Η Καρδία

Του Μιχαήλ Ε. Μιχαηλίδη

Μια λέξη που κλείνει μέσα της ένα ολόκληρο κόσμο. Ιατροφυσιολογικά, βέβαια, είναι το κέντρο της κυκλοφορίας του αίματος και η έδρα όλων των συναισθημάτων του ανθρώπου. Ωστόσο, εννοιολογικά, κρύβει ένα απέραντο κόσμο ανθρώπινων υπαρξιακών συναισθημάτων, που εκφράζουν την ψυχή.

Η καρδιά ειν᾽ ένα μυστήριο. Και μη ξεχνάμε πως, όλος ο άνθρωπος «είναι αυτός ο άγνωστος», όπως είπε νεώτερος διανοητής.
Συχνές, πολύ συχνές, είναι οι εκφράσεις: καρδιά ζηλότυπη, καρδιά τρυφερή, καρδιά σπλαχνική, καρδιά αγνή, καρδιά παιδιού, καρδιά σκληρή, καρδιά φθονερή, καρδιά εγκληματική, καρδιά πωρωμένη κ.λπ. Και με τους χαρακτηρισμούς αυτούς, εκφράζουμε την εικόνα του έσω ανθρώπου.

Εάν η επιστήμη ερευνά και εξερευνά την υλική δημιουργία της γης και του σύμπαντος, κατά παρόμοιο τρόπο και ο πνευματικός άνθρωπος —ο άνθρωπος του Θεού— εξετάζει και ερευνά τον εαυτό του, ώστε, αποβάλλοντας κάθε κακία και προσλαμβάνοντας κάθε αρετή, ν᾽ αποκτήσει την τελειότητα.

Εάν η αμαρτία προκαλεί πόνο και δυστυχία, ο άνθρωπος για να επανεύρει τη χαρά και την ευτυχία, καταφεύγει στη μετάνοια και παρακαλεί τον Θεό —όπως ο Δαβίδ— και Του λέγει: «Καρδίαν καθαράν κτίσον εν εμοί, ο Θεός , και πνεύμα ευθές εγκαίνισον εν τοις εγκάτοις μου (Ψαλμ. 50, 12). «Καθάρισε Κύριε, όλο το εσωτερικό της καρδιάς μου, και γέμισε το εσωτερικό μου με αγνούς λογισμούς και αγαθή προαίρεση» (Π.Τρεμπέλας).

Δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο, που, «καρδία ανθρώπου αλλοιοί το πρόσωπον αυτού» (Σοφ. Σειρ. Γ 25). Ο,τι κρύβει η καρδιά, εξωτερικεύεται με την αλλοίωση του προσώπου, είτε κακό, είτε καλό. Όπως αντιλαμβάνεσαι τον οργισμένο, τον ανυπόμονο, τον εκδικητικό, το ζηλόφθονο… με τις εκφράσεις του προσώπου του, έτσι αναγνωρίζεις αμέσως και τον άνθρωπο του Θεού, τον θρησκευόμενο, τον τίμιο και άγιο, τον ειρηνικό και ανεξίκακο, τον άνθρωπο της αγάπης, της προσευχής, της υπομονής… Στο πρόσωπό του καθρεφτίζεται όλη η αγιότητα και η Χάρη του Θεού.

Πόση γαλήνη καρδιάς εκφράζουν οι λόγοι του προφήτη Ιεζεκιήλ! Αφού πρώτα τους ελέγξει για τις βδελυρές και αισχρές παρανομίες τους που γέμισαν τον τόπο, έχουν ταυτόχρονα την αναίδεια να χλευάζουν τους ηθικούς ανθρώπους (Ιεζ. Η 17).

Γιαυτό, (αν μετανοήσουν και έρθουν κοντά μου), «δώσω αυτοίς καρδίαν ετέραν και πνεύμα καινόν δώσω εν αυτοίς, και εκσπάσω την καρδίαν την λιθίνην… και δώσω αυτοίς καρδίαν σαρκίνην» (Ιεζ. ΙΑ 19). Δηλαδή, θα τους αναγεννήσω.
Η πώρωση της καρδιάς, είναι ο καρκίνος της καρδιάς. Και ο καρκίνος είναι δυσκολοθεράπευτος. Ωστόσο, τ᾽ αδύνατα στους ανθρώπους είναι δυνατά στο Θεό. Μόνο με τη Χάρη του Θεού,τότε, ο όλος άνθρωπος ανακαινίζεται και σώζεται.