ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ: Η χθεσινή φιλοξενία του Μακαριωτάτου Πατριάρχη Ιεροσολύμων κ.κ. Θεοφίλου από τον Πρόεδρο της Τουρκικής Δημοκρατίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη πραγματοποιήθηκε σε κλίμα αδελφοσύνης και αλληλεγγύης.
Ρεπορτάζ: Γιάννης Παπανικολάου – ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Η συνάντηση, που έγινε στο Προεδρικό Μέγαρο, ανέδειξε τους ιστορικούς και πνευματικούς δεσμούς της Αγίας Γης με την Τουρκία και έφερε εκ νέου στο προσκήνιο τη σημασία του ισχύοντος Status Quo στην Ιερουσαλήμ.
Το Σύμφωνο του Ομάρ και η ιστορική συνέχεια
Ο Πατριάρχης υπενθύμισε το Σύμφωνο του Ομάρ, το οποίο είχε συνομολογήσει τον 7ο αιώνα ο Άγιος Σωφρόνιος με τον Χαλίφη Ομάρ – Ιμπν αλ-Χαττάμπ. Όπως τόνισε, το Σύμφωνο έθεσε τα θεμέλια για την προστασία των Χριστιανικών Αγίων Τόπων και εξελίχθηκε σε καθεστώς που εμπλουτίστηκε από τους Οθωμανούς, οδηγώντας στο σημερινό Status Quo. Το καθεστώς αυτό διασφαλίζει μέχρι σήμερα την πολυθρησκευτική ταυτότητα της Ιερουσαλήμ και τη συνύπαρξη των διαφόρων κοινοτήτων της.
Ο Θεόφιλος εξέφρασε ευγνωμοσύνη για την αναγνώριση από τον Πρόεδρο Ερντογάν της σημασίας της εκκλησιαστικής και πολιτιστικής κληρονομιάς. Τόνισε ότι οι μουσουλμάνοι ηγεμόνες, ως διάδοχοι του Συμφώνου, έχουν ευθύνη για τη διαφύλαξη των χριστιανικών κοινοτήτων, την οποία σήμερα επιτελούν με συνέπεια οι Χασεμίτες ως θεματοφύλακες των Αγίων Τόπων.
Επίκληση του Αποστόλου Παύλου
Με λόγια του Αποστόλου Παύλου («εἴ δυνατόν, τὸ ἐξ ὑμῶν, μετὰ πάντων ἀνθρώπων εἰρηνεύοντες»), ο Πατριάρχης τόνισε ότι η ειρήνη πρέπει να είναι οδηγός για την προστασία του Status Quo. «Οι Άγιοι Τόποι οφείλουν να παραμείνουν πηγή ενότητας και ελπίδας για όλα τα έθνη», είπε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας την ανάγκη συνεργασίας σε διεθνές και περιφερειακό επίπεδο.
Το τουρκικό αφήγημα
Σύμφωνα με το Anadolu Agency, η Άγκυρα προέβαλε τη συνάντηση ως επιβεβαίωση του ρόλου της Τουρκίας στη διατήρηση της θρησκευτικής πολυμορφίας και στην προστασία των μειονοτήτων. Τα τουρκικά μέσα μίλησαν για «ιστορική ανταλλαγή απόψεων» που ενισχύει τη φιλία και την αλληλεγγύη μεταξύ μουσουλμάνων και χριστιανών στην περιοχή.
Παράλληλα, η εφημερίδα Hürriyet ανέδειξε την πολιτική διάσταση της συνάντησης, σημειώνοντας ότι ο Ερντογάν επιθυμεί να εμφανιστεί ως προστάτης όχι μόνο του Ισλάμ, αλλά και των χριστιανικών ιερών τόπων. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η παρουσία του Πατριάρχη Ιεροσολύμων στην Κωνσταντινούπολη δίνει στην Τουρκία τη δυνατότητα να ενισχύσει τον ρόλο της ως γέφυρα μεταξύ θρησκειών και πολιτισμών.
Διεθνές παρασκήνιο
Το τουρκικό κανάλι TRT Haber μετέδωσε ότι η συνάντηση είχε και γεωπολιτική διάσταση, καθώς συζητήθηκαν οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, η ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα και η ανάγκη σεβασμού του πολυθρησκευτικού χαρακτήρα της Ιερουσαλήμ. Το ρεπορτάζ εστίασε στον συμβολισμό της παρουσίας του Πατριάρχη Θεοφίλου στην Τουρκία σε μια περίοδο όπου οι εντάσεις Ισραήλ–Παλαιστίνης επηρεάζουν άμεσα τους Αγίους Τόπους.
Ενότητα και προοπτικές
Η συνάντηση Ερντογάν – Θεοφίλου προβάλλεται από τουρκικής πλευράς ως βήμα ενίσχυσης της αλληλεγγύης και της θρησκευτικής ειρήνης. Ωστόσο, για πολλούς αναλυτές, κρύβει και το μήνυμα ότι η Τουρκία επιδιώκει να εμφανιστεί ως κεντρικός παίκτης στη διατήρηση του Status Quo, επαναφέροντας τον εαυτό της ως κρίσιμο συνομιλητή όχι μόνο στο ισλαμικό, αλλά και στο χριστιανικό πλαίσιο.
Η τοποθέτηση του Πατριάρχη Ιεροσολύμων υπέρ της διαφύλαξης των Αγίων Τόπων σε συνεργασία με μουσουλμάνους ηγέτες, θεωρείται σαφής αναγνώριση του ρόλου της Τουρκίας και ενίσχυση του θρησκευτικού της κύρους. Από την άλλη, δεν λείπουν φωνές που προειδοποιούν ότι το πνεύμα «αδελφοσύνης» μπορεί να αποτελέσει και εργαλείο διπλωματικής επιρροής της Άγκυρας σε μια περιοχή που συγκεντρώνει τεράστια γεωπολιτική σημασία
Η χθεσινή συνάντηση δεν ήταν απλώς μια τυπική ανταλλαγή φιλοφρονήσεων. Ήταν μια συνάντηση με ιστορικό βάρος, που ενώνει το παρελθόν του Συμφώνου του Ομάρ με τις σύγχρονες γεωπολιτικές ανάγκες. Ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων μίλησε για ενότητα, ειρήνη και προστασία της κληρονομιάς, ενώ ο Ερντογάν έδειξε ότι η Τουρκία θέλει να έχει λόγο στη διατήρηση του Status Quo.
Είτε πρόκειται για μια ειλικρινή προσπάθεια αλληλεγγύης είτε για μια κίνηση στρατηγικής προβολής, η συνάντηση αναδεικνύει τον κρίσιμο ρόλο των θρησκευτικών ηγετών στη διεθνή πολιτική. Και επιβεβαιώνει ότι η Ιερουσαλήμ, ως επίκεντρο θρησκειών και πολιτικών συγκρούσεων, παραμένει το πιο ευαίσθητο σημείο ισορροπίας στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.
-120x86.jpg)
