Επιμέλεια: ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
ΦΑΝΑΡΙΟΝ – ΔΙΣ: Την αντίδραση του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου προκάλεσαν οι εικόνες που έκαναν πρόσφατα τον γύρο του διαδικτύου στις οποίες ένα ξένο συγκρότημα φαίνεται να χορεύει ντίσκο στον χώρο της Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Παναγίας Σουμελά της Τραπεζούντος – Το ανακοινωθέν από Φανάρι και ΔΙΣ
Αναλυτικά το ανακοινωθέν από το Οικουμενικό Πατριαρχείο:
“Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος απέστειλε προς τον Υπουργό Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκικής Δημοκρατίας Εξοχ. κ. Mehmet Nuri Ersoy, επιστολή διαμαρτυρίας για την προσβολή της Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Παναγίας Σουμελά της Τραπεζούντος, πανίερου σεβάσματος του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Ρωμηοσύνης του Πόντου, αλλά και μνημείου της παγκοσμίου θρησκευτικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, από τη διάθεση χώρων αυτής, σύμφωνα με το οπτικό υλικό που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο, για σκοπούς που δεν συνάδουν με τον θρησκευτικό χαρακτήρα και την ιστορία της.
Είναι γνωστό ότι η αρχαία Μονή Σουμελά σήμερα λειτουργεί ως μουσείο, με το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας να φέρει την ευθύνη καλής διαχειρίσεως και προστασίας της από κάθε άποψη.
Υπενθυμίζεται ακόμη ότι προ ετών σε ανάλογη περίπτωση βεβήλωσης της Αγίας Σοφίας στην Πόλη, που τότε λειτουργούσε επίσημα ως Μουσείο, μία παραμονή της Πρωτοχρονιάς, ο Παναγιώτατος είχε αποστείλει έντονη διαμαρτυρία προς τον τότε αρμόδιο Υπουργό, ο οποίος έσπευσε να αποκαταστήσει την απαράδεκτη ενέργεια, αίροντας τη σχετική άδεια”.
Το ανακοινωθέν από την Διαρκή Ιερά Σύνοδο:
Συνήλθε σήμερα, Τρίτη 8 Φεβρουαρίου 2022, η Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος της 165ης Συνοδικής Περιόδου, υπό την προεδρία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου.
Κατά την σημερινή Συνεδρία Της, η Δ.Ι.Σ. αρχικά ενέκρινε τα Πρακτικά της χθεσινής Συνεδρίας.
Με αφορμή το γεγονός ότι κατά την περασμένη εβδομάδα η παλαίφατος Ιερά Μονή Παναγίας Σουμελά στον Πόντο χρησιμοποιήθηκε ως σκηνικό από τριακονταμελές συγκρότημα χορευτών και τεχνικών ήχου και εικόνας σε μουσικό βίντεο, στο οποίο φαίνονται να τραγουδούν και να χορεύουν και υπό τον ήχο της καμπάνας, η Δ.Ι.Σ. εκφράζει την την έντονη διαμαρτυρία Της για την βεβήλωση του ιερού χώρου της ιστορικής Μονής βάσει άδειας που δόθηκε από τις τουρκικές αρχές, κατά το διάστημα που η Ιερά Μονή είναι
κλειστή και απαγορεύονται οι επισκέψεις λόγω έργων αναστήλωσης και λοιπών υποστηρικτικών εργασιών.
Η Ιερά Μονή Παναγίας Σουμελά ιδρύθηκε το 386 μ.Χ. από τους Αθηναίους μοναχούς Βαρνάβα και Σωφρόνιο μετά από αποκάλυψη της Θεοτόκου, για να εγκαθιδρυθεί εκεί η θαυματουργός εικόνα Της, η οποία, σύμφωνα με την Παράδοση, είναι έργο του Ευαγγελιστή Λουκά. Έκτοτε ο χώρος αυτός απετέλεσε το κέντρο λατρείας και αναφοράς του Ποντιακού Ελληνισμού και όχι μόνο, αφού πιστοί από τα πέρατα του κόσμου συνέρρεαν εκεί επί δεκαπέντε ολόκληρους αιώνες για να προσκυνήσουν την ιερά εικόνα της Παναγίας και τα άλλα ιερά κειμήλια που φυλάσσονταν εκεί, γι’ αυτό και έχει ιδιαίτερη λατρευτική αξία. Εδώ και ένα αιώνα, μετά από
την Γενοκτονία και τον ξεριζωμό των Ελλήνων του Πόντου, οι ιερές Ακολουθίες δεν τελούνται, αλλά το Μοναστήρι παραμένει ένας χώρος θρησκευτικού και ιστορικού χαρακτήρα και ανοίγει – σύμφωνα με την απόφαση των τουρκικών αρχών – μόνο για προσκυνηματικούς λόγους.
Η απόφαση των τουρκικών φορέων να παραχωρηθεί σε μουσικό συγκρότημα ο χώρος της Ιεράς Μονής, η οποία όχι μόνο ανήκει στο Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας και έχει χαρακτηριστεί από αυτό ως «πολιτιστικό μνημείο», αλλά βρίσκεται ήδη από το 2000 στην προσωρινή λίστα με τα μνημεία της UNESCO, αποτελεί προσβολή και βεβήλωση του χαρακτήρα του θρησκευτικού και ιστορικού αυτού μνημείου.
Η δικαιολογία των φορέων και των συντελεστών ότι το βίντεο γυρίστηκε εκεί προκειμένου να προβληθεί η Παναγία Σουμελά ως τουριστικός προορισμός, θεωρείται απαράδεκτη, γι’ αυτό και προκάλεσε την δυσαρέσκεια και έντονες αντιδράσεις ακόμη και των ντόπιων κατοίκων της περιοχής, οι οποίοι αγαπούν και σέβονται το μνημείο, και όπως δηλώνουν, δεν θα ήθελαν επ’ ουδενί να πραγματοποιηθεί μια αντίστοιχη εκδήλωση στον χώρο ενός τζαμιού.
Η Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος εκφράζει την απογοήτευσή Της, την έντονη διαμαρτυρία Της και τον προβληματισμό Της για το γεγονός ότι μετά την μετατροπή σε τζαμιά των Ναών της Αγίας Σοφίας Κωνσταντινουπόλεως, της Αγίας Σοφίας Τραπεζούντος και της Μονής της Χώρας, η βεβήλωση της Μονής Παναγίας Σουμελά, και μάλιστα ακριβώς στον χώρο όπου τελείται κάθε Δεκαπενταύγουστο η Θεία Λειτουργία από τον Οικουμενικό Πατριάρχη, αποτελεί μία ακόμη ενέργεια των τουρκικών αρχών σε βάρος ενός μνημείου παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.
Η ενέργεια αυτή προσβάλλει βάναυσα, όχι μόνο το θρησκευτικό αίσθημα των Ελλήνων Ποντίων, αλλά και αυτήν την διεθνή αντίληψη περί σεβασμού και προστασίας των θρησκευτικών και ιστορικών μνημείων από κάθε προσπάθεια αλλοίωσης του χαρακτήρα τους.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι είναι υποκριτική και ανακόλουθη συμπεριφορά για ορισμένους πολιτικούς χώρους και μέσα ενημερώσεως να διαμαρτύρονται για τέτοιες προσβολές σε βάρος χριστιανικών μνημείων στην Τουρκία, όταν ταυτοχρόνως δικαιολογούν ως δείγμα προοδευτικότητας όμοιες και χειρότερες δημόσιες προσβολές και έμπρακτες επιθέσεις σε βάρος χώρων χριστιανικής λατρείας εντός Ελλάδος.
Ακολούθως η Δ.Ι.Σ. ενημερώθηκε ότι από προσφορές της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, των Ιερών Μητροπόλεων της Εκκλησίας της Ελλάδος και την οικονομική βοήθεια του Πατριαρχείου Σερβίας και της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Θυατείρων, συγκεντρώθηκε το ποσό των 276.000 ευρώ και αποφάσισε την διανομή του ποσού στις πυρόπληκτες Ιερές Μητροπόλεις: Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως, Ηλείας, Κηφισίας,
Αμαρουσίου, Ωρωπού και Μαραθώνος, Μάνης, Μεγάρων και Σαλαμίνος και Χαλκίδος.
Τέλος, η Δ.Ι.Σ. ασχολήθηκε με θέματα Ιερών Μητροπόλεων και Συνοδικών Επιτροπών, καθώς και με
τρέχοντα υπηρεσιακά ζητήματα.
Στις 11.00, στην Αίθουσα Τύπου της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, δόθηκε συνέντευξη Τύπου από τον Πρόεδρο της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής επί της Ακαδημίας Εκκλησιαστικών Τεχνών της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αιδεσιμολ. Πρωτοπρ. π. Θωμά Συνοδινό, παρόντων του Σεβ. Μητροπολίτου Πολυανής και Κιλκισίου κ. Βαρθολομαίου και του Γραμματέως της Επιτροπής Πανοσιολ. Αρχιμ. π. Αθηναγόρα Σουπουρτζή, περί της Εκθέσεως “ΥΠΕΡ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΔΟΣ – Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΟΥ 1821”.
Υπενθυμίζεται ότι τον Αγιασμό των Εγκαινίων της Έκθεσης θα τελέσει ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος, παρόντων και μελών της Ιεράς Συνόδου, σήμερα στις 18.00 στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, παρουσία της Εξοχωτάτης Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Αικατερίνης Σακελλαροπούλου.
ΥΠΕΞ για την βεβήλωση της Παναγίας Σουμελά: Οι αρμόδιες τουρκικές αρχές να πράξουν τα δέοντα
Προσβλητικές ενέργειες των τουρκικών αρχών εις βάρος Μνημείων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, αναφέρει το ελληνικό ΥΠΕΞ, αναφορικά με τη βεβήλωση της μονής της Παναγίας Σουμελά.
Το ανακοινωθέν από το ΥΠΕΞ
“Οι πρόσφατες εικόνες που προβλήθηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στις οποίες ξένο συγκρότημα φαίνεται να χορεύει ντίσκο στον χώρο της Ιστορικής Μονής Παναγίας Σουμελά, αποτελούν βεβήλωση του Μνημείου αυτού, υποψήφιου για την ανακήρυξη του σε Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Έκπληξη προκαλεί το γεγονός ότι δόθηκε η άδεια στο εν λόγω συγκρότημα, καθώς η Μονή της Παναγίας Σουμελά ανοίγει μόνο για Προσκυνηματικούς λόγους. Οι εικόνες αυτές είναι προσβλητικές και έρχονται να προστεθούν σε σειρά ενεργειών των τουρκικών αρχών εις βάρος Μνημείων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Καλούμε τις αρμόδιες τουρκικές αρχές να πράξουν τα δέοντα για να μην επαναληφθούν τέτοιες πράξεις και να γίνει σεβαστός ο ιερός χώρος της Μονής”.
Στην Κομισιόν η νέα προσβολή της Τουρκίας στην Παναγία Σουμελά
Για τη βεβήλωση της Παναγίας Σουμελά, ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης (PPE), ο Θεόδωρος Ζαγοράκης (PPE), η Μαρία Σπυράκη (PPE), η Άννα Μισέλ Ασημακοπούλου (PPE), η Ελισσάβετ Βόζεμπεργκ – Βρυωνίδη (PPE), ο Μανώλης Κεφαλογιάννης (PPE), ο Στέλιος Κυμπουρόπουλος (PPE), ο Γεώργιος Κύρτσος (PPE), ο Λευτέρης Χριστοφόρου (PPE) κι ο Λουκάς Φουρλάς (PPE), κατέθεσαν ερώτηση προς την Κομισιόν, με αίτημα γραπτής απάντησης, βάσει του άρθρου 138 του Κανονισμού.
Η ερώτηση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αφορά τη βεβήλωση της Παναγίας Σουμελά από Τούρκους πολίτες που χορεύουν σε διαφημιστικό spot για τουριστική προβολή. Οι Έλληνες αλλά και Κύπριοι ευρωβουλευτές του ΔΗΣΥ, τονίζουν ότι οι προσβλητικές αυτές εικόνες, που έγιναν ύστερα από άδεια των τουρκικών αρχών, σε έναν ιερό χώρο με ιστορία 16 αιώνων και υποψήφιου για την ανακήρυξή του σε μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, αποτελούν ασέβεια στην ιερότητα του χώρου και ύβρη για τον Ποντιακό Ελληνισμό αλλά και για τους απανταχού Ορθόδοξους Χριστιανούς.
Υπενθυμίζουν δε ότι η προκλητικότητα αυτή προστίθεται σε μια σειρά ενεργειών των τουρκικών αρχών εις βάρος μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, όπως είναι η πρόσφατη μετατροπή σε τζαμιά της Αγίας Σοφίας και της Μονής της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη, αλλά και της Αγίας Σοφίας στην Τραπεζούντα το 2013.
Ως εκ τούτου οι Έλληνες και Κύπριοι ευρωβουλευτές ρωτούν την Κομισιόν, ποια μέτρα προτίθεται να λάβει για τη διάσωση των μνημείων αυτών, καθώς ο σεβασμός τους αποτελεί προϋπόθεση για τη συνέχιση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ακολουθεί ολόκληρη η ερώτηση:
«Η βεβήλωση της Παναγίας Σουμελά, ενός ιερού χώρου με ιστορία 16 αιώνων, υποψήφιου για την ανακήρυξή του σε μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO και η ασέβεια στη θρησκευτικότητά του από Τούρκους πολίτες που συμμετείχαν χορεύοντας σε διαφημιστικό spot, για τουριστική προβολή, αποτελεί ασέβεια στην ιερότητα του χώρου και ύβρη για τον Ποντιακό Ελληνισμό αλλά και για τους απανταχού Ορθόδοξους Χριστιανούς.
Οι προσβλητικές αυτές εικόνες έρχονται σε συνέχεια ενεργειών των τουρκικών αρχών εις βάρος μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, όπως είναι η πρόσφατη μετατροπή σε τζαμιά της Αγίας Σοφίας και της Μονής της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη, αλλά και της Αγιάς Σοφίας στην Τραπεζούντα το 2013.
Με αφορμή λοιπόν τη νέα προκλητική αυτή ενέργεια που έγινε μετά από άδεια των τουρκικών αρχών, ερωτάται η Επιτροπή:
1) Σκοπεύει να απευθύνει διάβημα διαμαρτυρίας προς τις τουρκικές αρχές να συμμορφωθούν με την υπόδειξη του ΕΚ για την ανάγκη διάσωσης και ανάδειξης της ταυτότητας των ελληνοχριστιανικών μνημείων στον ιστορικό Πόντο και την επαναλειτουργία του ιστορικού ναού της Αγίας Σοφίας Τραπεζούντας ως μουσείου;
2) Σκοπεύει να επισημάνει στην Τουρκία ότι ο σεβασμός στην πολιτιστική κληρονομιά των μνημείων που βρίσκονται στην επικράτειά της, αποτελούν προϋπόθεση για την συνέχιση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ;».
