ΔΥΠΑ: Η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ), πρώην ΟΑΕΔ, προχωρά σε ένα νέο πρόγραμμα απασχόλησης που προκαλεί κύμα αντιδράσεων στον κόσμο της εργασίας.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
News: Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση, 50.000 άνεργοι θα τοποθετηθούν σε ιδιωτικές επιχειρήσεις με μερική απασχόλησηδιάρκειας έξι μηνών, λαμβάνοντας 704 ευρώ μηνιαίως — το αντίστοιχο ποσό του επιδόματος ανεργίας.
Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου από το Δημόσιο και προβλέπει μηδενική συμμετοχή των επιχειρήσεων στο μισθολογικό ή ασφαλιστικό κόστος. Οι συμμετέχοντες θα εργάζονται 6 ώρες την ημέρα χωρίς να αποκτούν ασφαλιστικά δικαιώματα ή ένσημα. Η ασφάλιση καλύπτει αποκλειστικά την υγεία και τον επαγγελματικό κίνδυνο, αφήνοντας εκτός κάθε συνταξιοδοτική προοπτική.
Πρόγραμμα χωρίς ένσημα και χωρίς υποχρέωση πρόσληψης
Το νέο σχήμα, κόστους 220 εκατομμυρίων ευρώ, προβλέπει ότι οι επιχειρήσεις δεν έχουν καμία υποχρέωση πρόσληψης των ωφελούμενων μετά τη λήξη του εξαμήνου. Με απλά λόγια, οι εργαζόμενοι θα επανέρχονται στην ανεργία χωρίς δικαίωμα επιδόματος, αφού δεν θα έχουν ασφαλιστικές ημέρες.
Ο Πανελλήνιος Σύλλογος ΟΑΕΔ – ΟΕΚ – Εργατικής Εστίας κάνει λόγο για «πρόγραμμα εξαφάνισης των ανέργων από τα μητρώα χωρίς δημιουργία πραγματικών θέσεων εργασίας». Όπως σημειώνει:
«Οι 50.000 αυτοί εργαζόμενοι δεν αποκτούν εργασιακή εμπειρία αλλά εξάμηνη “απασχόληση” χωρίς ένσημα, χωρίς επιδότηση ανεργίας μετά το πέρας του προγράμματος και χωρίς προοπτική».
Συνδικαλιστικά στελέχη αναφέρουν ότι πρόκειται για μεταμφιεσμένη επιδότηση επιχειρήσεων μέσω κρατικών κονδυλίων, καθώς το κράτος αναλαμβάνει πλήρως την πληρωμή των μισθών. Παράλληλα, οι επιχειρήσεις αποκτούν προσωπικό 100% πληρωμένο από το Δημόσιο, χωρίς να καταβάλλουν εισφορές, αποζημιώσεις ή εργοδοτικές υποχρεώσεις.
Κίνδυνος «κανονικοποίησης» της ελαστικής εργασίας
Η ΔΥΠΑ υπερασπίζεται το πρόγραμμα, υποστηρίζοντας ότι «αποσκοπεί στην επανένταξη των μακροχρόνια ανέργων στην αγορά εργασίας». Ωστόσο, οργανώσεις εργαζομένων και ειδικοί της αγοράς επισημαίνουν ότι τέτοιου τύπου προγράμματα δημιουργούν παραμορφωμένες συνθήκες απασχόλησης, όπου η εργασιακή εμπειρία υποκαθιστά τη μόνιμη απασχόληση.
Η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας (ΓΣΕΕ) έχει ήδη ζητήσει επανεξέταση του πλαισίου, τονίζοντας ότι «η ΔΥΠΑ οφείλει να προστατεύει την εργασία και όχι να τη μετατρέπει σε επιδότηση επιχειρήσεων». Παρόμοιες επιφυλάξεις εξέφρασε και το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, το οποίο εξετάζει αν το πρόγραμμα πληροί τις προϋποθέσεις της ευρωπαϊκής οδηγίας για ίση μεταχείριση και προστασία εργαζομένων.
Ποιοι εντάσσονται – Προϋποθέσεις και επιλογή
Δικαίωμα συμμετοχής έχουν άνεργοι ηλικίας 30 έως 55 ετών, εγγεγραμμένοι στα μητρώα της ΔΥΠΑ. Προτεραιότητα δίνεται σε όσους έχουν μείνει εκτός αγοράς εργασίας για περισσότερα από δύο χρόνια. Η επιλογή γίνεται μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας και χωρίς συνέντευξη ή αξιολόγηση.
Οι επιχειρήσεις δηλώνουν κενές θέσεις στο σύστημα της ΔΥΠΑ, η οποία αντιστοιχίζει τους ανέργους βάσει περιοχής, ηλικίας και επαγγελματικού κλάδου. Ο ωφελούμενος υπογράφει σύμβαση απασχόλησης μερικής διάρκειας 6 μηνών, αλλά δεν θεμελιώνει κανένα εργασιακό ή συνταξιοδοτικό δικαίωμα.
Επιδοτούμενη απασχόληση χωρίς προοπτική
Η λήξη του προγράμματος δεν συνεπάγεται συνέχιση της εργασίας, καθώς οι επιχειρήσεις δεν υποχρεούνται να κρατήσουν το προσωπικό. Ουσιαστικά, μετά το εξάμηνο οι ωφελούμενοι επιστρέφουν στο καθεστώς ανεργίας χωρίς καμία επιπλέον παροχή.
Ακόμη πιο ανησυχητικό, σύμφωνα με τον Πανελλήνιο Σύλλογο ΟΑΕΔ, είναι ότι «οι εργαζόμενοι αυτοί δεν θα φαίνονται ποτέ ως ασφαλισμένοι, άρα ούτε για συντάξιμα χρόνια ούτε για επιδόματα ανεργίας».
Ορισμένοι φορείς εργασίας κάνουν λόγο για «εργασιακή προσομοίωση» και ζητούν από το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας να παρέμβει, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι επιχειρήσεις δεν θα εκμεταλλευτούν την ευκαιρία αντικαθιστώντας το κανονικό προσωπικό με «επιδοτούμενους» ανέργους.
Παράλληλα, τρέχει το Ειδικό Εποχικό Βοήθημα της ΔΥΠΑ
Την ίδια στιγμή, σε εξέλιξη βρίσκεται η διαδικασία υποβολής αιτήσεων για το Ειδικό Εποχικό Βοήθημα, το οποίο αφορά εργαζόμενους εποχικών κλάδων όπως τουρισμός, οικοδομή, επισιτισμός, ναυπηγοεπισκευή, θέαμα και δασοκομία.
Η προθεσμία λήγει στις 30 Νοεμβρίου 2025, στις 14:00, και οι αιτήσεις μπορούν να υποβληθούν ηλεκτρονικά μέσω της πλατφόρμας ΔΥΠΑ ή στα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ). Τα ποσά κυμαίνονται από 687,75 ευρώ έως 1.375,50 ευρώ, ανάλογα με τον κλάδο και τα ασφαλιστικά ημερομίσθια του 2024.
Οι δικαιούχοι θα πρέπει να ελέγξουν τον ατομικό λογαριασμό ασφάλισης στον e-ΕΦΚΑ, ώστε να επιβεβαιώσουν ότι έχουν το απαιτούμενο πλήθος ημερομισθίων για το έτος αναφοράς. Εσφαλμένη επιλογή επαγγελματικού κλάδου ή αναντιστοιχία με τα στοιχεία ασφάλισης οδηγεί σε αυτόματη απόρριψη.
Προϋποθέσεις και ποσά ανά κατηγορία
Το βοήθημα δικαιούνται εργαζόμενοι με ενεργή ή λυθείσα σύμβαση στους παρακάτω κλάδους:
• Τουρισμός και επισιτισμός
• Οικοδόμοι
• Μουσικοί, ηθοποιοί και τεχνικοί θεάματος
• Ναυπηγοεπισκευαστικοί
• Δασεργάτες και ρητινοσυλλέκτες
Το ανώτατο ποσό των 1.375 ευρώ αφορά τους οικοδόμους, ενώ οι τουριστικοί υπάλληλοι κυμαίνονται κοντά στα 700 ευρώ, ανάλογα με τα ημερομίσθια. Η αίτηση λειτουργεί ως υπεύθυνη δήλωση, και εκπρόθεσμη υποβολή δεν εξετάζεται.
Τι δείχνει η νέα πολιτική της ΔΥΠΑ
Η ταυτόχρονη υλοποίηση του εξάμηνου προγράμματος «ανέργων χωρίς ένσημα» και του Ειδικού Εποχικού Βοηθήματος αποτυπώνει μια νέα κατεύθυνση πολιτικής:
την ενεργητική διαχείριση της ανεργίας μέσω προσωρινών παρεμβάσεων, αντί για δημιουργία μόνιμων θέσεων εργασίας.
Ουσιαστικά, η ΔΥΠΑ λειτουργεί ως «ενδιάμεσος» ανάμεσα στο κράτος και τις επιχειρήσεις, χρηματοδοτώντας θέσεις που δεν διατηρούνται μετά τη λήξη των επιδοτήσεων. Έτσι, οι ωφελούμενοι κυκλοφορούν διαρκώς μεταξύ ανεργίας και προσωρινής απασχόλησης.
Ο Πανελλήνιος Σύλλογος ΟΑΕΔ επισημαίνει:
«Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι δημιουργεί 50.000 θέσεις εργασίας. Δεν δημιουργεί θέσεις· δημιουργεί προσωρινούς εργαζομένους που εξαφανίζονται με τη λήξη του εξαμήνου».
Η ΔΥΠΑ βρίσκεται σήμερα στο επίκεντρο μιας συζήτησης για το μέλλον της εργασίας στην Ελλάδα. Το νέο πρόγραμμα φέρνει στο φως το δίλημμα μεταξύ κοινωνικής πολιτικής και ευέλικτης απασχόλησης, ενώ το Ειδικό Εποχικό Βοήθημα λειτουργεί ως προσωρινό «δίχτυ ασφαλείας» για δεκάδες χιλιάδες εποχικούς εργαζόμενους.
Αν και η πρόθεση για στήριξη της απασχόλησης είναι θετική, τα προγράμματα χωρίς ασφαλιστική κάλυψη ή προοπτική επανατοποθέτησης στην αγορά εργασίας ενισχύουν το αίσθημα επισφάλειας. Οι ειδικοί τονίζουν πως η πραγματική λύση δεν είναι η επιδότηση προσωρινών θέσεων, αλλά η δημιουργία μόνιμων και αξιοπρεπώς αμειβόμενων εργασιών με πλήρη δικαιώματα.
: 50.000 άνεργοι με 704€ χωρίς ένσημα – Έως 1.375€ το Ειδικό Εποχικό Βοήθημα για τουρισμό και οικοδόμους){kind=link}