Ι.Μ. ΑΙΤΩΛΙΑΣ: Το Σάββατο 18 Ιουνίου 2022 διεξήχθησαν στον πολυχώρο EMILEON, στο Αγρίνιο, οι εργασίες του Συνεδρίου «Δυτικά Επιχειρείν 2022» που διοργάνωσαν η AgrinioMedia και το Ελληνικό Ινστιτούτο Επιχειρηματικότητας και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΙΕΑ).
Οι εργασίες του Συνεδρίου ξεκίνησαν με χαιρετισμό από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου και Τοποτηρητή της Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Ιερόθεο.
Ο Σεβασμιώτατος αναφέρθηκε ιδιαίτερα στο γεγονός ότι το κέντρο της κοινωνίας, της εκκλησίας, αλλά και της επιχειρηματικότητας, του τουρισμού και της ανάπτυξης – βασικό τρίπτυχο πάνω στο οποίο ξεδιπλώθηκαν οι θεματικές του Συνεδρίου – είναι ο άνθρωπος.
Μεταξύ άλλων ανέφερε: «Τελικά, οι επιχειρήσεις και η ανάπτυξη δεν πρέπει να αναφέρονται στον «μονοδιάστατο άνθρωπο», για τον οποίον μιλούσε ο Μαρκούζε, αλλά πρέπει να αποβλέπουν στον όλο άνθρωπο, τον «κόσμον τον δεύτερον, τον εν μικρώ μέγαν», και έτσι εκλαμβάνω την πρόσκλησή μου να παρευρεθώ στο Συνέδριο αυτό».
Ολόκληρος ο χαιρετισμός του Σεβασμιωτάτου είναι ο ακόλουθος: «Θά ήθελα νά συγχαρώ τήν Agrinio Media γιά τό Στρατηγικό Συνέδριο «Δυτικά επιχειρείν 2022 Από τήν Σταθερότητα στήν Περιφερειακή Ανάπτυξη»
πού διοργάνωσε, καί θά δοθή η δυνατότητα νά αναπτυχθούν θέματα σχετικά μέ τίς επιχειρήσεις, τόν τουρισμό καί τήν ανάπτυξη τού τόπου μας. Επιπροσθέτως, θά ήθελα νά ευχαριστήσω γιά τήν πρόσκληση νά
συμμετάσχω σέ αυτό τό σημαντικό Συνέδριο, καί μάλιστα μέ τό σκεπτικό, όπως μού γράψατε, ότι «έχουμε βαθειά πεποίθηση πώς ο ρόλος τής Εκκλησίας έχει επιρροές σέ όλες τίς εκφάνσεις τής ζωής καί δέν περιορίζεται στά ποιμαντορικά ζητήματα. Εκτιμούμε πώς η ορθόδοξη πνευματικότητα έχει τήν επίδρασή της ακόμη καί στό πώς προσεγγίζει ο σύγχρονος άνθρωπος τήν επιχειρηματικότητα στόν πρωτογενή τομέα καί άλλους τομείς».
Πράγματι, η Εκκλησία δέν περιορίζεται σέ μερικούς τοίχους καί μόνον στήν λατρεία της, αλλά αγκαλιάζει όλο τόν βίο καί τήν ζωή τού ανθρώπου, στήν οικογένεια καί τήν κοινωνία, πάντοτε, όμως, μέσα από τήν προοπτική τής θεολογίας της καί μέσα από τούς διακριτούς της ρόλους, χωρίς νά αναμειγνύεται στήν πολιτική καί σέ άλλα αλλότρια θέματα, αλλά πάντοτε νοηματοδοτεί τόν ανθρώπινο βίο. Άλλωστε, όλα τά θέματα από τήν φύση τους είναι ανόητα, αλλά εμείς τούς δίνουμε τό ιδιαίτερο νόημα, ανάλογα μέ τόν τρόπο τής ζωής μας.
Όπως γνωρίζετε είμαι στήν Περιφερειακή Ενότητα τής Αιτωλοακαρνανίας, καί μάλιστα στήν ιστορική Μητρόπολη Ναυπάκτου, είκοσι επτά χρόνια καί συμμετέχω σέ όλη τήν ζωή τής κοινωνίας καί αυτήν τήν εποχή είμαι Τοποτηρητής τής Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας καί Ακαρνανίας, καί χαίρομαι πού είμαι μαζί σας.
Μέ τήν παρουσία μου θά ήθελα νά πώ ότι τό κέντρο τής κοινωνίας, τής Εκκλησίας, τής επιχειρήσεως, τού τουρισμού, τής ανάπτυξης είναι ο άνθρωπος.
Καί ο άνθρωπος, όπως έλεγε ο Έριχ Φρόμ δέν εξαντλείται στό «έχειν», αλλά πρέπει νά επεκτείνεται στό «είναι». Πρόκειται γιά κλασσικό ερώτημα πού έθεσε σέ βιβλίο του μέ τίτλο: «Νά έχεις ή νά είσαι;», δηλαδή άν ο άνθρωπος είναι μόνον αυτό πού έχει, όταν χαθή αυτό πού έχει, τότε ποιός θά είναι;
Φυσικά, στήν ορθόδοξη θεολογία λέμε ότι δέν είμαστε ιδεαλιστές καί μεταφυσικοί, ούτε ματεριαλιστές ή υλιστές, αλλά πιστεύουμε στόν «όλο» άνθρωπο καί στήν ενότητα τού ανθρώπου μέ τόν Θεό, τήν κοινωνία καί τό φυσικό περιβάλλον.
Στήν Δύση από τόν 17ο αιώνα καί μετά τέθηκε ως αρχή από τόν Ζάν Ζάκ Ρουσσώ τό «επάνοδος στήν φύση», δηλαδή ότι πρέπει νά αποβληθή τό μεταφυσικό στοιχείο από τήν ζωή τού ανθρώπου καί νά παραμείνουμε στό φυσικό. Αμέσως, όμως, μετά άρχισε νά αναπτύσσεται ο προσδιορισμός τού ποιός είναι ο φυσικός άνθρωπος, ποιό είναι τό βασικό στοιχείο τού ανθρώπου καί όπως είναι επόμενο δόθηκαν πολλές απαντήσεις.
Ο Ρενέ Ντεκάρτ ταύτισε τήν ύπαρξη τού ανθρώπου μέ τήν λογική, καί αναπτύχθηκε η λεγόμενη λογικοκρατία μέ τό περιβόητο απόφθεγμά του «σκέπτομαι άρα υπάρχω», ότι κέντρο τού ανθρώπου είναι η λογική.
Οι Άγγλοι εμπειριστές Τζών Λόκ καί Ντέιβιντ Χιούμ θεώρησαν τίς αισθήσεις ως βασικό στοιχείο γνώσεως, οι οποίες προσδιορίζουν καθοριστικά τόν άνθρωπο, καί ανέπτυξαν τήν αισθησιοκρατία μέ απόφθεγμα τό «ουδέν εν τή νοήσει ό μή πρότερον εν τή αισθήσει».
Ο Ιμμανουέλ Κάντ, προσδιορίζοντας τόν άνθρωπο, στάθηκε στό μέσον μεταξύ λογικοκρατίας καί εμπειριοκρατίας γιά νά τονίση τήν λεγόμενη «υπερβατολογική αρχή», ότι σημασία έχει η ελευθερία τού ανθρώπου, απηλλαγμένη από τήν αναγκαιότητα τής φύσης.
Ο Άρτουρ Σοπενχάουερ έθεσε τήν βούληση ως μεταφυσική αρχή κατανόησης τού κόσμου καί τού ανθρώπου στό περίφημο σύγγραμμά του «ο κόσμος ως βούληση καί παράσταση», πού σημαίνει ότι η βούληση χαρακτηρίζει τόν άνθρωπο.
Ύστερα, η δυτική ανθρωπολογία μέσα από διάφορες διεργασίες έφθασε στόν υπεράνθρωπο τού Νίτσε, καί τά χαρακτηριστικά γνωρίσματα τού υπερανθρώπου είναι τέσσερα, ήτοι η ανάγκη νά φονευθή ο Θεός, τό νά μή
λυπάται κανείς τόν πλησίον, ο ανελέητος καί ανεύθυνος πόθος γιά τήν εξουσία, καί όλα επιτρέπονται, αφού γιά τόν υπεράνθρωπο δέν υπάρχει ούτε καλό ούτε κακό. Αυτός ο υπεράνθρωπος τού Νίτσε, μέ τόν ναζισμό αιματοκύλισε τήν ανθρωπότητα καί ακόμη σήμερα βιώνουμε τά αποτελέσματα αυτής τής νοοτροπίας.
Στήν συνέχεια αναπτύχθηκε ο υπαρξισμός, όπως εκφράσθηκε από τόν Ζάν-Πόλ Σάρτρ, σύμφωνα μέ τόν οποίο «η ανθρώπινη ύπαρξη είναι φορέας τής οντολογικής αρχής τού μηδενός, αρχίζει από τό μηδέν καί καταλήγει στό μηδέν», οπότε ισχύει τό απόφθεγμα «οι άλλοι είναι η κόλασή μου».
Επομένως, η περί ανθρώπου διδασκαλία στήν δύση ξεκίνησε ως έμβρυο από τόν Ζάν Ζάκ Ρουσσώ, μεγάλωσε μέ άλλα φιλοσοφικά συστήματα καί έφθασε στόν υπεράνθρωπο τού Νίτσε, ο οποίος υπεράνθρωπος αυτοκτόνησε μέ τίς θεωρίες τού Σάρτρ, γιατί δέν μπορεί κανείς νά θεωρήση ως ανθρωπισμό τό «μηδέν», καί ότι «οι άλλοι είναι η κόλασή μας».
Αντίθετα, στήν Ορθόδοξη παράδοση ο άνθρωπος είναι κατ εικόνα καί καθ ομοίωση Θεού, καί κατά τόν άγιο Γρηγόριο τόν Θεολόγο ο Θεός δημιούργησε τόν άνθρωπο «οίον τινα κόσμον δεύτερον, εν μικρώ μέγαν, επί τής γής ίστησιν, άγγελον άλλον, προσκυνητήν μικτόν, επόπτην τής ορατής κτίσεως, μύστην τής νοουμένης, βασιλέα τών επί γής, βασιλευόμενον άνωθεν, επίγειον καί ουράνιον, πρόσκαιρον καί αθάνατον, ορατόν καί νοούμενον, μέσον μεγέθους καί τελειότητος τόν αυτόν πνεύμα καί σάρκα».
Ο Οδυσσέας Ελύτης επηρεασμένος προφανώς από τόν άγιο Γρηγόριο τόν Θεολόγο θά γράψη γιά τόν κόσμο «ο κόσμος, ο μικρός, ο μέγας», καί είναι ομικρός, καί ο μέγας, γιατί ο άνθρωπος είναι ο «κόσμος ο δεύτερος, εν μικρώ ο μέγας».
Καί φυσικά, τό περί ανθρώπου ερώτημα συνδέεται σαφώς μέ τό περί Θεού ερώτημα. Τό τί είναι ο άνθρωπος συνδέεται μέ τό τί είναι ο Θεός. Σήμερα όλοι θεολογούν μέ διαφορετικό τρόπο, καί οι λεγόμενοι άθεοι θεολογούν μέ τόν τρόπο τους. Γιά παράδειγμα ο Νίκος Καζαντζάκης λίγο πρίν τόν θάνατό του έγραφε: «Τρία τά θεολογικά στάδια τής ζωής μου πού πέρασα. 1. Θεέ μου εσύ θά μέ σώσεις. 2. Θεέ μου εγώ θά σέ σώσω. 3. Θεέ μου μαζί θά αγωνισθούμε, μαζί θά σωθούμε». Πρόκειται γιά τρείς επηρεασμούς πού δέχθηκε ο ίδιος στήν ζωή του, κατ αρχάς από τόν Θεό τής Εκκλησίας,έπειτα από τόν «θεό» τού Νίτσε καί τέλος από τόν «θεό» τού Μπερξόν.
Όμως, ο Θεός τής παραδόσεώς μας δέν είναι ο Θεός τής μεταφυσικής ούτε τού υπαρξισμού, αλλά ο Θεός τών Πατέρων ημών, ο Θεός τής Ρωμηοσύνης, τού Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, τού Φώτη Κόντογλου καί όλων τών συγχρόνων αγίων πού βρίσκονται στό κέντρο τού κόσμου καί κυριαρχούνται από τήν αγάπη.
Καί ο άνθρωπος τής παραδόσεώς μας είναι γεμάτος αγάπη καί τρυφερότητα γιά κάθε πλησίον.
Τελικά, οι επιχειρήσεις καί η ανάπτυξη δέν πρέπει νά αναφέρονται στόν «μονοδιάστατο άνθρωπο», γιά τόν οποίον μιλούσε ο Μαρκούζε, αλλά πρέπει νά αποβλέπουν στόν όλο άνθρωπο, τόν «κόσμον τόν δεύτερον, τόν εν μικρώ μέγαν», καί έτσι εκλαμβάνω τήν πρόσκλησή μου νά παρευρεθώ στό Συνέδριο αυτό, γιά τό οποίο σάς ευχαριστώ πού τιμάτε τήν Εκκλησία ως θεσμό καί ως ζωή, καί εύχομαι καλή ευόδωση τών εργασιών του.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ
