Πώς νιώθουμε την παρουσία του Θεού; Πώς είναι να ζούμε με την αίσθηση ότι είμαστε μπροστά στο Θεό;
Οπωσδήποτε δεν μπορώ να ζω μπροστά στο Θεό και να έχω την αίσθηση της παρουσίας Του, όταν η συνείδησή μου με κατηγορεί. Το πρώτο πράγμα που νιώθω όταν η συνείδησή μου με ελέγχει είναι να αποφύγω να θυμάμαι το Θεό και τον έλεγχο της συνείδησής μου.
Δεν θέλω ούτε να ακούω γι΄ Αυτόν. Θέλω να κρυφτώ, σαν τους πρωτοπλάστους, όταν παρέβησαν την εντολή Του.
Πώς ξέρουμε ότι είναι έτοιμη η ψυχή μας, να ζήσει μετά το θάνατο του σώματος, ως πνεύμα στον πνευματικό κόσμο; Πώς είναι ο άνθρωπος ως πνεύμα; Πώς είναι η μορφή του; Πώς είναι ο κόσμος του, οι σκέψεις του, οι προσδοκίες του, οι χαρές και οι λύπες του;
Ξέρουμε ότι διαφέρουν οι σωματικές χαρές και οι θλίψεις από τις χαρές και τις θλίψεις του πνεύματος. Τις σωματικές νιώθουμε με τις αισθήσεις του σώματος. Το ίδιο και τις χαρές και λύπες του πνεύματος, τις νιώθουμε με τις πνευματικές αισθήσεις.
Ότι ο άνθρωπος είναι σωματική και πνευματική οντότητα, ότι έχει σώμα υλικό και σώμα πνευματικό φαίνεται από την διαφορετική ζωή που κάνουν οι δύο αυτές οντότητες, οι οποίες συχνά δεν είναι συμβατές και το σώμα αντιμάχεται το πνεύμα. Όταν το σώμα είναι ακμαίο, το πνεύμα είναι εξασθενημένο.
Έντονη αίσθηση του πνευματικού κόσμου έχουν οι μοναχοί, οι οποίοι φεύγουν από αυτόν τον κόσμο. «Ή φεύγων φεύγε ή εμπαίζων έμπαιζε τον μάταιον αυτόν κόσμο».
Παραθέτουμε ένα μικρό απόσπασμα από το Γεροντικόν του Ιδρύματος Απόστολος Βαρνάβας που δείχνει πώς είναι ο πνευματικός αγώνας του ανθρώπου που ακολουθεί το Χριστό: «Είπεν ο Αββάς Ιωάννης. Ομοιάζω με άνθρωπον που κάθεται κάτω από μεγάλο δένδρον και βλέπει θηρία πολλά και ερπετά να έρχονται επάνω του. Και όταν δεν μπορεί να σταθεί εναντίον των, τρέχει επάνω εις το δένδρον και σώζεται. Έτσι και εγώ. Κάθομαι εις το κελλίον μου και βλέπω τους κακούς λογισμούς να έρχονται εναντίον μου. Και όταν δεν ημπορέσω να τους νικήσω, καταφεύγω εις τον Θεόν με την προσευχή και σώζομαι από τον εχθρόν».
Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου
