ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ: Η συζήτηση για τις συντάξεις και τα εφάπαξ βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο, καθώς τα στοιχεία που ήρθαν στο φως δείχνουν σημαντικές διαφοροποιήσεις στα ποσά που λαμβάνουν οι συνταξιούχοι σε 37 τομείς πρόνοιας.
Ρεπορτάζ: Γιάννης Παπανικολάου
News: Την ίδια στιγμή, οι εκκρεμότητες με τα αναδρομικά επανέρχονται, με στελέχη του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων να αποκαλύπτουν στο vimaorthodoxias.gr ότι η καταβολή τους για τους λεγόμενους «ταξιδιούχους» (συνταξιούχους που βρίσκονται εκτός Ελλάδος ή που εκκρεμούν ειδικές αποφάσεις για τα αναδρομικά τους) έχει περάσει σε τελική φάση διασταυρώσεων.
Οι αυξήσεις στα εφάπαξ
Για το πρώτο επτάμηνο του 2025, οι πληρωμές σε 27 ταμεία πρόνοιας παρουσίασαν αυξήσεις. Ενδεικτικά:
• Στο Δημόσιο το μέσο εφάπαξ ανήλθε σε 25.547 € από 22.930 € το 2024.
• Στα «ευγενή ταμεία» (ΔΕΚΟ, τράπεζες κ.ά.) το μέσο εφάπαξ έφτασε τα 25.347 €, αυξημένο κατά 2.100 €.
• Οι εκπαιδευτικοί είδαν μέση αύξηση κατά 3.668 €, με τα ποσά να διαμορφώνονται στις 26.053 €.
• Οι κληρικοί κατέγραψαν τη μεγαλύτερη άνοδο, καθώς το εφάπαξ τους εκτινάχθηκε από 18.444 € το 2024 σε 29.436 € φέτος (+10.992 €).
• Στα Σώματα Ασφαλείας, το εφάπαξ έφτασε τα 23.338 €, αυξημένο κατά 4.626 €.
• Στη ΔΕΗ, το μέσο εφάπαξ ξεπέρασε τις 50.000 €, καταγράφοντας αύξηση σχεδόν 7.000 € σε σχέση με πέρυσι.
Ωστόσο, σε 10 ταμεία πρόνοιας υπήρξαν μειώσεις. Σημαντικότερη καταγράφεται στο Ταμείο Πρόνοιας Υδρευσης Θεσσαλονίκης (ΤΠΠΟΥΘ), όπου το μέσο εφάπαξ μειώθηκε κατά 21.957 €, φτάνοντας φέτος στα 40.820 €.
Γιατί αυξάνονται τα ποσά
Η αύξηση στα ποσά δεν συνδέεται με κάποια βελτίωση στον τρόπο υπολογισμού. Σύμφωνα με στελέχη της ΗΔΙΚΑ, η βασική αιτία είναι ότι οι νέοι συνταξιούχοι αποχωρούν με περισσότερα χρόνια ασφάλισης και υψηλότερους μισθούς, κάτι που φρενάρει τις μειώσεις που προκαλεί το σύστημα μετά το 2016 (νόμος 4387/2016). Ουσιαστικά, για τα έτη μετά το 2015, το εφάπαξ ισοδυναμεί με «επιστροφή εισφορών» χωρίς τόκο.
Ο ΡΕΠΟΡΤΕΡ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΥΣ :Τι λένε στελέχη του Υπουργείου Εργασίας
Σύμφωνα με όσα ανέφεραν στο vimaorthodoxias.gr ανώτερα στελέχη του Υπουργείου Εργασίας, το θέμα των αναδρομικών στους «ταξιδιούχους» βρίσκεται σε τελική ευθεία. Πρόκειται για συνταξιούχους που είχαν εργαστεί σε διαφορετικά ταμεία, είχαν παράλληλη ασφάλιση ή ζουν στο εξωτερικό και οι φάκελοί τους καθυστέρησαν να κλείσουν.
Η εκτίμηση είναι ότι:
• Μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου 2025 θα αρχίσουν οι πρώτες πληρωμές αναδρομικών σε περίπου 28.000 δικαιούχους.
• Τα ποσά κυμαίνονται από 1.500 έως 5.200 € ανάλογα με τα έτη ασφάλισης και τις κρατήσεις.
• Το συνολικό κονδύλι αγγίζει τα 120 εκατ. ευρώ, το οποίο έχει ήδη δεσμευτεί στον προϋπολογισμό.
«Θέλουμε να κλείσουμε αυτό το κεφάλαιο με τους ταξιδιούχους συνταξιούχους, γιατί είναι μια αδικία που χρονίζει από το 2019», τόνισε χαρακτηριστικά υψηλόβαθμο στέλεχος του Υπουργείου.
Αναδρομικά και κοινωνική διάσταση
Το ζήτημα των αναδρομικών δεν είναι μόνο οικονομικό αλλά και κοινωνικό. Πολλοί από τους συνταξιούχους που περιμένουν τα ποσά είναι μεγάλης ηλικίας και έχουν σοβαρές οικονομικές ανάγκες. Συνδικαλιστικές οργανώσεις, όπως η ΠΟΠΣ, έχουν στείλει επιστολές ζητώντας άμεση καταβολή, προειδοποιώντας ότι «δεν αντέχει άλλο η κοινωνία τις αναβολές».
Σύμφωνα με πληροφορίες, η καθυστέρηση οφείλεται σε τεχνικά ζητήματα διασταύρωσης στοιχείων μεταξύ ΕΦΚΑ και τραπεζών, καθώς και σε εκκρεμείς δικαστικές αποφάσεις που αφορούν μικρές κατηγορίες συνταξιούχων.
Επόμενες κινήσεις
Το Υπουργείο Εργασίας σχεδιάζει δύο βασικές παρεμβάσεις:
1. Fast track διαδικασία για τα αναδρομικά ταξιδιούχων: με αυτόματο συμψηφισμό εισφορών και ψηφιακή υποβολή αιτήσεων.
2. Ψηφιακή πλατφόρμα για το εφάπαξ: ώστε κάθε ασφαλισμένος να βλέπει σε πραγματικό χρόνο τον υπολογισμό του βοηθήματος και την πορεία του φακέλου του.
Στόχος είναι να περιοριστεί η ταλαιπωρία, αλλά και να υπάρξει μεγαλύτερη διαφάνεια.
Πίνακες και συγκρίσεις
Η έρευνα καταγράφει τεράστιες αποκλίσεις μεταξύ ταμείων. Για παράδειγμα:
• Στο Ταμείο Πρόνοιας Λιμενεργατών, το μέσο εφάπαξ εκτοξεύτηκε στα 127.096 € (+21.172 €).
• Στον ΟΣΕ, τα ποσά αυξήθηκαν κατά 24.734 €, φτάνοντας στις 72.429 €.
• Στον ΟΤΕ καταγράφηκε μικρή μείωση (-547 €), ενώ στα ειδικά μισθολόγια η πτώση ήταν περιορισμένη (-618 €).
Αυτά τα στοιχεία δείχνουν ότι οι συνταξιούχοι δεν αποτελούν ενιαία κατηγορία, αλλά η πορεία του εφάπαξ τους εξαρτάται από το επαγγελματικό τους παρελθόν, τις αποδοχές και τα έτη ασφάλισης.
Το πολιτικό αποτύπωμα
Η αντιπολίτευση κατηγορεί την κυβέρνηση ότι κρύβει πίσω από τα αυξημένα εφάπαξ το πρόβλημα των αναδρομικών. «Δίνουν πίνακες με αυξήσεις, αλλά ξεχνούν ότι χιλιάδες συνταξιούχοι ακόμη περιμένουν δικαστικά αναγνωρισμένα ποσά», τονίζουν χαρακτηριστικά βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Κυβερνητικοί κύκλοι απαντούν ότι οι πληρωμές θα ολοκληρωθούν «εντός του χρονοδιαγράμματος», ενώ σημειώνουν ότι η αύξηση στα εφάπαξ αποδεικνύει τη σταθεροποίηση του ασφαλιστικού συστήματος.
10 Παραδείγματα Αναδρομικών στους συνταξιούχους
1. Συνταξιούχος Δημοσίου (πολιτικός υπάλληλος)
• Έτη ασφάλισης: 35
• Μηνιαία σύνταξη: 1.180 €
• Αναδρομικά: 2.450 € (κρατήσεις ΕΑΣ 2017–2019).
2. Συνταξιούχος Εκπαιδευτικός
• Έτη ασφάλισης: 38
• Μηνιαία σύνταξη: 1.350 €
• Αναδρομικά: 3.200 € (περικοπές επικουρικής και Δώρων).
3. Αστυνομικός εν αποστρατεία
• Έτη υπηρεσίας: 32
• Μηνιαία σύνταξη: 1.600 €
• Αναδρομικά: 4.850 € (απόφαση ΣτΕ για μισθολογικά ειδικά καθεστώτα).
4. Συνταξιούχος Λιμενικός
• Έτη υπηρεσίας: 30
• Μηνιαία σύνταξη: 1.420 €
• Αναδρομικά: 3.700 € (επικουρική + κύρια, περικοπές 2016–2018).
5. Συνταξιούχος ΔΕΗ
• Έτη ασφάλισης: 40
• Μηνιαία σύνταξη: 1.850 €
• Αναδρομικά: 5.200 € (κρατήσεις ΕΑΣ + δώρα Χριστουγέννων/Πάσχα).
6. Συνταξιούχος πρώην Εμπορικής Τράπεζας
• Έτη ασφάλισης: 36
• Μηνιαία σύνταξη: 1.300 €
• Αναδρομικά: 2.900 € (μειώσεις επικουρικής και προσαύξησης).
7. Συνταξιούχος ΟΣΕ
• Έτη ασφάλισης: 34
• Μηνιαία σύνταξη: 1.500 €
• Αναδρομικά: 3.600 € (κρατήσεις ΕΑΣ, περικοπές νόμου 4051/2012).
8. Συνταξιούχος Κληρικός
• Έτη ασφάλισης: 33
• Μηνιαία σύνταξη: 1.050 €
• Αναδρομικά: 1.800 € (αναδρομική επιστροφή ΕΑΣ).
9. Συνταξιούχος Ναυτικός (ΝΑΤ)
• Έτη υπηρεσίας: 28
• Μηνιαία σύνταξη: 1.400 €
• Αναδρομικά: 3.400 € (επικουρική και κύρια σύνταξη μαζί).
10. Συνταξιούχος Ιδιωτικού Τομέα (ΙΚΑ)
• Έτη ασφάλισης: 31
• Μηνιαία σύνταξη: 1.100 €
• Αναδρομικά: 2.200 € (επιστροφή κρατήσεων ΕΑΣ και μέρους επικουρικής).
Τα στοιχεία για τα εφάπαξ δείχνουν σαφώς αυξημένα ποσά σε πολλές κατηγορίες, με εξαιρέσεις που προκαλούν ερωτήματα. Ταυτόχρονα, το θέμα των αναδρομικών για τους ταξιδιούχους συνταξιούχους βρίσκεται σε κομβικό σημείο. Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί ότι οι πληρωμές θα ξεκινήσουν πριν το τέλος Οκτωβρίου, όμως η αγωνία παραμένει.
Η πορεία των επόμενων εβδομάδων θα δείξει αν οι δεσμεύσεις θα τηρηθούν και αν το ασφαλιστικό μπορεί να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη των πολιτών. Γιατί, πέρα από τους αριθμούς και τα ποσά, το πραγματικό ζητούμενο είναι η κοινωνική δικαιοσύνη.
