Ναύπλιο: Στον Ιερό ναό Ευαγγελιστρίας στην Πρόνοια Ναυπλίου, πραγματοποιήθηκε η υποδοχή της θαυματουργής εικόνας της Παναγίας “Φοβερά Προστασία” από το Άγιο Όρος, Δευτέρα 29 Σεπτεμβρίου 2025.
Η υποδοχή πραγματοποιήθηκε στην είσοδο του ναού από τον Μητροπολίτη Αργολίδoς κ. Νεκτάριο, Ιερείς της Μητροπόλεως και πιστών. Την εικόνα μετέφεραν στο ναό ο π. Χρυσόστομος Κουτλουμουσιανός και ο μοναχός π. Ηλίας. Η εικόνα της Παναγίας θα παραμείνει στο ναό προς προσκύνηση μέχρι της 7 Οκτωβρίου και καθημερινά θα τελούνται ιερές ακολουθίες. Η ιερή εικόνα ήρθε στο Ναύπλιο με την ευλογία του Μητροπολίτου Αργολίδος κ. Νεκταρίου, του Καθηγουμένου της Ιεράς Μονής Κουτλουμουσίου Αγίου Όρους αρχιμανδρίτη Νικολάου Κουτλουμουσιανού και της Ιεράς Κοινότητος του Αγίου Όρους. Η Εικόνα της Παναγίας η «Φοβερά Προστασία», βρίσκεται στην Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου Αγίου Όρους.
Μετά την υποδοχή της εικόνας ακολούθησε αρχιερατικός εσπερινός από τον Μητροπολίτη Αργολίδος κ. Νεκτάριο. Κατά τις Ιερές ακολουθίες έψαλε η χορωδία της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής της Ιεράς Μητροπόλεως Αργολίδος, υπό την διεύθυνση του πρωτοψάλτου Δημητρίου Καρκαλάτου και προέδρου του συνδέσμου Ιεροψαλτών Αργολίδας.
Μετά το πέρας του εσπερινού ο εφημέριος του Ιερού ναού Ευαγγελιστρίας Ναυπλίου, πρωτοπρεσβύτερος π. Ελευθέριος Μίχος, ευχαρίστησε από καρδιάς τον ηγούμενο της Ιεράς Μονής Κουτλουμουσίου για την άδεια που έδωσε να μεταφερθεί προς προσκύνηση η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας στο ναό, καθώς επίσης την κοινότητα του Αγίου Όρους και τον Μητροπολίτη Αργολίδος για την άδεια που έδωσε ώστε να έρθει στη Μητρόπολη η ιερά εικόνα . Ευχαρίστησε στη συνέχεια τους Αγιορείτες πατέρες που έφεραν την εικόνα στο Ναύπλιο ,τις τοπικές αρχές του τόπου καθώς και την Ελληνική Αστυνομία για την συνοδεία της μεταφοράς της εικόνας στην εκκλησία.
Η εικόνα της Θεοτόκου Φοβερά Προστασία βρίσκεται στην Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου στο Άγιον Όρος. Είναι τοποθετημένη στο αριστερό μέρος της λιτής του Καθολικού, μέσα στο παρεκκλήσι της Φοβεράς Προστασίας, το οποίο χτίστηκε το 1733 μ.Χ. Η ιερή εικόνα απεικονίζει την Παρθένο Μαρία να κρατά στο αριστερό της χέρι τον μικρό Ιησού Χριστό. Το κεφάλι της είναι στραμμένο προς τον Ιησού και τον άγγελο, ο οποίος κρατάει τα σύμβολα του Πάθους. Το πιο γνωστό θαύμα της Παναγίας Φοβερά Προστασία είναι το θαύμα της «αόρατης» μονής. Σύμφωνα με την παράδοση, όταν κάποια στιγμή πειρατές έκαναν επιδρομή στην Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου, οι μοναχοί βρέθηκαν εκτεθειμένοι και αβοήθητοι.
Τότε, κατέφυγαν στην εικόνα της Παναγίας και με μεγάλη ευλάβεια προσευχήθηκαν στη Θεοτόκο και την παρακάλεσαν να τους προστατέψει από τους πειρατές. Λέγεται πως η Θεοτόκος εισάκουσε τις προσευχές τους και κατέστησε τη Μονή αόρατη στα μάτια των επιδρομέων.
Το θαύμα αυτό οδήγησε τους πειρατές να εγκαταλείψουν το Περιβόλι της Παναγίας δίχως να προκαλέσουν ζημιές στο μοναστήρι. Όλοι θεώρησαν πως ήταν θεία παρέμβαση και μεσολάβηση της Θεοτόκου. Για αυτό το λόγο, η εικόνα της Παναγίας ονομάζεται Φοβερά Προστασία. Σύμφωνα με την παράδοση, η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Φοβερά Προστασία βρισκόταν αρχικά σε ένα μετόχι της Ιεράς Μονής Κουτλουμουσίου στην Κρήτη. Μια μέρα ξέσπασε μεγάλη πυρκαγιά που κατέστρεψε ολοσχερώς το μετόχι. Ωστόσο, το μόνο αντικείμενο που διασώθηκε ήταν η εικόνα της Αειπαρθένου Μαρίας.
Όπως αναφέρουν οι πατέρες και πολλοί προσκυνητές, από τη στιγμή που μεταφέρθηκε στο Κουτλουμούσι, η ιερή εικόνα της Παναγίας Φοβερά Προστασία επιτελεί πολλά θαύματα.
Ένα ακόμη θαύμα που αποδίδεται στην Παναγία Φοβερά Προστασία είναι η διάσωση της Μονής Κουτλουμουσίου από πυρκαγιά που ξέσπασε στο δάσος της. Οι μοναχοί, κρατώντας την εικόνα της Θεοτόκου, έτρεξαν μακριά για να σωθούν. Λίγο αργότερα ξέσπασε σφοδρή βροχή, η οποία έσβησε τη φωτιά, σώζοντας το μοναστήρι και τους μοναχούς.
Η Σύναξη της Παναγίας Φοβερά Προστασία εορτάζεται την Τρίτη της Διακαινησίμου Εβδομάδας, δηλαδή τη δεύτερη μέρα μετά το Άγιο Πάσχα. Η περιφορά της εικόνας γίνεται από το μοναστήρι στο Πρωτάτο, ως αντάλλαγμα της επίσκεψης της Παναγίας Άξιον Εστίν, που έχει πραγματοποιηθεί την προηγούμενη μέρα στο Κουτλουμούσι.
Η Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Κουτλουμουσίου είναι μια εκ των είκοσι μονών του Αγίου Όρους.
Ιδρύθηκε από τον Μοναχό Κάλλιστο Κουτλουμούς από το Ικόνιο της Μικράς Ασίας, τον 11ο αιώνα. Είναι αφιερωμένη στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος και Ηγούμενός της είναι ο Αρχιμανδρίτης, Νικόλαος Κουτλουμουσιανός. Iδρυτής της μονής, ήταν ο μοναχός Κάλλιστος, ο οποίος προερχόταν από την αυλή του Κουτλουμούς, γενάρχη της ομώνυμης Μικρασιατικής δυναστείας Σελτζουκιδών με έδρα το Ικόνιο της Μικράς Ασίας. Πρώτος ευεργέτης ήταν ο αυτοκράτορας Αλέξιος Α΄ Κομνηνός, ο οποίος εκτίμησε την ευσέβεια του Κάλλιστου και ενίσχυσε τη Μονή.
Η μονή από την ίδρυσή της ήταν κοινοβιακή. Τον 14ο αιώνα κατέστη ιδιόρρυθμος μετά από πίεση του ηγεμόνα της Ουγγροβλαχίας. Το 1856 με ομόφωνη αίτηση των πατέρων προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη η μονή επανήλθε στην αρχαία κοινοβιακή τάξη.
Το 1287 παραχωρήθηκε στη μονή η ερειπωμένη μονή Σταυρονικήτα. Στις αρχές του 14ου αιώνα καταστράφηκε από τους Καταλανούς. Στη συνέχεια, επί ηγουμενίας Χαρίτωνος του Ιμβρίου και με την συμπαράσταση ηγεμόνων των Βαλκανίων γνωρίζει μεγάλη ακμή. Στο τέλος του ίδιου αιώνα με Πατριαρχικό σιγίλλιο η μονή ανακηρύσσεται σε Πατριαρχική και σταυροπηγιακή.
Στις αρχές του 15ου αιώνα γίνεται προσάρτηση της παρακείμενης ιστορικής μονής του Αλυπίου. Μεγάλες δοκιμασίες περνά η μονή όταν καταστρέφονται από πυρκαγιές τμήματά της στα τέλη του 18ου, 19ου αλλά και 20ού αιώνα. Με διάφορες όμως ενισχύσεις ανασυγκροτήθηκε.
Από το 1860 ξεκίνησαν συστηματικές προσπάθειες από τους Ρώσους να τεθεί η ελληνική Μονή υπό τον έλεγχό τους. Με παρέμβαση του Ρώσου στρατηγού Σεβαστιάνωφ και του Ρώσου πρέσβη Ιγνάτιεφ πραγματοποιήθηκε δύο φορές η έκπτωση του κανονικού ηγουμένου Ιωάσαφ με σκοπό τη μόνιμη εγκατάσταση ρωσόφιλου ιερομονάχου ως ηγουμένου και τον εκρωσισμό της ελληνικής Μονής. Η νόμιμη αδελφότητα με πολλές προσπάθειες χρόνων και παραστάσεις διαμαρτυρίας στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και τις ευρωπαϊκές διπλωματικές αρχές, κατάφερε να διατηρήσει την κανονική τάξη.
Τον 20ό αιώνα, με τη Μονή συνδεόταν πνευματικά ο Μητροπολίτης Δράμας Διονύσιος, καθώς σε αυτή είχε γίνει η μοναχική του κουρά το 1945, όπως και η χειροτονία του σε διάκονο το ίδιο έτος και σε ιερέα το 1950. Το 1980 αποτεφρώθηκε η ανατολική πτέρυγα. Ταυτόχρονα, την ίδια εποχή με την προσέλευση νέων μοναχών άρχισε νέα περίοδος ακμής. Σήμερα η βιβλιοθήκη της μονής έχει περίπου 756 χειρόγραφα και 4000 παλαίτυπα. Το κοινόβιο έχει 30 μοναχούς και τα εξαρτήματα του (σκήτη, 15 μοναχούς και τα λοιπά κελιά και ησυχαστήρια 50 μοναχούς). Σύνολο, δηλαδή, 95 μοναχοί (Άνοιξη 2021). Στη Μονή φυλάσσεται και η μικρασιατική εικόνα της Παναγίας της Στυλαρινής ή Γιάτρισσας. Είναι εικόνα του 14ου αιώνα, θαυματουργός, από το Στυλάρι του Μαρμαρά της Μικράς Ασίας, όπου βρισκόταν ένα μετόχι της Μονής.
Καθολικό και Παρεκκλήσια
Το καθολικό της μονής κτίσθηκε 1370 και τοιχογραφήθηκε το 1540, πλην του νάρθηκα, ο οποίος τοιχογραφήθηκε το 1744[5][6]. Είναι θεμελιωμένο πάνω σε κορμούς δέντρων εξαιτίας της αστάθειας του εδάφους και είναι μολυβδοσκέπαστο. Το Καμπαναριό είναι πολυώροφο κτίσμα του 1808, ανεξάρτητο του Καθολικού. Βρίσκεται στη νότια πλευρά του περιβόλου της Μονής, σε επαφή με τον αμυντικό της Πύργο.
Η μονή έχει δέκα παρεκκλήσια. Μέσα στη μονή βρίσκονται σε διάφορα σημεία της επτά από αυτά. Στο Καθολικό αριστερά της Λιτής είναι το παρεκκλήσι της «Φοβεράς Προστασίας» που κτίστηκε το 1733. Εκεί βρίσκεται η θαυματουργή εικόνα η Παναγία η Φοβερά Προστασία. Στο ηγουμενείο είναι το παρεκκλήσι της Αγίας Ναταλίας που είναι αγιογραφημένο. Κόσμημα είναι επίσης η ανακαινισμένη παλαιά τράπεζα της Μονής, που έχει εξαιρετικά αγιογραφηθεί από τους αδελφούς, με την τεχνική της Κρητικής Σχολής, αλλά με πρωτότυπες συνθέσεις και σύγχρονα θεματικά στοιχεία.
Έξω από την Μονή Κουτλουμουσίου υπάρχει το παλαιό κοιμητήριο με το ναό των Αρχαγγέλων του 17ου αιώνα και το νεότερο του Αγίου Νικολάου του 1711 μαζί με κτίσμα που αποτελεί και Κάθισμα της μονής. Η μονή έχει μετόχια και εκτός Αγίου Όρους.
Η μονή Κουτλουμουσίου έχει δέκα οκτώ κελιά. Ορισμένα βρίσκονται νοτιότερα της μονής. Ιστορικότερα είναι το κελί του Αλυπίου, το οποίο ήταν μονή μέχρι τις αρχές του 15ου αιώνα, και το κελί Αγίου Νικολάου που μνημονεύεται και στο πρώτο τυπικό του Αγίου Όρους σαν μονή της Γαλαιάγρας. Τα υπόλοιπα βρίσκονται στις Καρυές. Μεταξύ τους το κελί Τιμίου Προδρόμου που μόνασε ο περίφημος αγιογράφος του 18ου αιώνα Διονύσιος ο εκ Φουρνά. Εκεί έγραψε το βιβλίο “Ερμηνεία της Ζωγραφικής Τέχνης” και ανακαίνισε και αγιογράφησε το 1711 τον ναό του κελιού. Οι μοναχοί ασχολούνται με την αγιογραφία, την γεωργία και το εργόχειρο.
Κείμενο-φωτογραφίες: Ευάγγελος Μπουγιώτης
