Ελληνοτουρκικά: Σε κλίμα έντασης και με σαφείς προειδοποιήσεις προς την Ελλάδα, ο Τούρκος υπουργός Άμυνας, Γιασάρ Γκιουλέρ, επανέφερε στο προσκήνιο τις τουρκικές διεκδικήσεις στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, χαρακτηρίζοντας τις αμερικανικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις στην Αλεξανδρούπολη «άμεση απειλή» για την ασφάλεια της Τουρκίας.
Του Γιάννη Παπανικολάου
Οι δηλώσεις του έγιναν κατά τη διάρκεια ομιλίας του στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση, όπου εξέφρασε την έντονη ανησυχία της Άγκυρας για τη στρατηγική συνεργασία Ελλάδας-ΗΠΑ.
Η Αλεξανδρούπολη στο στόχαστρο
Ο κ. Γκιουλέρ εστίασε ιδιαίτερα στη στρατιωτική δραστηριότητα των Ηνωμένων Πολιτειών στην Αλεξανδρούπολη, τονίζοντας ότι η ανάπτυξη αμερικανικών δυνάμεων στην περιοχή «διαταράσσει τις στρατηγικές ισορροπίες» και «απειλεί άμεσα τα τουρκικά συμφέροντα». Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά:
«Η ανάπτυξη αμερικανικών στρατιωτικών στοιχείων στην Αλεξανδρούπολη επηρεάζει τις στρατηγικές ισορροπίες στην περιοχή και αφορά άμεσα τις πολιτικές ασφαλείας της Τουρκίας. Παρακολουθούμε από κοντά αυτές τις εξελίξεις και λαμβάνουμε τα απαραίτητα διπλωματικά και στρατιωτικά μέτρα για την προστασία των συμφερόντων εθνικής ασφάλειας».
Η συγκεκριμένη τοποθέτηση έρχεται να προστεθεί στις διαρκείς τουρκικές ενστάσεις για τη συνεργασία της Ελλάδας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς η Αλεξανδρούπολη έχει καταστεί σημαντικός κόμβος για τη μεταφορά αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων και εξοπλισμού προς την Ανατολική Ευρώπη.
Ανατολική Μεσόγειος και «Γαλάζια Πατρίδα»
Στη συνέχεια της ομιλίας του, ο Τούρκος υπουργός Άμυνας επανέλαβε τη θέση της Άγκυρας ότι «καμία δραστηριότητα στην Ανατολική Μεσόγειο δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς την έγκριση της Τουρκίας». Αναφέρθηκε στο τουρκολιβυκό μνημόνιο και την κατάθεση εξωτερικών ορίων ΑΟΖ στον ΟΗΕ, υποστηρίζοντας ότι οι κινήσεις αυτές αποτελούν μέρος της στρατηγικής της Τουρκίας να «προστατεύσει τα δικαιώματά της» στην περιοχή.
«Η Τουρκία έχει αποδείξει ότι καμία δραστηριότητα στην Ανατολική Μεσόγειο δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη συναίνεσή μας. Οι διεκδικήσεις της Ελλάδας και της Ελληνοκυπριακής Διοίκησης είναι μαξιμαλιστικές και παράνομες», υποστήριξε ο κ. Γκιουλέρ.
Το περιστατικό της Κάσου
Ειδική αναφορά έκανε ο κ. Γκιουλέρ στο περιστατικό του Ιουλίου με το ιταλικό ερευνητικό πλοίο Ievoli Relume, το οποίο προσπάθησε να πραγματοποιήσει έρευνες εντός της ελληνικής ΑΟΖ, αλλά βρέθηκε αντιμέτωπο με την τουρκική αντίδραση. Σύμφωνα με τον Τούρκο υπουργό, οι τουρκικές δυνάμεις ανάγκασαν το ιταλικό πλοίο να ζητήσει «άδεια» από την Άγκυρα.
«Το πλοίο αποδέχθηκε τη δικαιοδοσία μας και ζήτησε την άδειά μας για να συνεχίσει τις δραστηριότητές του», δήλωσε, παρουσιάζοντας το περιστατικό ως νίκη της Τουρκίας.
Ωστόσο, το *Ievoli Relume* βρισκόταν σε περιοχή που έχει οριοθετηθεί από την Ελλάδα και την Αίγυπτο, γεγονός που αμφισβητεί η Τουρκία, εκδίδοντας δική της NAVTEX για την περιοχή.
Αναφορές στο Πρωτόκολλο της Βέρνης
Ο κ. Γκιουλέρ αναφέρθηκε και στο ανενεργό Πρωτόκολλο της Βέρνης του 1976, το οποίο αφορούσε την αποφυγή σεισμικών ερευνών σε αμφισβητούμενες περιοχές. Όπως υποστήριξε, η Ελλάδα παραβιάζει το Πρωτόκολλο πραγματοποιώντας ερευνητικές δραστηριότητες σε περιοχές που η Τουρκία θεωρεί δική της υφαλοκρηπίδα.
«Η ελληνική πλευρά επιχειρεί να δημιουργήσει τετελεσμένα στο Αιγαίο, αλλά λαμβάνει τις απαραίτητες απαντήσεις από το Υπουργείο Άμυνας και το Υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας», ανέφερε.
Στρατικοποίηση των νησιών και Καστελόριζο
Ο Τούρκος υπουργός Άμυνας δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στο ζήτημα της στρατικοποίησης των νησιών του Αιγαίου, εστιάζοντας ιδιαίτερα στο Καστελόριζο. Υποστήριξε ότι η Ελλάδα παραβιάζει τις διεθνείς συνθήκες, εξοπλίζοντας τα νησιά σε κοντινή απόσταση από τις τουρκικές ακτές.
> «Η Άγκυρα θα ασκήσει όλα τα δικαιώματά της, καθώς η στρατικοποίηση των νησιών αποτελεί παραβίαση των συνθηκών. Ιδιαίτερα το Καστελόριζο, που απέχει μόλις 1.900 μέτρα από τις τουρκικές ακτές, είναι ζήτημα εθνικής ασφάλειας για την Τουρκία», δήλωσε.
Εξοπλιστικά προγράμματα και F-35
Ο κ. Γκιουλέρ αναφέρθηκε εκτενώς και στα εξοπλιστικά προγράμματα της Τουρκίας, ανακοινώνοντας την πρόθεση της Άγκυρας να προχωρήσει στην απόκτηση 40 μαχητικών F-35, καθώς και 40 F-16 Block 70 Viper. Παράλληλα, δήλωσε ότι η Τουρκία ακύρωσε τον εκσυγχρονισμό 79 F-16 από τις ΗΠΑ, επιλέγοντας να αναπτύξει εγχώριες δυνατότητες.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στους ρωσικούς S-400, με τον Τούρκο υπουργό να αναφέρει ότι οι πύραυλοι θα μετακινούνται σε περιοχές όπου υπάρχει απειλή, αφήνοντας να εννοηθεί ότι έχει επιτευχθεί κάποια κατανόηση με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι δηλώσεις του Γιασάρ Γκιουλέρ αποκαλύπτουν τη στρατηγική της Τουρκίας να εντείνει την πίεση στην Ελλάδα, τόσο σε διπλωματικό όσο και σε στρατιωτικό επίπεδο. Το επόμενο διάστημα προμηνύεται κρίσιμο, καθώς οι ελληνοτουρκικές σχέσεις φαίνεται να εισέρχονται σε νέα φάση έντασης, με αιχμή του δόρατος τις εξελίξεις σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο.
