Διεθνή διάκριση στον διαγωνισμό της Διεθνούς Ένωσης Αρχιτεκτόνων (UIA) «Friendly Spaces» απέσπασε η Ερευνητική Ομάδα Συστημάτων Μεταφοράς του ΑΠΘ.
Ο λόγος ήταν οι παρεμβάσεις βελτίωσης της φυσικής και αντιληπτικής προσβασιμότητας από άτομα με αναπηρίες, που υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο του ερευνητικού έργου του ΑΠΘ «Prospelasis», στο Μνημείο της Ροτόντας στη Θεσσαλονίκη.
«Αποτελεί πρόκληση για το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, καθώς επίσης για τις Εφορείες Αρχαιοτήτων, η αξιοποίηση των αποτελεσμάτων του “Proslelasis” στο να γίνουν αντίστοιχες παρεμβάσεις σε κατά το δυνατόν περισσότερους αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία της χώρας. Μια τέτοια πολιτική αφενός θα δώσει νέες δυνατότητες σε άτομο με αναπηρίες, αφετέρου θα δημιουργήσει σοβαρές προοπτικές ανάπτυξης του προσβάσιμου τουρισμού στη χώρα μας» υποστηρίζει ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας συστημάτων μεταφοράς, καθηγητής του τμήματος πολιτικών μηχανικών του ΑΠΘ κ. Αριστοτέλης Νανιόπουλος.
Συγκεκριμένα σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε πεζογέφυρα μήκους 15,5 μ. που συνδέει το πεζοδρόμιο με τη λεγόμενη «Αυτοκρατορική» είσοδο, η οποία είναι προέκταση του άξονα που ξεκινά από το Γαλεριανό συγκρότημα της πλατείας Ναυαρίνου, περνά από την Καμάρα και καταλήγει στη Ροτόντα.
Επίσης ολοκληρώθηκε νέο κλιμακοστάσιο εντός του μνημείου και εγκαταστάθηκε εσωτερικό αναβατόριο με σκοπό την διευκόλυνση των ατόμων με κινητικά προβλήματα.
Εγκαταστάθηκε σύστημα wifi όπου παρέχει πληροφόρηση για το μνημείο, σε μορφή κειμένου, ακουστική (ελληνικά, αγγλικά, ρωσικά), καθώς και στη νοηματική γλώσσα (ελληνική και διεθνή). Ο επισκέπτης μπορεί, πλέον, να πάρει τις σχετικές πληροφορίες μέσω του «έξυπνου» κινητού του ή μέσω tablet, όπου περιορισμένος αριθμός τους διατίθεται από το προσωπικό του μνημείου διευκολύνοντας τα άτομα με προβλήματα ακοής.
Για τα άτομα με προβλήματα όρασης δημιουργήθηκε ψηφιακό μοντέλο του μνημείου και στη συνέχεια, σε κατάλληλη κλίμακα, μεταλλικό απτικό μοντέλο, το οποίο επιστρώθηκε με κατάλληλο υλικό για διευκόλυνση της αφής και εγκαταστάθηκε στην είσοδο της νέας πρόσβασης.
Στον σχεδιασμό των παρεμβάσεων συμμετείχαν ο κ. Cris Gianakos στον σχεδιασμό της γέφυρας στη Ροτόντα και ο κ. Constantin Xenakis στις παρεμβάσεις οριζόντιας (με προσωρινό χαρακτήρα) και κάθετης σήμανσης που συνδέουν τη Ροτόντα με την Αχειροποίητο και την Αγία Σοφία. Επιπλέον, στη διαδρομή τοποθετήθηκαν ειδικά σημεία ξεκούρασης των περιηγητών, τα λεγόμενα «ακουμπιστήρια». Η σήμανση της διαδρομής έχει την έννοια υποστήριξης ατόμων με νοητική υστέρηση στη διευκόλυνση του προσανατολισμού τους.
Το έργο υλοποιήθηκε το 2011 από την Ερευνητική Ομάδα Συστημάτων Μεταφοράς του ΑΠΘ (project promoter) σε συνεργασία με την 9η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και χρηματοδοτήθηκε κατά 50% από εθνικούς πόρους (υπουργείο Εθνικής Οικονομίας) και κατά 50% από πόρους του ΕΟΧ (Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, κυρίως από Νορβηγία).
Ενεργή ήταν η συμμετοχή, καθ’ όλη κατά τη διάρκεια του έργου, τοπικών συλλόγων ατόμων με αισθητηριακές και κινητικές αναπηρίες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι παρεμβάσεις βελτίωσης της προσβασιμότητας, στο πλαίσιο του έργου «Prospelasis» υλοποιήθηκαν, μεταξύ άλλων, στα μνημεία της Θεσσαλονίκης: Επταπύργιο, Αγία Σοφία, Αχειροποίητος, Άγιος Νικόλαος Ορφανός, Άγιος Δημήτριος.
