ΦΑΝΑΡΙ – Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, στο πλαίσιο της επισήμου επισκέψεώς του στην Ι. Μητρόπολη Λευκάδος και Ιθάκης, μετέβη την Τετάρτη, 26 Ιουνίου 2024, με πλοίο του Λιμενικού Σώματος, στην ομηρική Ιθάκη.
Κατά την επιβίβασή του στο πλοίο, τον καλωσόρισε ο Αρχηγός του Λ.Σ. Αντιναύαρχος Γεώργιος Αλεξανδράκης και οι υπηρετούντες σε αυτό Αξιωματικοί και πλήρωμα.
Στον λιμένα του Βαθέος Ιθάκης, τον υποδέχθηκαν ο Περιφερειάρχης Ιονίων Νήσων Εντιμ. κ. Ιωάννης Τρεπεκλής, και ο Δήμαρχος Ιθάκης Εντιμ. κ. Διονύσιος Στανίτσας, παρουσία του όμορου Σεβ. Μητροπολίτου Κεφαλληνίας κ. Δημητρίου, κληρικών, Αυτοδιοικητικών παραγόντων και κατοίκων της νήσου.
Στη συνέχεια, μπροστά από το Δημαρχιακό Μέγαρο, ο Δήμαρχος καλωσόρισε επισήμως τον Παναγιώτατο στην Ιθάκη, με τον Πατριάρχη να εκφράζει, στην αντιφώνησή του, τη χαρά και τη συγκίνησή του για την επίσκεψή του αυτή στη νήσο του Οδυσσέα.
Ακολούθως, στο Δημοτικό Μορφωτικό Κέντρο, πραγματοποιήθηκε η τελετή αναγορεύσεως του Οικουμενικού Πατριάρχου σε επίτιμο δημότη Ιθάκης.
Στην ομιλία του, μετά την ανάγνωση της σχετικής αποφάσεως του Δημοτικού Συμβουλίου από τον Πρόεδρο αυτού Εντιμ. κ. Στέφανο Φιαμπόλη, τους χαιρετισμούς του επιχωρίου Μητροπολίτου και του Περιφερειάρχη, και την προσφώνηση του Δημάρχου, ο Πατριάρχης επισήμανε μεταξύ άλλων:
“Είναι γεγονός, κύριε Δήμαρχε, ότι πάρα πολλαί πόλεις έχουν φιλοτιμηθή να τιμήσουν τον Οικουμενικόν Πατριάρχην με τον τίτλον του Επιτίμου Δημότου των. Και το έχομεν αποδεχθή όχι εκ προσωπικής κενοδοξίας η ματαίου λογισμού. Πιστεύομεν ότι πάσα τιμή προς το πρόσωπον της Μετριότητος ημών αυτομάτως διαβαίνει επί τον ιερόν θεσμόν του Οικουμενικού Πατριαρχείου τον οποίον εκπροσωπούμεν, και επί την πνευματικήν Μητέρα όλων μας Αγίαν του Χριστού εν Κωνσταντινουπόλει Μεγάλην Εκκλησίαν, εις την οποίαν το παν οφείλομεν! Αποδεχόμεθα λοιπόν και την από μέρους του ευλογημένου Δήμου Ιθάκης και υμών τοιαύτην τιμήν με θερμήν και από καρδίας ευχαριστίαν, και σας γνωρίζομεν ότι ως «Θιακός» πλέον ο Πατριάρχης, θα έχη ένα πρόσθετον λόγον να πυκνώνη τας προσευχάς του διά την Ιθάκην και τους αγαπητούς συνδημότας του Ιθακησίους και να στέφη με ολοκαρδίους Πατριαρχικάς ευλογίας και ευχάς όλους σας και τα αγαθά και φιλογενή έργα σας!
Ευελπιστούμεν ότι θα έχωμεν την χαράν να σας υποδεχώμεθα επισκεπτομένους κατά καιρούς την Βασιλεύουσαν της Ορθοδοξίας και της καρδιάς των Ρωμηών Κωνσταντινούπολιν και το Σεπτόν Κέντρον του Φαναρίου, ως ευλαβείς προσκυνητάς των εκεί πολλών και μεγάλων ιερών και οσίων μας, αφ᾽ ενός μεν διά να σας ανταποδώσωμεν την αγάπην, αφ᾽ ετέρου δε διά να αρύεσθε χάριν, δύναμιν και φως από την ακένωτον ευσεβή πηγήν του Γένους!”
Αμέσως μετά, ο Παναγιώτατος μετέβη στον Ιερό Προσκυνηματικό Ναό του Αγίου Ραφαήλ του Ιθακησίου του εν Λέσβω, όπου τον καλωσόρισαν με θερμούς λόγους ο επιχώριος Μητροπολίτης και ο Αρχιερατικώς Επίτροπος Ιθάκης Αιδεσιμ. Πρωτοπρεσβύτερος κ. Χριστόδουλος Τριλίβας. Ο Πατριάρχης αντιφώνησε καταλλήλως.
Το μεσημέρι παρακάθησε σε γεύμα που παρέθεσε προς τιμήν του ο Δήμαρχος της νήσου.
Προ της αναχωρήσεώς του από την Ιθάκη για τη Λευκάδα, ο Παναγιώτατος είχε σύντομη συνάντηση, σε εγκάρδια ατμόσφαιρα, με τον ευρισκόμενο στην περιοχή Υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Εξοχ. κ. Χρήστο Στυλιανίδη.
Το βράδυ της ιδίας ημέρας, ο Παναγιώτατος παρεκάθησε σε επίσημο δείπνο που παρέθεσε προς τιμήν του ο Περιφερειάρχης Ιονίων Νήσων.
Το απόγευμα της προηγουμένης, Τρίτης, 25 Ιουνίου, ο Οικουμενικός Πατριάρχης μετέβη στον Ι. Ναό Παντοκράτορος, στην πόλη της Λευκάδος, όπου αφού ενημερώθηκε για την ιστορία του, τέλεσε Τρισάγιο υπέρ αναπαύσεως της ψυχής του κορυφαίου τέκνου της νήσου, ποιητού Αριστοτέλους Βαλαωρίτου, ο τάφος του οποίου βρίσκεται στον περίβολο του Ναού.
Ακολούθως μετέβη πεζή στο κοντινό Μουσείο “Άγγελος Σικελιανός”, όπου τοπικό παραδοσιακό συγκρότημα τον καλωσόρισε με Λευκαδίτικα τραγούδια. Μετά από σύντομη ξενάγησή του στο Μουσείο, που αποτελούσε την κατοικία του Σικελιανού, ο Πατριάρχης με την τιμία συνοδεία του, αναχώρησε για το Ανοικτό Θέατρο Λευκάδος, όπου παρακολούθησε εκδήλωση αφιερωμένη στον Αριστοτέλη Βαλαωρίτη. Στον χαιρετισμό προς το πολυπληθές ακροατήριο, ο Παναγιώτατος συνεχάρη τους διοργανωτές και τους συμμετέχοντες καλλιτέχνες και, μεταξύ άλλων, επεσήμανε τα εξής:
“Όπως σωστά ελέχθη, η ποίησις του Βαλαωρίτου «συνεδύασε την τέχνη με την ζωή, με μεσάζοντα την ιστορία». Και είναι η Βαλαωρίτειος ποίησις μια συνισταμένη σπουδαίων επικών, λυρικών, ιστορικών, πατριωτικών, κάποτε ρομαντικών και οπωσδήποτε προφητικών, θα ελέγαμε -όχι βεβαίως με την έννοια του προλέγειν τα μέλλοντα!- στοιχείων, με μοναδική δύναμι ψυχής, εύτονο και μεγαλήγορο λόγο και εντονώτατο παλμόν καρδίας! Πολύ ωραία εσημείωνε ο Αναστάσιος Βυζάντιος ότι «κατά τον πεζόν αυτόν αιώνα, καθ᾽ ον πάντες προσκολλώνται εις τα γήινα αυτών συμφέροντα, μόνος ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης έζει διαρκώς εις άλλον κόσμον, δημιουργήσας και γενόμενος ιεροφάντης μιας ιδεώδους τινός Ελλάδος, την οποίαν επανηγύριζεν από του βήματος της Βουλής και έψαλλε διά στίχων»! Ο τιμώμενος ποιητής είχεν αναμφιβόλως αυτό που πολύ αργότερα ο μεγάλος Ισπανός ομότεχνός του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα θα προσδιώριζε ως «ντουέντε»! Ένα θεόσδοτο έκτακτο χάρισμα δηλαδή, με πειθώ και κραταιά δύναμι λόγου, που στοχεύει κατ᾽ ευθείαν στην καρδιά και μεταδίδει στον ακροατή η μελετητή όλον τον παφλασμό των αισθημάτων και όλο το φως των ιδεών του ποιητού! Το «ντουέντε» του Βαλαωρίτου επέδρασε έντονα στις καρδιές αναριθμήτων Ρωμηών εντός και εκτός των ορίων του Ελληνικού κράτους, λογίων και μη, της εποχής του και νεωτέρων, και τον έχει ανεβάσει σε ένα πανύψηλο βάθρο μουσών και τιμής, δίπλα στον άλλο μεγάλο Επτανήσιο ομότεχνό του, τον Διονύσιο Σολωμό, και τον κατέστησε ενωρίτατα έναν από τους πιο σεβαστούς και αγαπημένους ποιητάς του Γένους, με μεγάλη επιρροή στον ψυχισμό των Ελλήνων! Η χριστιανική πίστις του, διάχυτη σε όλο το έργο του, εκφράζεται εναργέστατα, εκτός των άλλων, και στην περίφημη «Φανερωμένη» του, την μεγάλη Μητέρα και προστάτιδα των Λευκαδίων. Ο καϋμός του για το Γένος, ο πόνος του για τις ιστορικές του περιπέτειες, η πικρία του για τις αλλεπάλληλες διαψεύσεις των ελπίδων, η λαχτάρα του για ένα καλλίτερο αύριο του Ελληνισμού, και ο σεβασμός προς την ιδιοπροσωπία της πονεμένης Ρωμηοσύνης διαζωγραφίζονται δυναμικά σε πλήθος ποιημάτων, με ατελείωτους καταρράκτες ευήχων στίχων και ζωηρών εικόνων, σε γλώσσα χυμώδη, γάργαρη, καταληπτή, γλώσσα του λαού! Και μόνο ο στίχος: «Νιώθω για σε, πατρίδα μου, στα σπλάχνα χαλασμό», είναι αρκετή μαρτυρία αυτής της πραγματικότητος! Ο σεβασμός εξ άλλου και η αγάπη του για την εσταυρωμένη Μητέρα μας Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία αποτυπώθηκαν εγκαυστικά τόσο στον «Φωτεινό» μ᾽ εκείνο τον «σοφό καλόγερο που ήρθε από την Πόλι εκεί στην Κόκκινη Εκκλησιά κι έμεινε και ασκήτευε» με αγιότητα, και δίπλα στα τόσα θαύματα που έκανε, εδίδασκε «απολείτουργα στο πέτρινο πεζούλι του Αη Λιά στην Εγκλουβή την περασμένη δόξα και τ᾽ άμετρα τα βάσανα του δύστυχου του Γένους», όσο και, ακόμη περισσότερο μάλιστα, στην μνημειώδη ωδή του προς τον Ιερομάρτυρα Πατριάρχη Γρηγόριο τον Ε´, που μας κάνει να τον νιώθουμε δυο φορές δικόν μας! Αντιλαμβάνεσθε λοιπόν την συναισθηματική μας φόρτισι απόψε, καθώς μετέχομε σ᾽ αυτή την ωραία εκδήλωσι μνήμης που διωργανώσατε για τον ησυχαστή της Μαδουρής με τη σπάνια αρετή και την ηφαιστιώδη ψυχή!”
Φωτό: Νίκος Παπαχρήστου
