Χθες βράδυ στο θέατρο Ηρώδου του Αττικού ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος κήρυξε την έναρξη του Διεθνούς Συνεδρίου του Κέντρου Περιβαλλοντικής Υγείας του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών.
Τον Οικουμενικό Πατριάρχη συνόδευε ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος, και τα μέλη της Πατριαρχικής συνοδείας, ο Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης, Ακαδημαϊκός, ο Μητροπολίτης Ικονίου Θεόληπτος και άλλοι κληρικοί.
Ακολούθησε ρεσιτάλ για φωνή και πιάνο από τον Μάριο Φραγκούλη και τον αμερικανό πιανίστα Γιουτζίν Κον. Μετά το ρεσιτάλ ο Πατριάρχης συνεχάρη θερμά τους σολίστ.
Ακολουθεί η ομιλία του Πατριάρχου.
Μακαριώτατε Αρχιεπίσκοπε Αθηνών και πάσης Ελλάδος κύριε Ιερώνυμε,
Ιερώτατοι και Θεοφιλέστατοι άγιοι αδελφοί Ιεράρχαι,
Εξοχώτατοι,
Εντιμολογιώτατε Άρχων κύριε Γρηγόριε Σκαλκέα,
Προσφιλείς Αθηναίοι και λοιποί λίαν αγαπητοί παρόντες,
Ευχαριστίαν πολλήν αναπέμπομεν εις τον Άγιον Θεόν μας, διότι ευδόκησεν εν τη φιλανθρωπία Του να ευρισκώμεθα και πάλιν εις το κλεινόν Άστυ των Αθηνών, όπου ο λόγος και η σοφία και τα γράμματα ήνθησαν, και όπου ο Απόστολος των Εθνών Παύλος εκήρυξεν εις τους προπάτοράς μας τον Άγνωστον μέχρι τότε Θεόν, «τον κατασκευάσαντα τον ουρανόν και την γην και πάντα τα εν αυτοίς». Μας αξιώνει να ευρισκώμεθα εις την ένδοξον πρωτεύουσαν της Ελλάδος, εις την οποίαν εκαλλιεργήθη η φιλοσοφία του Πλάτωνος και του Αριστοτέλους και των άλλων σοφών, την οποίαν προσέλαβαν Διονύσιος ο Αεροπαγίτης, οι Τρείς Ιεράρχαι και οι άλλοι μεγάλοι Πατέρες και Διδάσκαλοι της Εκκλησίας και την μετουσίωσαν εις θεολογίαν της αγάπης.
Ήλθαμε προς υμάς, Μακαριώτατε, αδελφοί και τέκνα, εκ της έδρας της Μητρός Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας, και εκ της Βασιλίδος των πόλεων, διά να μεταφέρωμεν το διαχρονικόν πνεύμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου και με ταπείνωσιν να κηρύξωμεν, και κατά την εποχήν αυτήν της κρίσεως και των ποικίλων κρίσεων, τον εσταυρωμένον και αναστάντα Κύριόν μας, ο Οποίος εξωραίζει, και διά των δαψιλών δωρεών της Χάριτός Του αποκαθιστά, το μωλωπισμένον αλλά πάντοτε ζωντανόν σώμα της ανθρωπότητος.
Ήλθαμε, αδελφοί, εκ της Κωνσταντίνου πόλεως, να χαιρετίσωμεν και να τιμήσωμεν ένα Λαόν, ο οποίος έμαθεν ενωρίς να αγαπά, να θυσιάζεται και να προσφέρη, ένα Λαόν, τον Ελληνικόν, εκ του οποίου πολλοί κατακτηταί «έτρωγον», διά να χρησιμοποιήσωμεν τους λόγους του θρυλικού ήρωος Μακρυγιάννη, αλλά πάντοτε έμενεν η «μαγιά», η εκλεκτή «ζύμη».
Αγαπητοί παρόντες,
Πρωτίστως συγχαίρομεν ολοκαρδίως το Κέντρον Περιβαλλοντικής Υγείας του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών, εν τω προσώπω του επί κεφαλής αυτού Εντιμολογιωτάτου Άρχοντος οφφικιαλίου ημών, Ακαδημαικού και Καθηγητού κυρίου Γρηγορίου Σκαλκέα, διά την πρωτοβουλίαν του να οργανώση την σημερινήν πολιτισμικήν εκδήλωσιν, εν συσχετισμώ προς την διοργανουμένην υπό του Ιδρύματος τούτου Διεθνή Ημερίδα διά το περιβάλλον.
Είναι γνωστόν, ότι ο Θεός έπλασε το σύμπαν «καλόν λίαν», αλλά και ότι ο άνθρωπος, καταχρώμενος της ελευθερίας του, επέλεξε να ακολουθήση, διά την τελείωσίν του, οδόν διαφορετικήν από εκείνην την οποίαν του υπέδειξεν ο Θεός. Αποτέλεσμα της αυτονομήσεως του ανθρώπου, του προτιμήσαντος, κατά την Αγίαν Γραφήν, να γίνη ως Θεός, αντί να είναι, ως εδημιουργήθη, υιός του Θεού και κληρονόμος συμπάσης της δημιουργίας, ήτο να αισθανθή ότι απώλεσε μαζί με την υιότητα και την ιδιότητα του κληρονόμου της απεράντου δημιουργίας του Θεού Πατρός. Μη δυνάμενος δε να ανθέξη την διά της αποστασίας του επελθούσαν πτωχείαν του, επεχείρησε να αναπληρώση την έλλειψιν του πλούτου του παραδείσου διά της αποκτήσεως όσον το δυνατόν περισσοτέρων υλικών αγαθών.
Ο θησαυρός των αγαθών και ζωής χορηγός Θεός, γνωρίζων εν τη πανσοφία Του την καταστρεπτικότητα της πλεονεξίας του εκτροχιασθέντος ανθρώπου ενέβαλεν εις την κτίσιν την ικανότητα της αναγεννήσεως και της κατ᾿ αυτόν τον τρόπον αειφορίας των στοιχείων της φύσεως.
Τοιουτοτρόπως την παραφωνίαν του θανάτου αποκαθιστά η γέννησις νέας ζωής, και την παραφωνίαν της φθοράς αποκαθιστά η ανάπλασις. Ο Θεός δεν ήτο δυνατόν να παραμείνη αδρανής ενώπιον της φθοροποιού επιρροής του εκτροχιασμού του ανθρώπου, αλλά εναρμονίζει την νέαν κατάστασιν προς το αρχικόν σχέδιον Αυτού.
Εν τούτοις, ο άνθρωπος, και κυρίως ο σύγχρονος, δεν κατενόησεν επαρκώς το έργον του Θεού προς εναρμόνισιν της φθοράς του περιβάλλοντος διά της αποκαταστάσεως των αρχικών ιδιοτήτων του και αντί να εναρμονισθή προς το θέλημα του Θεού το οποίον υποδεικνύει, συν τοις άλλοις, την ολιγάρκειαν και την αποφυγήν της σπατάλης των πόρων της κτίσεως, ήρχισε να εκμεταλλεύεται ληστρικώς το περιβάλλον. Αλλά η υπερεκμετάλλευσις του περιβάλλοντος ωδήγησεν εις καταστροφήν της υπό του Θεού εμβληθείσης εις την κτίσιν ικανότητος της αειφορίας και αναγεννήσεως των πηγών της. Χρειάζεται, λοιπόν, εναρμόνισις ημών των ανθρώπων προς το θέλημα του Θεού, ώστε να ευαισθητοποιηθή η ανθρωπότης ενώπιον της διαφαινομένης πλέον προοπτικής ότι η πλεονεξία μας δύναται να καταστρέψη ολοσχερώς την λειτουργίαν των δυνάμεων της φύσεως.
Οι αρχαίοι Έλληνες παρετήρησαν με έκστασιν την αρμονίαν εις το σύμπαν και τον ωνόμασαν κόσμον, δηλαδή κόσμημα. Θαυμάζομεν μαζί τους την αρμονίαν της φύσεως.
Αλλά εκεί όπου η έκπληξις συναγωνίζεται τον θαυμασμόν, είναι η κίνησις των εμβίων όντων. Τα ζώα και τα φυτά οργανώνονται εις βιοσυστήματα, και αλληλοϋπηρετούνται θαυμαστώς και συμβιώνουν αρμονικώς.
Καί εις αυτήν την υπέρλαμπρον αρμονίαν, οχληρά και βάναυσος προβάλλει η παραφωνία του υπερηφάνου ανθρώπου, του ανθρώπου κάθε εποχής, ο οποίος διά του «Πύργου της Βαβέλ» επιδιώκει ανοήτως να εγγίση την κορυφήν του ουρανού. Καί, ενώ από την ιδίαν την κτίσιν, την ορατήν και την αόρατον, καταρτίζεται αίνος και δοξολογία προς τον Δημιουργόν, ο σύγχρονος άνθρωπος, πλήρης πλεονεξίας, καταστρέφει την ισορροπίαν των βιοτόπων, και συνακολούθως υποβαθμίζει το φυσικόν περιβάλλον. Η άκρατος φιλοχρηματία ανατρέπει την ισορροπίαν της λειτουργίας των κοινωνιών και προκαλεί οικονομικάς κρίσεις. Αν και το χρήμα εφευρέθη διά την καλλιτέραν λειτουργικότητα των ανθρωπίνων συναλλαγών, η φιλοχρηματία οδηγεί εις κατάχρησίν του με αποτέλεσμα κρίσεις, πόνον και αδικίαν. Καί αντί να καλλιεργήται το ήθος και η αρετή, μελετώνται μέθοδοι κερδοσκοπίας και εκμεταλλεύσεως του άλλου, του συνανθρώπου, διά ποικίλων εφευρημάτων αδικίας.
Αδελφοί και τέκνα,
Περιβαλλόμενος είναι ο άνθρωπος. Περιβάλλον είναι τα οικοσυστήματα της γης. Τα οικοσυστήματα, «ο αγρός του κόσμου» εδημιουργήθησαν υπό του Δημιουργού, καλά λίαν, όπως είπαμεν. Εξισορροπούν όλας τας ανάγκας και εξασφαλίζουν την αειφορίαν και την συνέχισιν της ζωής.
Τον αγρόν τούτον του Θεού η ανθρωπότης, με την αλόγιστον συμπεριφοράν της της καταστρέφει, προκαλώντας φαινόμενα όπως η οπή του όζοντος, η αύξησις της θερμοκρασίας της γηίνης ατμοσφαίρας, η ερημοποίησις περιοχών, η μόλυνσις των υδάτων, η νέκρωσις των θαλασσών, η εξαφάνισις ζωικών και φυτικών ειδών, η τήξις των πάγων, η προβλεπομένη υπό των επιστημόνων εξαφάνισις περιοχών ξηράς υπό των υδάτων και άλλα.
Αγαπητοί,
Οικία μας και στενόν περιβάλλον μας έγινε πλέον ολόκληρος ο πλανήτης μας. Δεν δυνάμεθα να ενδιαφερώμεθα μόνον διά το περιβάλλον μιάς χώρας ή μιάς περιοχής ή της αυλής μας.
Αυλή μας και κήπος μας είναι πλέον όλη η γη και ακόμη περισσότερον και η περιβάλλουσα την γην ατμόσφαιρα και στρατόσφαιρα και η πέριξ της γης ζώνη, μέχρι της οποίας ημπορούν να επεκταθούν αι επεμβάσεις του ανθρώπου, με τους τεχνητούς δορυφόρους και τα διαστημόπλοια.
Πρέπει να αγαπήσωμεν την ωραιότητα και την ισορροπίαν του πλανητικού μας συστήματος, όλων των χωρών και των θαλασσών της γης, των βουνών και των ποταμών. Όχι βεβαίως μόνον την φύσιν, αλλά πρωτίστως εαυτούς, τον άνθρωπον «πάσης φυλής και γλώσσης», και να είμεθα αλληλέγγυοι προς αυτόν. Τότε μόνον θα υπηρετήσωμεν εν αρμονία αυτήν ταύτην την ζωήν, τον «πολιτισμόν του αγρού» του Θεού. Κατά την ημετέραν ταπεινήν γνώμην και εμπειρικήν αποτίμησιν, τούτο είναι το αληθές νόημα και περιεχόμενον της οικολογίας.
Πρέπει ο εσωτερικός μας κόσμος να αγαπήση το ωραίον και το υγιές, τον «κάλλει ωραίον παρά πάντας βροτούς» Κύριον, και να ενθυμήται συνεχώς την εντολήν Του προς τους πρωτοπλάστους, να εργάζωνται και να φυλάσσουν τον επί γης παράδεισον. Πρέπει, επί τέλους, να αποκτήσωμεν το απαραίτητον συλλογικόν πνεύμα ευθύνης και συνεργασίας.
Η μέριμνα διά την διάσωσιν του περιβάλλοντος πρέπει να μας ενώνη, μακράν προσωπικών υλοφρόνων σκοπιμοτήτων και φιλοδοξιών, διότι διαφορετικά, εντός μιάς μολυσμένης ατμοσφαίρας, μιάς νεκρωμένης θαλάσσης, μιάς διαβρωμένης ξηράς, μιάς υπερθερμαινομένης γης, ενός δικτύου ρυπαρών υδάτων, θα θρηνήσωμεν όλοι τον θανατόν μας.
Από της απόψεως αυτής, η Αγία Ορθόδοξος Εκκλησία μας, και δη το Οικουμενικόν Πατριαρχείον, και η ημετέρα Μετριότης προσωπικώς εκρίναμεν ότι έχομεν καθήκον, εν τη σωτηριώδει αποστολή και διακονία της Μητρός Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως, να ευαισθητοποιήσωμεν την ανθρωπότητα διά τον κίνδυνον του ανεπανορθώτου κακού, το οποίον επέρχεται από τας ιδικάς μας πράξεις και την ιδιοτέλειάν μας.
Ευχαριστούμεν τους διεθνούς φήμης καλλιτέχνας, τον τενόρον κ. Μάριον Φραγκούλην και τον πιανίσταν κ. Eugene Kohn και τους συνεργάτας των διά την μουσικήν πανδαισίαν την οποίαν θα μας προσφέρουν, και ευχόμεθα εις αυτούς πλήρη την έμπνευσιν και την καθοδήγησιν του Θεού, ώστε να μας μύησουν εις την ουράνιον και υπερουράνιον συμπαντικήν αρμονίαν, εις την οποίαν ο Δημιουργός θέλει να μας οδηγήση, διότι Εκείνος αεί εναρμονίζει όσα η ανθρωπίνη κακία καθιστά δυσαρμονικά.
Εις ημάς παραμένει ως καθήκον η καλλιέργεια του αγρού του Θεού. Δεν δυνάμεθα να επηρεάσωμεν κατ᾽ άλλον τρόπον την συμπαντικήν αρμονίαν, παρά καλλιεργώντας την καρδίαν και την θέλησίν μας, ώστε να παράγουν αρμονικούς παλμούς συντονισμένους με την αρμονίαν του σύμπαντος. Ο καλλιτέχνης καλλιεργεί τον αγρόν της τέχνης, και μας φανερώνει διά της ηδύτητος του μουσικού ακούσματος πόσον γλυκεία και μοναδική είναι η θεική αρμονία. Ο καλλιεργητής της γης στολίζει με τα πολύχρωμα άνθη και τους ευγεύστους καρπούς τον κόσμον κατά το μέτρον των δυνάμεών του. Αλλά και το μικρόν άνθος, το οποίον φύεται επί του υψηλού οροπεδίου και δεν είναι ορατόν από ανθρώπινον οφθαλμόν, εκπληρώνει τον προορισμόν του να στολίζη την δημιουργίαν και να εμπνέη τον ποιητήν, ο οποίος το βλέπει διά της φαντασίας του.
Ο Θεός στολίζει και εναρμονίζει τα πάντα εντός της δημιουργίας, θεατά και αθέατα, ακουστά και μη ακουστά, διότι ο κόσμος του Θεού είναι «καλός λίαν» και δεν χωρεί εντός αυτού καμμία ασχημία. Ας εμπνευσθούμε από το κάλλος που συλλαμβάνουν αι αισθήσεις μας, ώστε να το μετατρέψωμεν εις ψυχικόν κάλλος εκφραζόμενον διά της αγάπης προς τον Δημιουργόν, προς τα έμψυχα και προς τα άψυχα δημιουργήματά Του, προς το περιβάλλον μας.
Θα ηθέλαμε να κατακλείσωμεν με την παράγραφον διά το περιβάλλον από την πρόσφατον Κοινήν Δήλωσιν, την οποίαν υπεγράψαμεν εις τα Ιεροσόλυμα με την Αυτού Αγιότητα, τον Πάπαν Φραγκίσκον:
«Είναι βαθεία πεποίθησίς μας ότι το μέλλον της ανθρωπίνης οικογενείας εξαρτάται από το πως προστατεύομεν το δώρον της κτίσεως, το οποίον ο Δημιουργός μας ενεπιστεύθη. Πρέπει να αναγνωρίσωμεν εν μετανοία την κακομεταχείρισιν του πλανήτου μας, η οποία ισοδυναμεί προς αμαρτίαν εις τα όμματα του Θεού. Βεβαιούμεν την ευθύνην μας και την υποχρέωσίν μας να αναπτύξωμεν αίσθημα ταπεινότητος και εγκρατείας, ώστε να αισθανώμεθα όλοι την ανάγκην να σεβώμεθα την δημιουργίαν, και να την προστατεύωμεν με φροντίδα. Από κοινού υποσχόμεθα την δέσμευσίν μας να καλλιεργήσωμεν την συνείδησιν της φροντίδος διά την δημιουργίαν και την μέριμναν διά την προστασίαν της, εν όψει της αρνήσεως και της αγνοίας και απευθυνόμεθα προς κάθε άνθρωπον καλής θελήσεως να σκεφθή τρόπον διαβιώσεως ολιγώτερον σπάταλον και περισσότερον λιτόν, αποφεύγοντας την πλεονεξίαν και επιδεικνύοντας περισσοτέραν γενναιοδωρίαν διά την προστασίαν του κόσμου του Θεού και προς όφελος του λαού Του».
Σας ευχαριστούμεν και σας ευλογούμεν.
-120x86.jpg)
){kind=link}