Μετά από εννέα χρόνια στο τιμόνι της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα ο Κωνσταντίνος Μενουδάκος υπέβαλε την παραίτησή του για καθαρά προσωπικούς λόγους, όπως ο ίδιος ανέφερε, ενώ επισήμανε ότι κατά τη διαδρομή του στην Αρχή, δεν δέχθηκε σε καμία χρονική στιγμή πολιτική παρέμβαση στο έργο του ή στο έργο της Αρχής.
Με αφορμή τα επτά χρόνια εφαρμογής του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων (GDPR), αλλά και την υποβολή της παραίτησής του, ο κ. Μενουδάκος παραχώρησε συνέντευξη Τύπου, παρουσία και των μελών της Αρχής Γιώργου Ρουσόπουλου, Βασίλη Ζορκάδη και Ηλία Αθανασιάδη.
Κατ’ αρχάς, ο κ. Μενουδάκος ανέφερε ότι υπέβαλλε την παραίτησή του το τρίτο δεκαήμερο του περασμένου Μαρτίου και με την εκπνοή του προβλεπόμενου τριμήνου από την κατάθεση της παραίτησης, θα είναι πλέον παρελθόν για την Αρχή.
Όπως διευκρίνισε ο κ. Μενουδάκος παραιτήθηκε για «λόγους αμιγώς προσωπικούς που δεν έχουν οποιαδήποτε σχέση με ζητήματα σχετικά με τη λειτουργία της Αρχής και την εκτέλεση του έργου της».
Σε ερώτηση των δημοσιογράφων για το πώς θα χαρακτήριζε την όλη πορεία του στην Αρχή, ο κ. Μενουδάκος, απάντησε: «Δημιουργική, καθώς εμπλούτισα τη γνώση μου στον τομέα της προστασίας των προσωπικών δεδομένων».
Σε άλλη ερώτηση, αν κατά την μακροχρόνια πορεία του στην Αρχή δέχθηκε πολιτικές παρεμβάσεις για υπόθεση που απασχολούσε την Αρχή, η απάντηση του κ. Μενουδάκου ήταν απόλυτη, ότι «δεν δέχθηκε ποτέ καμία πολιτική παρέμβαση» και προσέθεσε:
«Δεν επιχειρήθηκε καμία πολιτική παρέμβαση, καθώς ήξεραν ότι δεν θα υπήρχε αποτέλεσμα, εξάλλου ούτε ως δικαστής δέχθηκα πολιτικές παρεμβάσεις, ούτε ως πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας, παρά το γεγονός ότι το δικαστήριο το απασχόλησαν πολύ σοβαρές υποθέσεις, όπως είναι τα μνημόνια, κ.λπ.».
Σε άλλο σημείο ο κ. Μενουδάκος, τόνισε ότι κατά τη θητεία του «η Αρχή επιτέλεσε το έργο της χωρίς πιέσεις», εξάλλου διευκρίνισε η Αρχή «δεν κάνει πολιτική και δεν νομοθετεί».
Ακόμη, ο απερχόμενος πρόεδρος της Αρχής ανέφερε: «Θα ήθελα, να τονίσω ότι η Αρχή δεν είναι ανασχετικός παράγοντας για την πρόοδο, όπως υποστηρίζεται κατά καιρούς αδικαιολόγητα και από κάποιους σχεδόν εμμονικά. Σε ένα κράτος δικαίου κάθε επεξεργασία προσωπικών δεδομένων πρέπει να γίνεται για συγκριμένο σκοπό που προβλέπεται σε νόμο. Δεν αποτελεί αυτή η παραδοχή μόνο την άποψη της Αρχής ή την άποψη των ομόλογων εποπτικών αρχών, αλλά και τη σταθερή νομολογία του δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Αυτό που γενικά απαιτείται είναι νηφάλιες σταθμίσεις και κατάλληλες διασφαλίσεις βάσει κινδύνου.
Αναφερόμενος στον GDPR ο κ. Μενουδάκος επισήμανε ότι «είναι παγκόσμιο πρότυπο προστασίας των προσωπικών δεδομένων» και η εφαρμογή του οποίου άρχισε πριν από επτά χρόνια είχε ως αποτέλεσμα «να διευρυνθεί η αποστολή της Αρχής, σε πολλούς τομείς».
Πρόστιμα και καταγγελίες
Μέσα στην 6ετια 2019 – 2025 η Αρχή επέβαλε πρόστιμα ύψους 36.586.149 ευρώ, με τη διευκρίνιση ότι στο ποσό αυτό δεν περιλαμβάνεται το πρόστιμο μαμούθ των 20 εκατομμυρίων ευρώ που επιβλήθηκε το 2022 στην Clearview, η οποία εμπορεύεται υπηρεσίες αναγνώρισης προσώπων (το πρόστιμο επιβλήθηκε για παράνομη συλλογή και επεξεργασία προσωπικών δεδομένων).
Και δεν περιλαμβάνεται, όπως διευκρινίστηκε από τον κ. Μενουδάκο, αφού εκτιμάται ότι δεν θα εισπραχθεί από το Δημόσιο, καθώς ανάλογου ύψους πρόστιμα έχουν επιβληθεί και από άλλες χώρες στην Clearview.
Ακόμη, την επταετία 2018-2025 έγιναν στην Αρχή 9.069 καταγγελίες για παραβίαση προσωπικών δεδομένων (μόνο το 2025 μέχρι τώρα ο αριθμός έχει φτάσει τις 622), εξ΄ αυτών διεκπεραιώθηκαν οι 6.916.
Παράπονα
Παράλληλα, ο κ. Μενουδάκος αναφέρθηκε στις ελλείψεις προσωπικού που υπάρχουν στην Αρχή, επισημαίνοντας χαρακτηριστικά ότι οι προβλεπόμενες οργανικές θέσεις προσωπικού είναι 91 και σήμερα υπηρετούν 50, δηλαδή «η στελέχωση της Αρχής υπολείπεται σημαντικά αυτής ομόλογων εποπτικών αρχών άλλων κρατών μελών και παραμένει σοβαρά υποστελεχωμένη ενώ υπάρχει μεγάλη ανάγκη για αύξηση».
Όμως, δεν παρέλειψε ο απερχόμενος πρόεδρος της Αρχής να τονίσει: «Η αλήθεια είναι ότι στην Ελλάδα η ενίσχυση των ανεξάρτητων αρχών και η μέριμνα για την αποτελεσματική λειτουργία τους δεν αποτελεί προτεραιότητα των κυβερνήσεων. Όπως συνηθίζει να λέει ο καθηγητής Σπύρος Βλαχόπουλος που είναι μέλος της Αρχής μας, τα κόμματα αγαπούν τις ανεξάρτητες αρχές όταν είναι στην αντιπολίτευση και τις αμφισβητούν όταν είναι στην κυβέρνηση. Κάποιες φορές μάλιστα, προσθέτω εγώ, η αμφισβήτηση εκφράζεται με δηλώσεις οι οποίες δίνουν την εντύπωση πιέσεων ή απειλών που υπονομεύουν το κύρος και την αξιοπιστία τους. Φαίνεται ότι στην Ελλάδα δεν έχει εμπεδωθεί στη συνείδηση του πολιτικού συστήματος ότι στην ώριμη δημοκρατία αντίβαρα της εξουσίας δεν είναι μόνο τα δικαστήρια, αλλά και οι ανεξάρτητες Αρχές, τουλάχιστον οι συνταγματικά προβλεπόμενες, στο πλαίσιο αρμοδιότητας καθεμίας».
Παναγιώτης Τσιμπούκης – protothema.gr