Ι.Μ. ΧΙΟΥ: Υψίστη τών θυσιών τών Χίων Κληρικών, κατά τίς ημέρες τών Σφαγών, υπήρξε εκείνη τού Εθνομάρτυρος Ιερέως τού Ιερού Καθεδρικού Ναού Αγίου Γεωργίου Βροντάδου π. Σταματίου Χαρτουλάρη.
Αυτός εγεννήθη στήν ενορία αυτή καί ιεράτευσε, μεσήλιξ περίπου, στό Ναό τού μεγαλομάρτυρος Αγίου, κατά τούς χρόνους τής Επαναστάσεως, διατελών καί ιερατικός προϊστάμενος τού Ναού. Ιεροπρεπής καί καλλίφωνος, διεκρίνετο γιά τήν ευσέβειαν καί τόν ζήλον του πρός τήν θρησκείαν.
Κατά τήν Μ. Πέμπτην, 30 Μαρτίου 1822, όταν η τουρκική αρμάδα παρέπλεε τά παράλια τού Βροντάδου, βομβαρδίζουσα καί ενσπείρουσα τόν πανικό στούς επαναστατήσαντες κατοίκους, ο ευλαβής αυτός Ιερεύς ελειτουργούσε στό Ναό, μόνος, μή δεχόμενος νά διακόψει τήν λειτουργία πρίν από τό τέλος της. Αλλα δέν παρήλθε πολύς χρόνος καί οι Τούρκοι, πού ευρίσκονταν μέσα στό φρούριο, πήραν θάρρος, άνοιξαν τίς πύλες καί όρμησαν εναντίον τών Χριστιανών. Μία ομάδα από τούς εξελθόντες Τούρκους μέ αρχηγό τόν Χουσεΐν Βεζυράκη (Κανταρτζή), ιδιοκτήτη αγροκτήματος κοντά στόν χείμαρρο Αρμένη, κατευθύνθηκε πρός τόν Βροντάδο. Αφού καθ οδόν ελεηλάτησε καί κατέκαυσε τίς εγκαταλελειμμένες οικίες, έφθασε στόν περίβολο τού Ναού τού Αγίου Γεωργίου, πρό τής Ωραίας Πύλης τού οποίου, ατάραχος, ο παπα Σταμάτης Χαρτουλάρης ανεγίγνωσκε τό Ευαγγέλιον τού Νιπτήρος. Οι αιμοσταγείς τύρρανοι εισέβαλαν μέ γυμνά ξίφη στό Ναό καί, βλέποντες τόν Ιερέα νά συνεχίζει μέ δάκρυα στά μάτια τήν ανάγνωση τού ιερού Ευαγγελίου, ορμούν, μέ ύβρεις καί λύσσα, εναντίον του. «Νταχά σολιορσούν Γκιαούρ» φωνάζουν καί, μέ τά λόγια αυτά, τόν αρπάζουν από τίς τρίχες τής κεφαλής, τόν κτυπύν μέ τά ξίφη, τού κόβουν τήν γλώσσα, τόν ποδοπατούν καί, αφού τόν ετυράννησαν, τόν έσυραν αιμόφυρτο εντός τού Ιερού Βήματος καί τόν απεκεφάλισαν επί τών βαθμίδων τής Αγίας Τραπέζης, κάτω από τήν οποία, σπαράσσουσαν ακόμη, έκρυψαν τήν κεφαλήν του. «Γίνου πιστός άχρι θανάτου καί δώσω σοι τόν στέφανον τής ζωής». Οι δήμιοι, αφού ελεηλάτησαν τόν Ναό, τόν έκαυσαν, μέ αυτόν δέ απετέφρωσαν καί τά λείψανα τού μάρτυρος Ιερέως.
Μετά τήν παλινόστηση τών Χίων από τήν Σύρο καί τά άλλα νησιά στά οποία είχαν καταφύγει γιά νά σωθούν από τήν σφαγή, οι κάτοικοι τού Βροντάδου, ανασκάπτοντες τά ερείπια τού Ναού, βρήκαν ημίκαυστη τήν τίμια κάρα τού μάρτυρος Ιερέως η οποία φυλάσσεται σήμερον εις τό Ιερόν Βήμα τού Ναού εντός απλού κιβωτίου.
Πάνω σέ αυτήν ο Αρχιμανδρίτης Στέφανος Τσιχλής, προϊστάμενος τού Ναού, αργότερον έγραψε: «Η πάνσεπτος Κάρα τού νέου Ιερομάρτυρος Σταματίου Πρεσβυτέρου τής Εκκλησίας Αγίου Γεωργίου Βροντάδου τής Χίου, ευρόντος φρικτόν μαρτυρικόν θάνατον εν αυτώ τώ Ναώ υπό τών απίστων Αγαρηνών εν ώ ετέλει τήν Θείαν Μυσταγωγίαν, μή θελήσαντος νά τήν αφήση ατελείωτον εν γνώσει τού μέλλοντος τέλους αυτού 1822».
Γιά τόν μάρτυρα τούτον Ιερέα ισχύουν τά εξής τών Ιερών τής Εκκλησίας μας Κανόνων: Εάν τόν λειτουργόν επιπέσωσιν εχθροί ή αλλόφυλοι ή αιρετικοί καί φονείς καί δέν δύναται νά τελειώση τήν θείαν λειτουργίαν πρέπει νά συστείλη τά Άγια, διά νά μή μείνωσιν εις χλεύην καί εμπαιγμόν εκείνων τών ληστών. Αυτός δέ θέλει φύγει άν δύναται. Εάν δέ μείνη κρείττον είναι, καί άν φονευθή, ως μάρτυς στεφανούται. (Ιερά Ανθολογία, έκδοσις Γ/, Περί τών σεπτών καί θείων επτά Μυστηρίων τής εκκλησίας υπό Δανιήλ Γεωργοπούλου τής εν Δημητσάνη Σχολής, σελ. 92, εγκριθείσα υπό Ανδρούσης Ιωσήφ, Ταλαντίου Νεοφύτου, Τριπόλεως Δανιήλ, καί Καλλινίκου Καστόρχη).
Τό γεγονός αυτό αναμνήσθηκε σήμερα η Ιερά Μητρόπολις Χίου, Ψαρών καί Οινουσσών στόν Ιερό Καθεδρικό Ναό Αγίου Γεωργίου Βροντάδου κατά τήν Αρχιερατική Θεία Λειτουργία ιερουργούντος τού Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Χίου, Ψαρών καί Οινουσσών κ. Μάρκου, μετά τού Εφημερίου Πρωτοπρεσβυτέρου π. Ιωάννου Κοντού καί τού Αρχιδιακόνου π. Αποστόλου Λάρδα, ενώ έψαλαν ο Πρωτοψάλτης τού Ιερού Ναού κ. Βασίλειος Χαμέτης καί ο Λαμπαδάριος τού Ιερού Ναού κ. Πέτρος Μαθιούδης.
Στό κέντρο τού Ιερού Ναού είχε τοποθετηθεί γιά προσκύνηση η τιμία κάρα τού Ιεροεθνομάρτυρος. Τό Ευαγγέλιο ανέγνωσε μετά συγκινήσεως ο Αρχιερεύς καί κατά τόν θεολογικό καί εθνικό λόγο του συνέδεσε τόν σταυρικό θάνατο τού Χριστού μέ τήν ιερωσύνη καί τό μαρτυρικό εν ώρα λατρείας θάνατο τού Ιερομάρτυρος Σταματίου, ενώ δέν παρέλειψε νά αναφερθεί στήν εθνική διάσταση τού γεγονότος «Η ελληνική σημαία υφάνθη επάνω στά ματωμένα άμφια τού Αγίου καί ο Θεός υπέγραψε τήν ελευθερία τής Ελλάδος βουτώντας τόν κονδυλοφόρο του στό μαρτυρικό αίμα τού Αγίου από δέ τόν πυρποληθέντα καί καέντα τότε Ναό, ωσάν από τήν φλεγομένη καί μή καιομένη βάτο ανεδύθη ο σημερινός μεγαλοπρεπής καί λαμπρός Καθεδρικός μας Ναός, σύμβολο τής ευλογίας τού Τριαδικού Θεού σ ολόκληρο τόν κόσμο αλλά καί πηγή ακένωτης προσφοράς στούς εθνικούς αγώνες».
Στή Θεία Λειτουργία μεταξύ τών πιστών προσηύχοντο ο Διοικητής τής ΑΕΝ Πλοιάρχων Οινουσσών κ. Δημήτριος Κλουμάσης, Πλωτάρχης Λ. Σ., η Υποδιοικητής κ. Δέσποινα Πυργιανιάν, Υποπλοίαρχος Λ.Σ., ο Πρόεδρος τού Φιλοπροόδου Ομίλου Βροντάδου κ. Πολύδωρος Στείρος καί παιδιά από τήν Κατασκήνωση τής Ιεράς Μητροπόλεως ΤΟ ΚΑΡΑΒΙ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ.
Ευλογημένες θρησκευτικές καί δοξασμένες εθνικές στιγμές πού διδάσκουν καί εμπνέουν τήν ελληνική νεότητα.
-250x180.jpg)
