Κοντόγλεια 2025: 19–21 Σεπτεμβρίου 2025 – Πολιτιστικό γεγονός αφιερωμένο στον κορυφαίο αγιογράφο της σύγχρονης Ελλάδας
Ένα τριήμερο πολιτισμού στο Πεδίον του Άρεως
Ο Ιερός Ναός Αγίου Χαραλάμπους, στο ανατολικό άκρο του Πεδίου του Άρεως, γιορτάζει τα 70 χρόνια από την αγιογράφησή του από τον μεγάλο Έλληνα αγιογράφο και ζωγράφο Φώτη Κόντογλου. Από τις 19 έως τις 21 Σεπτεμβρίου 2025, διοργανώνει ένα πολυσήμαντο τριήμερο εκδηλώσεων υπό τον τίτλο «Κοντόγλεια 2025», με την αιγίδα της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών και της Περιφέρειας Αττικής.
Η ιστορία του ναού και το έργο του Κόντογλου
Ο σημερινός ναός οικοδομήθηκε το 1928–1936 με δαπάνες Μικρασιατών προσφύγων. Ο Φώτης Κόντογλου, επίσης Μικρασιάτης, ανέλαβε την αγιογράφηση, η οποία διήρκεσε τέσσερα χρόνια. Η εικονογράφηση περιλαμβάνει τον Παντοκράτορα στον τρούλο, σκηνές του Δωδεκαόρτου, το Μαρτύριο του Αγίου Χαραλάμπους, Αποστόλους και Οσίους. Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει το χτιστό τέμπλο με τοιχογραφημένες εικόνες – σπάνιο για την εποχή.
Οι εκδηλώσεις των Κοντογλείων 2025
Το πρόγραμμα των «Κοντογλείων 2025» είναι πλούσιο και πολυσύνθετο:
· Ομιλίες από πανεπιστημιακούς, αρχιτέκτονες και καλλιτέχνες.
· Ξεναγήσεις στις τοιχογραφίες από φοιτητές και καθηγητές της ΑΣΚΤ.
· Εργαστήρια αγιογραφίας για παιδιά 6–12 ετών.
· Συναυλίες βυζαντινής μουσικής από την ΟΜΣΙΕ.
· Αναγνώσεις κειμένων του Κόντογλου από γνωστούς ηθοποιούς.
· Παρουσίαση βιβλίου της δρ. Τζένης Αλμπάνη για τον ναό και τη μικρασιατική μνήμη.
Αναλυτικό πρόγραμμα εκδηλώσεων
Παρασκευή 19 Σεπτεμβρίου
· 18:00 – Καλωσόρισμα Από τον π. Κωνσταντίνο Κοντορούδα (προϊστάμενο Ι.Ν. Αγ. Χαραλάμπους) και την κα. Νεφέλη Κασάπη (εθελόντρια του Ναού).
· 18:10 – 19:45 – Ομιλίες με θέμα «Ο Φώτης Κόντογλου αγιογραφεί τον Άγιο Χαραλάμπη Πολυγώνου» Συντονισμός: Δρ. Τζένη Αλμπάνη, Αρχιτέκτων – Ιστορικός Τέχνης, συγγραφέας του βιβλίου «Ο ναός του Αγίου Χαραλάμπους (Πολυγώνου) στο Πεδίον του Άρεως: Βυζαντινή παράδοση και Μικρασιατική μνήμη».
Ομιλητές:
o Εκπρόσωποι της οικογένειας Κόντογλου: «Ο δικός μας Κόντογλου».
o Άγγελος Συρίγος, Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων & Εξωτερικής Πολιτικής, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Βουλευτής Α΄ Αθηνών: «Ο Μικρασιάτης Φώτης Κόντογλου».
o Κωνσταντίνος Ζώμπος, Εκπρόσωπος Τύπου Περιφέρειας Αττικής, Εντεταλμένος Σύμβουλος Τύπου & Επικοινωνίας: «Ο Άγιος Χαράλαμπος Πολυγώνου, ένα μνημείο Κόντογλου στο μεγαλύτερο πάρκο της Αθήνας».
o Γιάννης Κίζης, Αρχιτέκτων, Ομότιμος Καθηγητής ΕΜΠ: «Αρχιτεκτονική αποκατάσταση του Ι.Ν. Αγίου Χαραλάμπους Πολυγώνου».
o Γεώργιος Παυλόπουλος, Συντηρητής Αρχαιοτήτων & Έργων Τέχνης: «Κατάσταση διατήρησης των τοιχογραφιών, φθορές, προτάσεις συντήρησης».
· 19:45 – 20:30 – Παρουσίαση βιβλίου Το «Ασάλευτο θεμέλιο» του Φώτη Κόντογλου (εκδ. Ακρίτας – Πορφύρα). Παρουσιάζει η κα. Αλίκη Τσοτσορού – Μύστακα, Δρ. Νεοελληνικής Φιλολογίας. Ανάγνωση κειμένων: Κώστας Αποστολάκης (ηθοποιός).
Σάββατο 20 Σεπτεμβρίου
· 10:00 – 13:00 – Ξεναγήσεις στον ναό από ομάδα φοιτητών της ΑΣΚΤ (Μαργαρίτα Πλαγγούλη, Ειρήνη Παντελεμίδου, Αναστασία Παυλοπούλου, Ραφαηλία Φιλιππάκη) με επίβλεψη Δημοσθένη Αβραμίδη (Καθηγητής ΑΣΚΤ, Ζωγράφος-Αγιογράφος) και Ολυμπιάδας Κελαϊδή (μέλος ΕΔΙΠ ΑΣΚΤ, Ζωγράφος-Αγιογράφος), καθώς και από εθελοντές του Ναού.
· 10:00 – 13:00 – Εργαστήριο αγιογραφίας για παιδιά 6–12 ετών Από φοιτητές της ΑΣΚΤ (Ραφαηλία Φιλιππάκη, Γεωργία Καραθανάση, Αναστασία Παυλοπούλου, Μαρία Καλλιγά) με επίβλεψη Δημοσθένη Αβραμίδη και Ολυμπιάδας Κελαϊδή.
· 17:00 – 18:00 – Επαναληπτικές ξεναγήσεις από την ίδια ομάδα.
· 18:30 – 19:45 – Πάνελ αφιερωμένο στον βίο και το έργο του Φώτη Κόντογλου: «Καλό είναι να υπάρχεις, αλλά να ζεις είναι άλλο πράγμα» Συντονισμός: Αθηνά Κονταλή, Δρ. Θεολογίας ΕΚΠΑ, Εκπαιδευτικός.
Ομιλητές:
o Επίσκοπος Ρωγών κ. Φιλόθεος: «Φώτης Κόντογλου: ένας πνευματικός άνθρωπος».
o π. Σταμάτης Σκλήρης, Αγιογράφος – Ζωγράφος: «Φώτης Κόντογλου: ένας επίκαιρος αγιογράφος».
o Δρ. Τζένη Αλμπάνη, Αρχιτέκτων – Ιστορικός Τέχνης: «Ο Φώτης Κόντογλου στον ναό του Αγίου Χαραλάμπους Πολυγώνου».
· 19:45 – 20:30 – Μουσικό πρόγραμμα «Η παράδοση μέσα στον χρόνο» Από την Ομοσπονδία Συλλόγων Ιεροψαλτών Ελλάδος.
Κυριακή 21 Σεπτεμβρίου
· 13:00 – 15:00 – Ξεναγήσεις στον ναό και παιδικό εργαστήριο αγιογραφίας (ίδια ομάδα και επιβλέποντες όπως το Σάββατο).
· 17:00 – 18:30 – Νέος κύκλος ξεναγήσεων από την ομάδα της ΑΣΚΤ.
· 18:30 – «Κράμα Τέχνης – Ήχος και Λόγος» Συναυλία βυζαντινών ύμνων από τον «Μικρό Βυζαντινό Χορό» της ΟΜΣΙΕ (επιμέλεια: Κωνσταντίνος Πολίτης, Πρόεδρος ΟΜΣΙΕ – χοροαρχεί: Χαράλαμπος Συμεωνίδης, Γεν. Γραμματέας ΟΜΣΙΕ). Ανάγνωση κειμένων του Φώτη Κόντογλου: Μαρία Αλιφέρη & Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος (ηθοποιοί).
· 20:30 – Χαιρετισμός λήξης Από την κα. Λουίζα Παρασκευοπούλου, μέλος του εκκλησιαστικού συμβουλίου του Ι.Ν. Αγίου Χαραλάμπους.
Ένας ζωντανός θησαυρός στο Πεδίον του Άρεως
Τα Κοντόγλεια 2025 αποτελούν μια σπάνια ευκαιρία να γνωρίσει το κοινό τον Ι.Ν. Αγίου Χαραλάμπους και να αναδειχθεί το έργο του Φώτη Κόντογλου. Πρόκειται για έναν ναό-κόσμημα της Αθήνας, συνδεδεμένο με τη μνήμη των Μικρασιατών και τη βυζαντινή καλλιτεχνική παράδοση, που αξίζει να διαφυλαχθεί για τις επόμενες γενιές.