Η λαϊκή λατρεία του αγίου Μηνά είναι σήμερα ζωντανή σε πολλές περιοχές της Ελλάδας. Είναι προστάτης των γεωργών και των ποιμένων, αλλά και ο άγιος που βοηθά στην ανεύρεση απολεσθέντων.
Στις ποιμενικές περιοχές ο άγιος τιμάται με καθολική αργία. Οι ποιμένες επικαλούνται τη χάρη του, για την απομάκρυνση των λύκων και των άλλων αρπακτικών ζώων, αλλά και για την ανεύρεση των χαμένων ζώων και την αποκάλυψη των κλεπτών.
Στους γεωργικούς πληθυσμούς ο άγιος Μηνάς συνδέεται με μετεωρολογικές παρατηρήσεις, καθώς η εορτή του (11 Νοεμβρίου) είναι το χρονικό προμήνυμα του επερχόμενου χειμώνα. Χαρακτηριστικές είναι οι μετεωρολογικές παροιμίες του λαού μας
Ο ‘Αγιος Μηνας και τα θαύματα του
«Τ’ αϊ-Μηνός εμήνυσα και τ’ αϊ Φιλίππου αυτού ‘μαι»
«Του αγίου Μηνά διαβαίνοντας κι η Πούλια βασιλεύοντας»
«Ο αϊ Μηνάς εμήνυσε, Πούλια μη ξημερώσει.
Κι η Πούλια βασιλεύοντας πάει και παραγγέλνει:
Μήτε καράβι στο γιαλό μήτε τσοπάνης στο βουνό
μήτε πουλάκια στο δεντρί μήτε ζευγάς στον κάμπο.»
Στους μικρασιατικούς πληθυσμούς και μάλιστα στην Καππαδοκία ο Άγιος Μηνάς ήταν ο προστάτης των ξενιτεμένων, ενώ στα χωριά του Βόλου θεωρείται ο άγιος προστάτης των ανύπαντρων γυναικών.
Στην Κρήτη η λαϊκή λατρεία του αγίου είναι περιορισμένη. Πρέπει να σημειωθεί η εντύπωση που προκαλούσε άλλοτε ο μέγας ναός του αγίου, εντύπωση που εκφράζεται με μαντινάδες:
Άγγελος είσαι στη θωριά, τ’ ‘Αγίου Μηνά κολώνα, όποιος σε πάρει δε γερνά ποτέ ντου στον αιώνα.
Ώστε να στέκουν τα βουνά κι ο Αϊ Μηνάς στη Χώρα ως τοτεσάς θα σ’ αγαπώ κι ας μη σε πάρω κιόλα.
Μέσα σε ένα δημοσίευμα του Κώστα Φραγκούλη στο περιοδικό που εκδόθηκε από την εφημερίδα «Αλλαγή» , « Ο Στρατηλάτης Άγιος Μηνάς» το 1995 βρίσκουμε τοπικές μαντινάδες που έχουν σχέση με τον έρωτα:
Λέει λοιπόν ένας ερωτευμένος στην αγαπημένη του:
Αν πας στον ‘Αγιο Μηνά καμια φορά για χάζι
εύρε κολώνα να σταθείς μικρή μου νασου μοιάζει
Ο Μέγας Ναός του Αγίου Μηνά
Ο ίδιος ο Κωστής Φραγκούλης προσθέτει και μια σχετική δική του:
Α δε σε δω τ’ αγίου Μηνά να στέκεις σαν κολώνα,
θαρώ κι από το τέμπλο της πως λείπει μιαν εικόνα
Κορώνα της Αγιάς Σοφιάς τ’ Αγιού Μηνά κολώνα ,
από στα σ’ έδα μ’ έκανες σκλάβο σου στον αιώνα.
Μα ‘γω δε θέλω λευτεριά χαλάλι σου την κάνω
μα στο κλουβί τς’ αγάπης σου κλεισμένος να ποθάνω
Ο ‘Αγιος Μηνάς του Στέφανου Νικολαϊδου Ζωσμά τάξα τ’ Αγιού Μηνά διπλό, μελισσοκέρι
η χάρη του κι η σκέπη του να μασε κάμει ταίρει.
Άγιε Μηνά, θαυματουργέ, μπεγιροκαβαλάρη
βλέπε μου την αγάπη μου άλλος μην τηνε πάρει…
Τ’ αγιού Μηνά σ’ αγάπησα και τούταξα λιβάνι
ως τσ’ Μεσοσπορίτισσας να βάλωμε στεφάνι.
Τον συναντούμε ακόμα και στην τελετουργία του γάμου στις καλορίζικες μαντινάδες του γαμπρού και της νύφης.
Καράβι, να ‘ν το σπίτι σας τ’ αμπάρι του Μισέρι
και να ‘χετε τον άγιο Μηνά, καραβοκύρη
Τα έχει σας, αμέτρητα, ως και οι καλοχρονιές σας
και σαν τον άγιο Μηνά ψηλές οι θεμωνιές σας.
Τα σόδια σας αμέτρητα και τα καλολοείδια
να κάνετε τ’ αγιού Μηνά άρτους και προσφορίδια.
.jpg)
