Η ανδρική Ιερά Μονή Παναγίας Τσούκας, η οποία βρίσκεται κοντά στο χωριό Ελληνικό Ιωαννίνων, χτίστηκε το 1190 από τον αυτοκράτορα Ισαάκιο Άγγελο, σε υψόμετρο 760 μέτρων, δίπλα σε έναν γκρεμό με θέα στην υπέροχη χαράδρα του Αράχθου.
Η ίδρυσή της οφείλεται σε θαύμα της ιερής εικόνας της Παναγίας, που έως και σήμερα κοσμεί το εσωτερικό του Καθολικού (17ος αι.) του μοναστηριού με το όμορφο ξυλόγλυπτο τέμπλο.
Στη μέση της αυλής του μοναστηριού υπάρχει μια μεγάλη στέρνα και γύρω της εκτείνονται, στη νοτιοδυτική και βόρεια πλευρά, τα κελιά των μοναχών. Στη νότια πλευρά της μονής υπάρχει το παρεκκλήσι της Παναγίας που υπέστη καταστροφές από πυρκαγιά.
Σύμφωνα με την ιερά παράδοση στο βράχο «Τσούκα» βρέθηκε η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας. Οι κάτοικοι, θέλοντας να προστατεύσουν την εικόνα, έχτισαν σε κοντινή απόσταση ένα εκκλησάκι και την τοποθέτησαν στο εσωτερικό του. Την επόμενη μέρα, όμως, η εικόνα πήγε ξανά και στάθηκε στο ίδιο σημείο πάνω στο βράχο. Αυτό εκλήφθηκε ως θαύμα-θέλημα της Υπεραγίας Θεοτόκου και έτσι ανεγέρθηκε το μοναστήρι ακριβώς πάνω από τον τόπο όπου στάθηκε η εικόνα.
Πήρε το όνομά της από την κορυφή του λόφου που είναι χτισμένη, καθώς «Τσιούκα Ανάλτα» στα βλάχικα σημαίνει «υψηλή κορυφή».
Η Ιερά Μονή Τσούκας καταστράφηκε το 1736 και ανακαινίσθηκε το 1779. Είχε σπουδαίο ρόλο στην Επανάσταση του 1821.
Είναι αφιερωμένη στο Γενέθλιο της Θεοτόκου (εορτή 8 Σεπτεμβρίου) και είναι ένα από τα πιο όμορφα και σημαντικά μοναστήρια της Ηπείρου. Απέχει περίπου 25 λεπτά με το αυτοκίνητο από τα Ιωάννινα και παρέχει υπέροχη θέα στον επισκέπτη-προσκυνητή.
){kind=link}