ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΖΙΤΖΙΚΩΣΤΑΣ: Μια ιστορική στιγμή για την Ορθοδοξία και τη σύγχρονη Ευρώπη
Επιμέλεια – ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Σε μια κατανυκτική τελετή με υψηλό συμβολισμό και ιστορική αναφορά, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος απένειμε, την Τρίτη 3 Ιουνίου 2025, το Οφφίκιο του Άρχοντος Κυαίστορος της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας στον κ. Απόστολο Τζιτζικώστα, Επίτροπο της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η απονομή πραγματοποιήθηκε στο Φανάρι, παρουσία συγγενών και προσκεκλημένων του τιμηθέντος, και συνοδεύτηκε από μια εμπνευσμένη προσφώνηση του Παναγιωτάτου, με αναφορές τόσο στην ιστορία του οφφικίου όσο και στην σύγχρονη αποστολή της Ορθοδοξίας στην Ευρώπη.
Το Οφφίκιο του Κυαίστορος και η βυζαντινή του καταγωγή
Ο τίτλος του Κυαίστορος δεν είχε απονεμηθεί στο παρελθόν από τον Οικουμενικό Θρόνο και η πρωτοποριακή του απονομή φέρει ιδιαίτερη βαρύτητα. Όπως επεσήμανε ο Πατριάρχης, ο Κυαίστωρ στη βυζαντινή ιεραρχία διατελούσε νομικός σύμβουλος του παλατιού, αρμόδιος για τη σύνταξη νόμων και την εξέταση καταγγελιών πολιτών προς τον αυτοκράτορα.
Εκτός από δικανικές αρμοδιότητες, ενεργούσε και ως ερευνητής ποινικών υποθέσεων, είχε λόγο σε αγροτικά ζητήματα και ήταν υπεύθυνος για την επισημοποίηση των διαθηκών. Τον βοηθούσαν εξειδικευμένοι γραμματείς, όπως ο «επί της αλληλογραφίας» και ο «επί των εφέσεων», συνθέτοντας ένα πλέγμα υπεύθυνης διοίκησης και δικαιοσύνης.
Η αποστολή Τζιτζικώστα και το χριστιανικό αποτύπωμα στην Ευρώπη
Στο πρόσωπο του κ. Τζιτζικώστα, ο Παναγιώτατος αναγνώρισε μια προσωπικότητα ευθύνης και αφοσίωσης στη δημόσια ζωή, που έχει υπηρετήσει τον ελληνικό λαό ως Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας και πλέον ως Επίτροπος Βιώσιμων Μεταφορών και Τουρισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την 1η Δεκεμβρίου 2024.
Ο Πατριάρχης υπογράμμισε ότι η θητεία του στην Ευρώπη αποτελεί ευκαιρία διοχέτευσης της χριστιανικής πίστης στον πολιτικό πολιτισμό της Ε.Ε.. Με αναφορές στο Παύλειο «οὐκ ἔνι Ἰουδαῖος οὐδὲ Ἕλλην», τόνισε την ανάγκη υπερβατικής θεμελίωσης της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και αποθέωσης του προσώπου ως εικόνας Θεού.
Η πολιτική ως διακονία και το χρέος της Ορθοδοξίας
«Η πολιτική δεν είναι απλώς πεδίο εξουσίας», τόνισε ο Παναγιώτατος, «αλλά χώρος διακονίας ιδανικών, ελευθερίας και σεβασμού». Στο πλαίσιο αυτό, κάλεσε τον νέο Άρχοντα να παραμείνει πιστός στις παραδόσεις του Γένους και της Ορθοδοξίας, να συνεχίσει να υπηρετεί με ήθος και ταπεινότητα, αποφεύγοντας τις ακρότητες της εποχής και υπηρετώντας τον πολιτισμό της αλληλεγγύης.
Η συμβολική παρατήρηση ότι «κάθε ορθόδοξη φωνή στην Ευρώπη οφείλει να εκπροσωπεί την αγάπη και τη δικαιοσύνη» ενίσχυσε το θεολογικό και κοινωνικό βάθος της τελετής.
Ο ρόλος των οφφικιαλίων και η συνέχεια της παράδοσης
Σημαντικό μέρος της προσφώνησης αφιερώθηκε στη διαχρονική συμβολή των οφφικιαλίων του Οικουμενικού Θρόνου, που με το έργο και τη στάση τους στηρίζουν τη φιλανθρωπία, την εκκλησιαστική ενότητα και την ιστορική παρουσία του Πατριαρχείου σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η Αποστολική Διακονία, ένας από τους βασικούς θεσμούς που πλαισιώνει τη λειτουργία του Πατριαρχείου και της Εκκλησίας, έχει προβάλλει επανειλημμένως τον ουσιαστικό ρόλο των οφφικιαλίων στη διατήρηση της εκκλησιαστικής μνήμης και της θεσμικής συνέχειας του Οικουμενικού Θρόνου.
Ευγνωμοσύνη και υπόσχεση προσφοράς
Ο κ. Τζιτζικώστας, εμφανώς συγκινημένος, ευχαρίστησε τον Παναγιώτατο και δεσμεύθηκε να συνεχίσει να εργάζεται με σεβασμό στις αρχές της Ορθοδοξίας και πίστη στον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Δήλωσε επίσης ότι, πλέον και ως οφφικιάλιος, θα υποστηρίζει με κάθε τρόπο το έργο της Μητέρας Εκκλησίας και τα δικαιώματα του Οικουμενικού Θρόνου.
Η τελετή πλαισιώθηκε από παρουσίαση της οικογένειάς του και τις ευχές του Πατριάρχη για κάθε ευλογία στην προσωπική και δημόσια πορεία του νέου Άρχοντος.
Η απονομή σε ευρωπαϊκό φόντο και η πρόκληση της εποχής
Η επιλογή του Πατριαρχείου να τιμήσει έναν ενεργό Επίτροπο της Ε.Ε., τη στιγμή που η Ευρώπη αναζητά την ταυτότητά της μεταξύ γεωπολιτικής πίεσης, ηθικών διλημμάτων και μεταναστευτικής κρίσης, δείχνει την επίμονη προσπάθεια του Οικουμενικού Θρόνου να ενισχύσει τη φωνή της Ορθοδοξίας στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι.
Όπως υπογράμμισε πρόσφατα και το Οικουμενικό Πατριαρχείο σε σχετική ανακοίνωση, η Εκκλησία καλείται να μην σιωπά μπροστά στις σύγχρονες ηθικές συγχύσεις και τις προκλήσεις της ισχύος, αλλά να προτείνει λύσεις με άξονα τον άνθρωπο, την ειρήνη και την αλληλεγγύη.
