Ο Αμερικής Δημήτριος για τη συνάντηση Πατριάρχη και Πάπα στα Ιεροσόλυμα

του Αριστείδη Βικέτου

Τα σημαντικότερα στοιχεία από τις συναντήσεις στα Ιεροσόλυμα, στις 25 και 26 Μαΐου, του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου και του Πάπα Φραγκίσκου, 50 χρόνια μετά τη συνάντηση στην ίδια πόλη των προκατόχων τους Αθηναγόρα και Παύλου Στ’, αναδεικνύει ο αρχιεπίσκοπος Αμερικής Δημήτριος. 

Μιλώντας στο ΑΠΕ- ΜΠΕ, ο κ. Δημήτριος, ο οποίος ήταν μέλος της συνοδείας του Οικουμενικού Πατριάρχη, σημειώνει:
«Κρίνοντας από την ποιότητα της εξ’ απόψεως ανθρωπίνης συμμετοχής, ειλικρινείας και ουσιαστικής συζητήσεως, μπορούμε να εκτιμήσουμε ότι θα έχουμε αγαθά αποτελέσματα και μάλιστα πολύ περισσότερα και ουσιαστικότερα από αυτά, τα οποία εκ πρώτης όψεως φαίνονται». 

Ο αρχιεπίσκοπος Αμερικής τονίζει μεταξύ άλλων ότι οι απόψεις διατυπώθηκαν εκατέρωθεν χωρίς αντιπαλότητα και πως ο κοινός εορτασμός του Πάσχα προϋποθέτει απόφαση όλων των αυτοκέφαλων ορθόδοξων εκκλησιών.
Ακολουθεί η συνέντευξη με τον αρχιεπίσκοπο Αμερικής: 

Ερ.: Ποια η εκτίμησή σας για τη συνάντηση;
Απ.: «Παρά το ότι είναι δύσκολο να εκτιμηθούν αμέσως τα ενδεχόμενα αποτελέσματα μιας συναντήσεως αυτού του επιπέδου, εν τούτοις κρίνοντας από την ποιότητα της εξ’ απόψεως ανθρωπίνης συμμετοχής, ειλικρινείας και ουσιαστικής συζητήσεως μπορούμε να εκτιμήσουμε ότι θα έχουμε αγαθά αποτελέσματα και μάλιστα πολύ περισσότερα και ουσιαστικότερα από αυτά, τα οποία εκ πρώτης όψεως φαίνονται». 

Ερ.: Ποια είναι τα νέα στοιχεία, που συνεισφέρει στον θεολογικό διάλογο των δύο εκκλησιών;
Απ.: Tα νέα στοιχεία φαίνεται να είναι αρκετά. Θα μπορούσαμε να επισημάνουμε τα εξής: Πρώτον, λόγω της συναντήσεως υπάρχει ένα κλίμα εγκαρδιότητας στον διάλογο, ο οποίος τώρα έχει χαρακτήρα περισσότερο εγκάρδιο και επομένως έχει δυνατότητα να είναι περισσότερο ειλικρινής. Δεύτερον, είναι το στοιχείο ότι ετέθησαν, ιδίως στις ιδιαίτερες συναντήσεις Οικουμενικού Πατριάρχου- Πάπα, με σαφήνεια ουσιαστικά θέματα. Αυτό οδηγεί αμέσως στο συμπέρασμα ότι η ουσιαστική ανταλλαγή απόψεων, χωρίς φόβο και πάθος, μπορεί να αποβεί πολύ δημιουργική για έναν καρποφόρο διάλογο. Τρίτον, παρά την ειλικρίνεια, τη σαφήνεια και την ευθύτητα των ανταλλαγησών απόψεων, αυτές διατυπώθηκαν χωρίς να χρησιμοποιηθεί γλώσσα εχθρότητας ή αντιπαλότητας οιασδήποτε μορφής. Οι διαφορές ήταν σαφείς, αλλά το στοιχείο ενός συναισθηματισμού ή συναισθηματικού φορτισμού, με κύριο χαρακτηριστικό εχθρότητα ή αντιπαλότητα, ήτο σχεδόν ανύπαρκτο. 

Ερ.: Μπορούμε να αναμένουμε ότι σύντομα θα υπάρξει συμφωνία για κοινό εορτασμό του Πάσχα;
Απ.: Η απάντηση στο ερώτημα αυτό προϋποθέτει συμμετοχή όλων των Ορθοδόξων Αυτοκεφάλων Εκκλησιών. Ως εκ τούτου είναι πολύ δύσκολο να προβλεφθεί ποια θα είναι η ενδεχομένη στάση, εάν και εφόσον τεθεί θέμα κοινού εορτασμού του Πάσχα.

Ερ.: Ποια η άποψή σας για τον Πάπα Φραγκίσκο;
Απ.: Δεν είναι καθόλου εύκολο να μιλήσει κάποιος για τον ηγέτη της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και πολύ περισσότερο δεν μπορεί να μιλήσει, όταν οι ευκαιρίες αμέσου επικοινωνίας είναι περιορισμένες. Με βάση τις εντυπώσεις μου εξ΄αμέσου εμπειρίας από τη συνάντηση των δύο εκκλησιαστικών ηγετών θα μπορούσα να πω ότι ο Πάπας Φραγκίσκος κινήθηκε με άνεση, εγκαρδιότητα και ειλικρίνεια σε όσα είπε και με την όλη του στάση. Πέραν τούτου περισσότερες διατυπώσεις ή χαρακτηρισμοί προϋποθέτουν πολύ ουσιαστικότερη και συνθετότερη γνώμη, η οποία αυτήν τη στιγμή ακόμη δεν υπάρχει.

Ερ.: Τι θα μείνει ιδιαίτερα στη μνήμη σας από τη συνάντηση των Ιεροσολύμων;
Απ.: Θα μπορούσα να σημειώσω μια σειρά από πράγματα:
Α) Η όλη συνάντηση στα διάφορα συνιστώντα στοιχεία της, δηλαδή προσωπικές συνομιλίες Οικουμενικού Πατριάρχη- Πάπα, κοινές επισκέψεις στον Πανάγιο Τάφο, στον Γολγοθά, στον χώρο της Αναλήψεως του Κυρίου, είχαν ένα χαρακτήρα αξιοπρεπείας, αρχοντιάς και εγκαρδιότητας. 

Β) Είναι εντυπωσιακό ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης κινήθηκε με απόλυτη άνεση, με πνεύμα ελευθερίας, όπως και ο Πάπας, το οποίο διευκόλυνε ανταλλαγή απόψεων με ειλικρίνεια και αμοιβαία προσοχή των λεχθέντων υπό ενός εκάστου. 

Γ) Το γεγονός ότι η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στα Ιεροσόλυμα στον χώρο, όπου γεννήθηκε, έζησε, κήρυξε, θαυματούργησε, σταυρώθηκε, ανέστη και ανελήφθη ο Θεός ο γενόμενος άνθρωπος. Αυτή η εμπειρία δημιουργούσε ένα κλίμα όντως ανεπανάληπτο, διότι υπήρχε η αίσθηση ότι πατούσαμε στη γη, που πάτησε ο υιός του Θεού, αναπνέαμε τον αέρα που ανέπνευσε, κοιτάζαμε τον ίδιο ουρανό που κοίταζε Εκείνος. Έτσι, τόσο η ανθρώπινη πλευρά (ειλικρίνεια, απλότητα, εγκαρδιότητα), όσο και η πλευρά του ιστορικού χώρου, όπου έγιναν οι συναντήσεις, συνετέλεσε ώστε να υπάρξουν επί μέρους εντυπωσιακά -ο κατάλογος θα μπορούσε να ήταν μακρύς- στοιχεία, αλλά το κύριο είναι πέραν οιουδήποτε συγκεκριμένου ή επί μέρους. Ήταν η αίσθηση της παρουσίας του Θεού «εν μέσω ημών». 

Ακριβώς, λόγω των δεδομένων που περιέγραψα, αισθάνομαι βαθύτατα ευγνώμων προς τον Οικουμενικό μας Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο, διότι μου έκανε τη μεγάλη τιμή να με συμπεριλάβει σε αυτή την ιστορική όντως συνάντηση με τον Πάπα. Μια συνάντηση, η οποία, εκτός του γεγονότος ότι έγινε στον χώρο της σαρκώσεως του Θεού, είχε πολύ έντονη την άμεση και ζωντανή παρουσία του Τριαδικού Θεού. Γι΄αυτό και η ευγνωμοσύνη μου προς τον Θεό και τον Πατριάρχη μας είναι απεριόριστη.