φοράει αδύνατο σώμα. Όσοι νίκησαν τα πάθη με την άσκηση στις αρετές, αν και ενοχλούνται από τους λογισμούς και από τις προσβολές των τεσσάρων αίτιων που αναφέραμε, παραμένουν ανίκητοι. Κι αυτό, γιατί έχουν μέσα τους τη δύναμη του Θεού και αρπάζεται ο νους τους σε μνήμες άγιες και θεϊκές. (319)
«ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ από την ασκητική εμπειρία του Αγίου ΙΣΑΑΚ του Σύρου»
