ΟΠΕΚΕΠΕ: Προς το τέλος μιας εποχής: Καταργούνται οριστικά τα δικαιώματα βασικής ενίσχυσης
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης – Για το vimaorthodoxias.gr
News: Σε τροχιά ριζικών αλλαγών μπαίνει ο αγροτικός χάρτης των ενισχύσεων, καθώς η νέα πρόταση της Κομισιόν για τη μελλοντική Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) καταργεί τα δικαιώματα βασικής ενίσχυσης έως το 2027 και βάζει τέλος σε κάθε μορφή επιδότησης για συνταξιούχους αγρότες μετά το 2032.
Η εξέλιξη αυτή προοιωνίζει έναν εντελώς νέο μηχανισμό κατανομής ενισχύσεων, με έμφαση στις πραγματικές ανάγκες μικροκαλλιεργητών και νέων γεωργών, αφήνοντας εκτός χιλιάδες παραγωγούς που βρίσκονται εκτός ενεργού δράσης.
Η πρόταση, που αποκάλυψε το Euractiv και αφορά στο νέο Άρθρο 6, εισάγει την έννοια της «Φθίνουσας υποστήριξης εισοδήματος βάσει εκτάσεων», με επιδοτήσεις μόνο για επιλέξιμες εκτάσεις και σταδιακή απομείωση των ποσών για μεγαλύτερα γεωργικά εισοδήματα. Η μεταβατική περίοδος διαρκεί έως το 2027, ενώ το 2032 σηματοδοτεί τη λήξη κάθε ενίσχυσης για όσους έχουν συνταξιοδοτηθεί.
Ποιοι μένουν εκτός έως το 2032
Σύμφωνα με το άρθρο 6 της νέας πρότασης:
«Τα κράτη μέλη θα διασφαλίσουν ότι το αργότερο έως το 2032 οι αιτούντες που φτάνουν την ηλικία συνταξιοδότησης, όπως καθορίζεται από το εθνικό δίκαιο, και λαμβάνουν συνταξιοδοτική παροχή, δεν θα λαμβάνουν πλέον στήριξη βάσει του παρόντος άρθρου».
Η εξέλιξη αυτή επηρεάζει άμεσα χιλιάδες παραγωγούς, κυρίως μικρούς συνταξιούχους αγρότες που βασίζονταν σε μικρές ετήσιες ενισχύσεις μέσω του ΟΠΕΚΕΠΕ. Αν και αναμένονται διαβουλεύσεις έως το 2026, το γενικό πλαίσιο είναι πλέον σαφές: όποιος δεν ασκεί ενεργή γεωργική δραστηριότητα, χάνει τα χρήματα.
Η νέα αρχιτεκτονική της ΚΑΠ δίνει προτεραιότητα σε νέους αγρότες, οικογενειακούς παραγωγούς, γυναίκες και εκμεταλλεύσεις σε μειονεκτικές περιοχές (ANC). Παράλληλα, εισάγει αυστηρά όρια ενίσχυσης, όπως:
• Μείωση 25% για επιδοτήσεις άνω των 20.000 ευρώ.
• Μείωση 50% για ενισχύσεις άνω των 50.000 ευρώ.
• Μείωση 75% για ενισχύσεις άνω των 75.000 ευρώ.
• Μέγιστο όριο 100.000 ευρώ ετησίως ανά παραγωγό ή νομικό πρόσωπο.
ΑΓΡΟΤΕΣ ΝΕΑ: Πληρωμές ΟΠΕΚΕΠΕ: Χάνονται 84 εκατ. ευρώ – Αναλυτικά οι πληρωμές μέχρι Σεπτέμβριο 2025
Οι επόμενες πληρωμές του ΟΠΕΚΕΠΕ έως τον Σεπτέμβριο 2025
Μέσα σε αυτό το νέο περιβάλλον, το ενδιαφέρον εστιάζεται και στο ημερολόγιο πληρωμών του ΟΠΕΚΕΠΕ έως το τέλος του Σεπτεμβρίου. Σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες και τα δεδομένα που έχει αντλήσει το vimaorthodoxias.gr, οι καταβολές που θα γίνουν τις επόμενες εβδομάδες είναι οι εξής:
• Έως 31 Ιουλίου 2025:
• Εκκαθαρίσεις υπολοίπων για συνδεδεμένες ενισχύσεις 2024, ειδικά σε τομείς όπως τα αιγοπρόβατα, το σκληρό σιτάρι, τα πορτοκάλια χυμοποίησης και τα βιομηχανικά ροδάκινα.
• Πληρωμές για το Μέτρο 11 – Βιολογική γεωργία, καθώς και για το Μέτρο 10 – Ενισχύσεις για περιοχές με φυσικούς περιορισμούς (ANC).
• Καταβολή καθυστέρησης υπολειπόμενων ποσών της βασικής ενίσχυσης σε δικαιούχους με προβλήματα δηλώσεων ή διασταυρωτικών ελέγχων.
• Αύγουστος 2025:
• Συνεχίζονται οι πληρωμές για το πρόγραμμα νέων γεωργών, ιδίως για όσους εντάχθηκαν το 2022 και δεν είχαν λάβει τη β’ δόση.
• Ολοκληρώνονται πληρωμές για το Μέτρο 13 (ορεινές και μειονεκτικές περιοχές) με βάση τις διορθώσεις στις αιτήσεις ΕΑΕ.
• Σεπτέμβριος 2025:
• Προγραμματίζεται η πρώτη δόση της προκαταβολής για το νέο κύκλο των Οικολογικών Σχημάτων 2025-2027.
• Αναμένονται διορθωτικές πληρωμές για εκκρεμότητες από το 2024, μεταξύ αυτών και για τη συμπληρωματική ενίσχυση μικρών νησιών του Αιγαίου.
• Ειδική καταβολή για γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα (Μέτρο 214), σε εκμεταλλεύσεις που δήλωσαν παραδοσιακές ποικιλίες και εγκαταστάσεις βιοποικιλότητας.
Σημειώνεται πως η πλατφόρμα για τις Δηλώσεις ΟΣΔΕ παραμένει ανοιχτή μέχρι τέλος Ιουλίου, ενώ όσοι δικαιούχοι έχουν υποβάλει διορθωτικά αιτήματα θα λάβουν τις ενισχύσεις στις αρχές Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με τον προγραμματισμό του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Τι πρέπει να προσέξουν οι αγρότες
Σε μια μεταβατική περίοδο γεμάτη αλλαγές και νέα κριτήρια, οι παραγωγοί καλούνται να είναι προσεκτικοί σε δύο βασικούς άξονες:
1. Ορθή υποβολή δηλώσεων μέσω ΟΣΔΕ, καθώς πλέον κάθε μικρή απόκλιση μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια ενίσχυσης.
2. Καταγραφή πραγματικής παραγωγής και συμμόρφωση με τα νέα πρότυπα γεωργικής δραστηριότητας.
Όπως σημειώνει στέλεχος του Πληροφοριακού Συστήματος Αγροτικής Πολιτικής, «οι έλεγχοι πλέον είναι αυστηρότεροι, κυρίως για εκμεταλλεύσεις που δεν παρουσιάζουν στοιχεία δραστηριότητας ή είναι εγκαταλελειμμένες». Σε αρκετές περιπτώσεις, το 2024 «κόπηκαν» πληρωμές για ελλιπή ή λανθασμένα αγροτεμάχια, ενώ οι επιστροφές αχρεωστήτως καταβληθέντων ξεκίνησαν ήδη να αποστέλλονται μέσω ΑΑΔΕ.
Τέλος τα “τσέκ” για τους συνταξιούχους
Από το 2026, το λεγόμενο «τσεκ», δηλαδή η άμεση βασική ενίσχυση που δινόταν με βάση τα ιστορικά δικαιώματα, παύει οριστικά να υφίσταται ως δομή. Αντικαθίσταται από ένα διαφοροποιημένο σχήμα εισοδηματικής στήριξης, το οποίο δίνει προτεραιότητα στη μικρή παραγωγή και την πραγματική δραστηριότητα.
Η μεγάλη τομή, ωστόσο, είναι το τέλος των πληρωμών στους συνταξιούχους. Από το 2032, ακόμα κι αν κάποιος διαθέτει επιλέξιμες εκτάσεις, δεν θα δικαιούται επιδότηση αν έχει συνταξιοδοτηθεί. Η ρύθμιση αυτή προκαλεί ήδη αντιδράσεις στον αγροτικό κόσμο, ενώ αναμένονται παρεμβάσεις από Ενώσεις και Συνεταιρισμούς το επόμενο διάστημα.
Το αγροτικό τοπίο αλλάζει δραστικά. Οι παραγωγοί καλούνται να προσαρμοστούν σε ένα νέο, αυστηρότερο σύστημα που στηρίζεται στην παραγωγική ικανότητα, την πραγματική δραστηριότητακαι την ηθική της επιδότησης. Για τους συνταξιούχους, η αντίστροφη μέτρηση ξεκίνησε.
Το Βήμα Ορθοδοξίας plus θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στον αγροτικό τομέα και να ενημερώνει έγκυρα και έγκαιρα για όλες τις αλλαγές που αφορούν τον αγροτικό πληθυσμό της χώρας.
