ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΑ ΝΕΑ: Εις την Ιερά Πατριαρχική & Σταυροπηγιακή Μονή της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολυτρίας, χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Μιλήτου κ. Αποστόλου, θα τελεσθεί την Κυριακή (13/6), παρουσία των αρχών, μνημόσυνο υπέρ των ψυχών των σφαγιασθέντων κατά τον Εθνικόν Αγώνα στην πυρποληθείσα Μονή.
Στη συνέχεια θα γίνει κατάθεση στεφάνου στο μνημείο του καπετάν Χάψα , το οποίο βρίσκεται στους πρόποδες του όρους της Μονής. Βαρύτατο ήταν το τίμημα της Ιεράς Μονής της Αγίας Αναστασίας, για την ενεργό συμμετοχή της στον Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα του 1821.
Η Μόνη, η οποία βρίσκεται στη μεθόριο Θεσσαλονίκης Χαλκιδικής, συμμετείχε ενεργά στον Αγώνα, συνεισφέροντας όπως φαίνεται στο παρατιθέμενο «Μαρτυρικό» το πλοίο της Μαρτίγος για την συναρίθμισή του στον στόλο κατά του κατακτητή ενώ επίσης περιέθαλψε τα γυναικόπαιδα της περιοχής της. Η δράση της αυτή εξαγρίωσε τον κατακτητή και γι αυτό υπέστη την ανελέητη εκδίκησή του.
Το ασίγαστο μένος του, κατά της ενεργού δράσης της Μονής, οδήγησε τον Οθωμανικό Στρατό στην πυρπόληση του μοναστηριού και την σφαγή των γυναικόπαιδων, τα οποία είχαν καταφύγει εκεί με προτροπή του Εμμανουήλ Παπά.
Ανάμεσα στους σφαγιασθέντες ήταν και ο Φιλικός Ηγούμενος της Μονής Μακάριος.
Όσοι κατόρθωσαν να γλυτώσουν ανέβηκαν ψηλά στο βουνό παίρνοντας μαζί τους ό,τι πολύτιμο κειμήλιο και λείψανο. Στη συνέχεια διέφυγαν στη Σκόπελο όπου φύλαξαν τα ιερά λείψανα, τα οποίο μετά από περιπέτειες ξαναγύρισαν στο μοναστήρι αφού επιδιορθώθηκε το 1832.
«Μαρτυρικόν φ.102 αρθ. 300
Παρά τώ ημετέρω γραφείω τού Δημοσίου Μνήμονος τής νήσου Σκοπέλου. Σήμερον παρουσιασθέντες οι υποσημειούμενοι ό,τε Ρήγας Παραθυράς, Κωνσταντίνος Παραθυράς, Γεώργιος παπά Κυρίτζης, Ρήγας Ιωάννου, άπαντες Κασσανδρινοί, εδηλοποίησαν καί ωμολόγησαν ενώπιον των προσυποσημειουμένων μαρτύρων ότι κατά τό 1821=έτος , καθ όν χρόνον επολεμείτο η πατρίς αυτών Κασσάνδρα υπό τών εχθρών, όν εκεί τότε έν πλοίον Μαρτίγος, ιδιοκτησία τής κατά τά μέρη τής Θεσσαλονίκης κειμένης Μονής επονομαζομένης τής αγίας Άναστασίας τής Φαρμακολυτρίας, εχρειάσθει πρός βοήθειαν καί ανάγκην τής πατρίδος των διά πυρπολικόν, τό οποίον αποφασισθέν παρά τού τότε αρχηγού τών ελληνικών σταρατευμάτων κ. Μανωλάκη Σερριώτου, έγεινε καί εχρησίμευσεν ως τοιούτον, κατά τών εχθρικών τουρκικών πλοίων, αφ ού πρώτον εκτιμήθη παρά τού αυτού αρχηγού κ. Μανολάκη, επτά χιλιάδες γρόσια, διά νά πληρωθή εν καιρώ μετά τήν άποκατάστασιν τού ελληνικού έθνους εις τήν διαληφθείσαν μονήν.
Ταύτα οι διαλειφθέντες Κασσανδρινοί ομολογήσαντες κατ αίτησιν τού κ. Μητροφάνου Μοναχού, κοινοβιάτου τής ρηθείσης μονής, εις ένδειξιν υπέγραψαν τό παρόν εις τάς ημετέρας πράξεις ιδιοχείρως. Αντίγραφον τού οποίου εδόθη τώ αυτώ Μητροφάνη μοναχώ ίνα τώ χρησιμεύσει όπου ανήκει. Εν Σκοπέλω τή 9 εννάτη Ιουνίου 1831, τριακοστώ πρώτω. Αθανάσιος Μαντεμοχωρίτης: μαρτυρώ, Ρήγας Ιωάννου Παραθυράς: μαρτυρώ, Αθανάσιος Χρίστου:μαρτυρώ,
Κωνσταντίνος Ιωάν. Παραθυράς, Γεώργιος Παπά Κυρίτζης,
ο Δημόσιος Μνήμων Ρήγας Ιωάννου Μελαχρινός
Γιαννιός Χριστόδουλος Ρήγα»
