Η ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΚΕΙΜΗΛΙΑ ΤΗΣ
του Απόστολου Λακασά
«Ηλθε η ώρα να αναδειχθούν το πλούσιο και σπάνιο φωτογραφικό αρχείο της Μητρόπολης Αθηνών καθώς και το κειμηλιοφυλάκιό της», λέει στην «Κ» ο πατέρας Θωμάς Συνοδινός, ο ιερέας που από τη θέση του πρωτοσύγκελου επί μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου και εκείνη του εφημέριου της Μητρόπολης έζησε όλη τη διαδρομή της αποκατάστασής της από το 1998 έως σήμερα.
Το έργο της επισκευής των ζημιών που είχαν προκαλέσει οι σεισμοί στη Μητρόπολη ήταν επίπονο και με εμπόδια –«αχ, αυτή η γραφειοκρατία», λέει σχολιάζοντας ο κ. Συνοδινός–, ωστόσο η εντυπωσιακή σημερινή μορφή του καθεδρικού ναού δίνει στον ιερωμένο τη δύναμη να προχωρήσει σ’ ένα ακόμη βήμα: την ανάδειξη των πολύτιμων «κρυφών» θησαυρών του ναού. Πόσοι, για παράδειγμα, γνωρίζουν ότι στη Μητρόπολη εκτίθεται κομμάτι της αλυσίδας με την οποία έδεσαν οι Ρωμαίοι μέσα στη φυλακή τον Απόστολο Παύλο; Πόσοι ξέρουν ότι τρεις εικόνες της έχουν τα σημάδια από τις σφαίρες που δέχθηκαν εδώ και 115 χρόνια, στα Ευαγγελικά, τα αιματηρά επεισόδια στην Αθήνα το 1901, με αφορμή τη δημοσίευση από την εφημερίδα «Ακρόπολις» των Ευαγγελίων μεταφρασμένων στη δημοτική γλώσσα; Ο ναός έχει 154 χρόνια ζωής –ολοκληρώθηκε το 1862– και έχει πολλά να θυμίσει για την Ιστορία της Αθήνας και της Ελλάδας.
Μέσα στον χώρο της εντυπωσιακής Μητρόπολης Αθηνών ο πατέρας Θωμάς κινείται σαν στο σπίτι του. «Το επόμενό μας βήμα είναι να παρουσιάσουμε στους επισκέπτες όλο τον πλούτο της Μητρόπολης. Διαθέτουμε ένα θαυμάσιο φωτογραφικό αρχείο, από τις “μεγάλες” στιγμές της Μητρόπολης, η ζωή της οποίας συνδέεται με την ιστορία του ελληνικού κράτους», λέει ο πατέρας Θωμάς. Επίσης, βρέθηκαν και αναμένεται να εκτεθούν σχέδια του Γάλλου αρχιτέκτονα Φρανσουά Μπουλανζέ, ο οποίος συνέχισε την κατασκευή του ναού μετά τον Θεόφιλο Χάνσεν και τον Δημήτριο Ζέζο.
Παράλληλα, σχεδιάζεται η ανάδειξη των κειμηλίων της Μητρόπολης, τα οποία βρίσκονται στα υπόγεια του ναού. Ο χρόνος υλοποίησης των σχεδίων αυτών; Ο πατέρας Θωμάς ευελπιστεί να έχουν πραγματοποιηθεί μέσα σε ένα χρόνο. Ωστόσο, κρατά… μικρό καλάθι, εξαιτίας της γραφειοκρατίας και των τυχόν αναποδιών, όπως αυτές που έζησε εδώ και περίπου μία εικοσαετία, κατά τα έργα αποκατάστασης. Πόσο μάλλον που η δημοσιονομική κατάσταση ενισχύει την αβεβαιότητα των όποιων σχεδίων. «Στο Δημόσιο υπάρχουν οι μανδαρίνοι που επιβαρύνουν τη διαδικασία. Υπήρξαν συνεχείς παρατηρήσεις για την πορεία των έργων στη Μητρόπολη, που ήταν βεβαίως προς όφελος του ναού. Ωστόσο, ο μηχανισμός είναι ιδιαίτερα αργοκίνητος, με αποτέλεσμα να προκαλείται καθυστέρηση», παρατηρεί ο κ. Συνοδινός.
Ωστόσο, ο Αμοργινός πατέρας Θωμάς –η προφορά του φέρει έντονα νησιωτικά στοιχεία και ένα κυπριακό στίγμα– παρατηρεί ότι οι μεγαλύτερες στεναχώριες προκλήθηκαν από τις αφανείς ζημιές που είχε το έργο. «Κάτω από τον ναό περνά ο Ηριδανός ποταμός, με αποτέλεσμα τόσα χρόνια να διαβρώνονται οι θεμελιώσεις του», λέει στην «Κ», ενώ θυμάται την έκπληξή του όταν διαπιστώθηκαν οι ζημιές λόγω των σεισμών. «Η βόρεια κεραία του ναού είχε αποκολληθεί από τον φέροντα οργανισμό. Οταν ανέβηκα πάνω στις σκαλωσιές και το είδα, μου ήλθε λιποθυμία».
Το βλέμμα του πέφτει πάνω σε επισκέπτη του ναού, ο οποίος παρατηρεί ένα εντυπωσιακό έκθεμα: πρόκειται για τμήμα της αλυσίδας με την οποία ήταν δεμένος ο Απόστολος Παύλος στη φυλακή στη Ρώμη. Είναι δώρο του Πάπα Βενέδικτου 16ου στον μακαριστό Χριστόδουλο κατά την επίσκεψή του στη Ρώμη τον Δεκέμβριο του 2006. Εκτίθεται μέσα στη Μητρόπολη, αλλά κρίνεται απαραίτητο να αναρτηθούν –κατά τα πρότυπα των μουσείων– επιπλέον πληροφορίες προς τους επισκέπτες. Ευρύτερα, θα αναδειχθεί ο πλούτος της Μητρόπολης. Οι τοιχογραφίες στο εσωτερικό, που είναι έργα του Σπυρίδωνα Γιαλλινά και του Αλεξάντερ Ζάιτς, ακολουθούν τη βυζαντινή παράδοση, ενώ η διακόσμηση ανήκει στον ζωγράφο Κωνσταντίνο Φανέλλη από τη Σμύρνη. Επίσης, τα γλυπτικά αρχιτεκτονικά στοιχεία, τα κιονόκρανα και ο άμβωνας σχεδιάστηκαν από τον γλύπτη Γεώργιο Φιτάλη.
Ο πατέρας Συνοδινός μιλά για τα σχέδιά του, ευχαριστώντας όσους συνέβαλαν το έργο της αποκατάστασης της Μητρόπολης –είχε τη διαχρονική στήριξη της Πολιτείας– και βέβαια τους απλούς πιστούς. Οπως λέει: «Η μεγαλή χαρά μου ήταν το βλέμμα θαυμασμού για τη Μητρόπολη, το οποίο διακρίνω στα πρόσωπα των ανθρώπων μετά τα θυρανοίξια της».
