Τριγμούς στο πολιτικό και θεσμικό οικοδόμημα της χώρας προκαλεί η τρίμηνη αναστολή του δικαιώματος ασύλου για όσους εισέρχονται στην Ελλάδα από τη Βόρεια Αφρική μέσω θαλάσσης. Η ρύθμιση, που εισήχθη αιφνιδιαστικά στη Βουλή από την κυβέρνηση, έχει προκαλέσει έντονες ενστάσεις τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό.
Ρεπορτάζ: Γιάννης Παπανικολάου
Ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης υποστήριξε ότι πρόκειται για «έκτακτο και στοχευμένο μέτρο» που αφορά περιορισμένο γεωγραφικό διάδρομο, επικαλούμενος αύξηση των μεταναστευτικών ροών κατά 350%. Και σε αυτό έχει απόλυτο δίκαιο .
Ωστόσο, η ρητορική του υπουργού Μετανάστευσης Θάνου Πλεύρη και η υποστήριξη της ρύθμισης με όρους όπως «εισβολή» και «αντικατάσταση πληθυσμού» προκάλεσαν αντιδράσεις ακόμα και από πολιτικά κέντρα που συνήθως δεν διαφωνούν με την κυβερνητική μεταναστευτική πολιτική.
📌 Αντίδραση του ΟΗΕ: Παραβίαση της μη επαναπροώθησης
Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες εξέφρασε σοβαρές επιφυλάξεις, επισημαίνοντας ότι η προσωρινή αναστολή του ασύλου κινείται εκτός των ορίων του διεθνούς δικαίου. Σε ανακοίνωσή της, υπενθυμίζει ότι η αρχή της μη επαναπροώθησης αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο του προσφυγικού δικαίου και πως το μέτρο της Ελλάδας, έστω και προσωρινό, «δημιουργεί προηγούμενο επικίνδυνης παρέκκλισης».
Η Αρμοστεία υπογραμμίζει πως πολλοί από όσους φτάνουν από τη Λιβύη και άλλες περιοχές της Βόρειας Αφρικής, προέρχονται από χώρες με ενεργές συγκρούσεις, όπως το Σουδάν, και χρήζουν διεθνούς προστασίας.
🧭 Αντίδραση της διεθνούς κοινότητας – Τι λένε τα πρακτορεία
Το Deutsche Welle σε εκτενές άρθρο χαρακτηρίζει τη ρύθμιση ως «προϊόν κλιμακούμενης πολιτικής αποτροπής που υιοθετείται πλέον και από δημοκρατικά κράτη, με επίκληση της ασφάλειας».
Η Le Monde, σε ανταπόκρισή της από την Αθήνα, αναφέρει πως η ελληνική κυβέρνηση χρησιμοποιεί σκληρή γλώσσα με στόχο την εγχώρια εκλογική βάση, ενώ διεθνώς εκτίθεται, ιδίως σε ευρωπαϊκά δικαστικά όργανα, σε περίπτωση προσφυγών.
Η The Guardian σχολιάζει πως «η Ελλάδα κάνει χρήση των κενών της ευρωπαϊκής πολιτικής μετανάστευσης, δοκιμάζοντας τα όρια της νομιμότητας». Το ρεπορτάζ τονίζει ότι, παρά τις προσπάθειες ελέγχου, η χώρα μετατρέπεται σταδιακά από “χώρο υποδοχής” σε “χώρο αποκλεισμού”, με ευρωπαϊκή ανοχή.
Ενστάσεις στο εσωτερικό της Ε.Ε.
Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του Βήμα Ορθοδοξίας, διπλωματικός αναλυτής με έδρα τη Χάγη, ο Marcus de Vries, δηλώνει:
«Αν επιτραπεί σε ευρωπαϊκές χώρες να αναστέλλουν μονομερώς το άσυλο λόγω “έκτακτων συνθηκών”, χωρίς μηχανισμό εποπτείας, τότε καταργείται το κεκτημένο προστασίας που χτίστηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο».
Ο de Vries επισημαίνει πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δεχθεί προκαταρκτικά αιτήματα επανεξέτασης της ελληνικής πρακτικής και ότι οι σχετικές νομικές υπηρεσίες της Κομισιόν επεξεργάζονται κείμενο αξιολόγησης.
⚖️ Βενιζέλος: «Νομικά οριακή παρέμβαση»
Ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, Ευάγγελος Βενιζέλος, προειδοποίησε από το βήμα της Βουλής ότι η ρύθμιση εγείρει σοβαρά συνταγματικά ερωτήματα, καθώς η Ελλάδα δεσμεύεται από διεθνείς συμβάσεις που έχουν υπερνομοθετική ισχύ.
«Το δικαίωμα ασύλου δεν είναι διαχειριστική ευχέρεια, αλλά νομική υποχρέωση. Αν η κυβέρνηση θελήσει να παρακάμψει αυτήν την υποχρέωση με τροπολογίες, τότε δεν απέχουμε από την κατάργηση του κράτους δικαίου», τόνισε.
Πολιτική αντιπαράθεση: Αποτροπή ή πολιτική υποβάθμισης;
Η αντιπολίτευση μιλά για μεθοδευμένη ποινικοποίηση της προσφυγικής ιδιότητας, καταγγέλλοντας «πολιτική τύπου Όρμπαν». Ο ΣΥΡΙΖΑ κατέθεσε αίτημα για ακύρωση της ρύθμισης και προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης διαφοροποιήθηκε από τη γραμμή της ΝΔ, κάνοντας λόγο για επικοινωνιακή διαχείριση και μηχανισμό εσωτερικής πολιτικής πίεσης, ενώ από την Πλεύση Ελευθερίας, η Ζωή Κωνσταντοπούλου προειδοποίησε για “καθεστώς εξαίρεσης”.
Περικοπές στη σίτιση – Νέος κύκλος εντάσεων
Αναστάτωση προκάλεσε και η δήλωση του ΓΓ Μεταναστευτικής Πολιτικής Μάνου Λογοθέτη περί μείωσης των θερμίδων στα γεύματα των δομών φιλοξενίας. Όπως υποστήριξε, «το υπάρχον μενού είναι ξενοδοχειακού τύπου» και θα πρέπει να πλησιάσει «το ελάχιστο ευρωπαϊκό όριο», προτείνοντας αντικατάσταση κρέατος με όσπρια.
Ομάδες όπως η Human Rights Watch χαρακτήρισαν τη δήλωση «κοινωνικά επικίνδυνη» και προειδοποίησαν για ποινικοποίηση της διαβίωσης των αιτούντων άσυλο.
🔚 Πού τελειώνει το “έκτακτο” και πού αρχίζει η “κανονικότητα”;
Το μεγάλο ερώτημα παραμένει: Πότε ένα προσωρινό μέτρο, που προβάλλεται ως «έκτακτο», μετατρέπεται σε σταθερή κανονικότητα αποκλεισμού;
Η Ελλάδα, παρά το βάρος που πράγματι επωμίζεται, δεν μπορεί να εκχωρήσει βασικές αρχές προστασίας και ανθρωπισμού – ιδίως όταν επιχειρεί να διατηρήσει την εικόνα κράτους δικαίου εντός της Ε.Ε. και του διεθνούς πλαισίου.
Όπως τονίζει ο Marcus de Vries στο Βήμα Ορθοδοξίας:
«Τα σύνορα μπορεί να είναι ελεγχόμενα. Η συνείδηση όμως ενός κράτους δικαίου δεν μπορεί να μπει σε καραντίνα.»
-120x86.jpg)
