Ο άνθρωπος είναι ελεύθερος. Μπορεί να κάνει ό,τι θέλει, και το καλό και το κακό.
Το εύρος της ελεύθερης ενέργειάς του περιορίζεται και από τις φυσικές δυνατότητές του και από τις κοινωνικές συνθήκες στο περιβάλλον του. Ένας π.χ. αδύναμος σωματικά άνθρωπος, και να θέλει να γίνει αθλητής ολυμπιονικών προδιαγραφών ή δύτης για κλοπές θαλάσσιων αρχαίων θησαυρών, δεν μπορεί. Κάποιος, που μεγαλώνει σε κοινωνία χωρίς σχολείο, και να θέλει να γίνει επιστήμονας ή απατεώνας του διαδικτύου, δεν το κατορθώνει.
Τον άνθρωπο επίσης τον περιορίζουν τα όρια που θέτει η φύση και τα δικαιώματα των συνανθρώπων του. Δεν μπορεί π.χ. να πετάξει σαν πουλί, ούτε μπορεί να καταπατά τα δικαιώματα των άλλων χωρίς συνέπειες. Όπως το τρένο, όταν ξεφεύγει από τις ράγες, καταστρέφεται, έτσι και ο άνθρωπος, όταν ξεφεύγει από τα όρια των δυνατοτήτων του, αχρηστεύεται. Όταν δε σέβεται τους άλλους, δε θα τον σεβαστούν κι αυτόν οι άλλοι και θα πάθει κακό.
Η πραγματική ελευθερία δεν είναι να κάνεις ό,τι θέλεις, αλλά να κάνεις ό,τι πρέπει. Αυτή η αρχή ισχύει στη φύση. Πολλά παιδιά από αφέλεια λένε: «εμένα μου αρέσει και θέλω να τρώω πολλά γλυκά». Αυτό, όμως, βλάπτει την υγεία και επομένως δεν είναι σωστό.
Ο πραγματικά ελεύθερος στρέφει το μυαλό του πάντα στο καλό και όχι στο κακό, υπηρετεί το καλό της κοινωνίας κι όχι αποκλειστικά το δικό του συμφέρον, δείχνει πάντοτε αγάπη κι όχι μίσος, είναι αδέσμευτος από τα ένστικτα και τα πάθη του. Το σωστό και το πρέπον για την ελευθερία του θα το βρει κανείς μόνο κοντά στο Χριστό και στο Ευαγγέλιο. Μας λέει ο Χριστός: «εάν μείνετε σταθεροί στη δική μου διδασκαλία, πραγματικά είστε μαθητές μου, και θα γνωρίσετε την αλήθεια και η αλήθεια θα σας ελευθερώσει» (Ιωάν. 8,31-32).
Από το βιβλίο «Νεανικές Αναζητήσεις – Α’ Τόμος: Ζητήματα πίστεως» (σελ.107-108), Αρχ. Μαξίμου Παναγιώτου, Ιερά Μονή Παναγίας Παραμυθίας Ρόδου
