ΠΡΩΤΟΦΑΝΕΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ! Σε μια περίοδο έντονης αναταραχής μεταξύ της κυβέρνησης και της Εκκλησίας της Κρήτης, η επίσημη επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου στο Μέγαρο Μαξίμου την Πέμπτη 8 Μαΐου 2025, προσέλκυσε ιδιαίτερη προσοχή – όχι μόνο για τη συμβολική της διάσταση, αλλά και για το γεγονός ότι ουδέποτε αναφέρθηκε δημόσια το φλέγον ζήτημα των «παρεμβάσεων» στη διαδικασία εκλογής του νέου Μητροπολίτη Κυδωνίας και Αποκορώνου.
Ρεπορτάζ: Γιάννης Παπανικολάου-ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης υποδέχθηκε τον Παναγιώτατο σε θερμό κλίμα, με τον διάλογο ενώπιον των τηλεοπτικών συνεργείων να κυριαρχείται από ευχές, ευλογίες και αμοιβαίες φιλοφρονήσεις. Η επίσκεψη έγινε με αφορμή την επέτειο των 150 ετών του ναού του Αγίου Ανδρέα στο κέντρο της Αθήνας – δώρο του ελληνικού κράτους στο Φανάρι.
Ωστόσο, η πραγματική ατζέντα, όπως σχολιάζουν παρατηρητές του εκκλησιαστικού και πολιτικού ρεπορτάζ, δεν ήταν εκείνη που προβλήθηκε. Πίσω από τις κάμερες, το κλίμα μεταξύ Εκκλησίας και Πολιτείας είναι τεταμένο λόγω της τροπολογίας που επιχειρεί να θέσει νομικούς περιορισμούς στην εκλογή Μητροπολιτών εντός της Εκκλησίας της Κρήτης.
Μια πρωτοβουλία που έχει προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων στους κόλπους της Ιεραρχίας του νησιού.
Το Φανάρι κρατά αποστάσεις – προς το παρόν
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης απέφυγε κάθε δημόσια νύξη για την κρίση που έχει ξεσπάσει. Η στάση του ερμηνεύεται ως διπλωματική σιωπή, καθώς το Φανάρι επιθυμεί να διατηρήσει τον θεσμικό του ρόλο μακριά από τις εγχώριες πολιτικές εντάσεις. Εντούτοις, πηγές από το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν αποκλείουν μελλοντική τοποθέτηση – εφόσον κλιμακωθούν οι εντάσεις ή προχωρήσει η αμφισβητούμενη ερμηνευτική διάταξη, η οποία έχει κατατεθεί στο πλαίσιο νομοσχεδίου του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας.
Η Ιερά Επαρχιακή Σύνοδος της Εκκλησίας της Κρήτης, από την πλευρά της, έχει ήδη εκδώσει ανακοίνωση-καταπέλτη, στην οποία απορρίπτει κατηγορηματικά την ερμηνευτική προσθήκη, κάνοντάς την λόγο για αλλοίωση του Καταστατικού Χάρτη της Εκκλησίας και μονομερή παρέμβαση της Πολιτείας. Οι Κρητικοί Ιεράρχες καταγγέλλουν απόπειρα αποκλεισμού συγκεκριμένου προσώπου, χωρίς να το κατονομάζουν.
Τι ειπώθηκε – και τι όχι
Ο Παναγιώτατος πρόσφερε στον Πρωθυπουργό μια φωτογραφία από την κηδεία του Πάπα Φραγκίσκου στο Βατικανό, στην οποία εικονίζονται μαζί με την κ. Μαρέβα Μητσοτάκη. Η κίνηση αυτή σχολιάστηκε ως ένδειξη σεβασμού και διαχρονικής σχέσης, όμως δεν επισκίασε την αμηχανία που προκάλεσε η απουσία οποιασδήποτε δήλωσης για την υπόθεση Κρήτης.
Ο κ. Μητσοτάκης, με τη σειρά του, υπογράμμισε την προσωπική του εκτίμηση στο έργο του Οικουμενικού Πατριάρχη και τον χαρακτήρισε «πηγή θάρρους και έμπνευσης για όλους τους Έλληνες». Δεν παρέλειψε να αναφερθεί στη «συνολική ανάταξη της πατρίδας» – όμως η λέξη “Εκκλησία της Κρήτης” δεν ακούστηκε ποτέ.
Ερμηνείες και επόμενα βήματα
Αναλυτές του εκκλησιαστικού ρεπορτάζ επισημαίνουν πως η σιωπή της συνάντησης δεν σημαίνει απαραίτητα ουδετερότητα. Πιθανόν το θέμα να συζητήθηκε μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, ή να επιλέχθηκε η τακτική της σταδιακής προσέγγισης, με μελλοντικές θεσμικές διαβουλεύσεις. Το βέβαιο είναι πως, όσο η κυβέρνηση επιμένει στην ερμηνευτική ρύθμιση, η Εκκλησία της Κρήτης δεν πρόκειται να σιωπήσει.
Ήδη υπάρχουν φωνές και στο εσωτερικό της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος που τάσσονται υπέρ της αυτοτέλειας της Εκκλησίας της Κρήτης, και δεν αποκλείεται να υπάρξει κοινή δήλωση ή παρέμβαση από Ιεράρχες του Λεκανοπεδίου, σε περίπτωση κλιμάκωσης.
Η επόμενη φάση των εξελίξεων θα κριθεί και από τη στάση του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, που καλείται να σταθμίσει την αντίδραση της Κρητικής Εκκλησίας με τις πολιτικές προτεραιότητες της κυβέρνησης.
Το ερώτημα, ωστόσο, παραμένει: τι ειπώθηκε πραγματικά στο Μέγαρο Μαξίμου; Ήταν πράγματι μια συνάντηση μόνο για ευχές; Ή μήπως οι κρίσιμες συζητήσεις έγιναν χωρίς κάμερες – αλλά όχι χωρίς συνέπειες;
ΦΩΤΟ: ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΟΡΕΣΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ