Ι.Μ. ΒΕΡΟΙΑΣ – Το απόγευμα της Τετάρτης, 26ης Ιουνίου 2024, στον Χώρο Τεχνών του Δήμου Βεροίας πραγματοποιήθηκε η έναρξη των εργασιών του Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου των Λ’ Παυλείων με θέμα: «Ο Απόστολος Παύλος και η λειτουργική ζωή της Εκκλησίας».
Για τριάντα συναπτά έτη η Αποστολική Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας διοργανώνει κατά τον μήνα Ιούνιο το Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο καθώς και ποικίλες επιστημονικές, καλλιτεχνικές, πολιτιστικές, αθλητικές και λατρευτικές εκδηλώσεις προς τιμήν του ιδρυτού της τοπικής Εκκλησίας, Αποστόλου των Εθνών Παύλου.
Κατά την έναρξη του συνεδρίου βυζαντινός χορός υπό τη διεύθυνση του Πρωτοπρ. Αθανασίου Νίκου έψαλε επίκαιρους ύμνους και στη συνέχεια ο Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος της Ιεράς μας Μητροπόλεώς Αρχιμ. Δημήτριος Μπακλαγής καλωσόρισε τους εκλεκτούς προσκεκλημένους και τους συνέδρους και με συγκίνηση αναφέρθηκε στη διεξαγωγή του πρώτου συνεδρίου των «Παυλείων» που έλαβε χώρα τον Ιούνιο του 1995, λίγους μόλις μήνες μετά την ενθρόνιση του Ποιμενάρχου μας κ. Παντελεήμονος.
Όπως κάθε χρόνο το διεθνές συνέδριο τιμούν με την παρουσία τους Ιεράρχες των πρεσβυγενών και νεωτέρων Πατριαρχείων και Αυτοκεφάλων Εκκλησιών. Ως εκ τούτου, πριν την έναρξη των εργασιών του συνεδρίου χαιρετισμό απηύθυναν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαοδικείας κ. Θεοδώρητος (Οικουμενικό Πατριαρχείο), ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Ιππώνος κ. Στέφανος (Πατριαρχείο Αλεξανδρείας), ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Ιεραπόλεως κ. Αρσένιος (Πατριαρχείο Αντιοχείας) και ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Ναζαρέτ κ. Κυριακός (Πατριαρχείο Ιεροσολύμων), ενώ στις επόμενες συνεδρίες θα απευθύνουν χαιρετισμό οι υπόλοιποι Αρχιερείς.
Ακολούθησαν οι χαιρετισμοί του Δημάρχου Βεροίας κ. Κωνσταντίνου Βοργιαζίδη, της εκπροσώπου του Αντιπεριφερειάρχου Ημαθίας κ. Κωνσταντίνου Καλαιτζίδη, του προέδρου του Τμήματος Θεολογίας του Α.Π.Θ. Καθηγητού κ. Νικολάου Μαγγιώρου, του προέδρου της Επιστημονικής Επιτροπής των Παυλείων κ. Χαράλαμπου Ατματζίδη, Ομοτ. Καθηγητού της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. και του Ποιμενάρχου μας, Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμονος, ο οποίος κήρυξε την έναρξη των εργασιών του 30ου Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου.
Πριν την έναρξη της πρώτης συνεδρίας ο πρόεδρος του Τμήματος Θεολογίας του Α.Π.Θ. κ. Νικόλαος Μαγγιώρος απένειμε στον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας κ. Παντελεήμονα τιμητική πλακέτα για την επι τριάντα χρόνια αγαστή συνεργασία με το Τμήμα Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ.
Πρόεδρος της πρώτης Συνεδρίας ήταν ο πρόεδρος του Τμήματος Θεολογίας του Α.Π.Θ. Καθηγητής κ. Νικόλαος Μαγγιώρος και εισηγήσεις ανέπτυξαν ο Επ. Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. κ. Τιμολέων Γαλάνης, ο οποίος ανέγνωσε την εισήγηση της απουσιάζουσας Καθηγήτριας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. κ. Αικατερίνης Τσαλαμπούνη με θέμα: «Ο απόστολος Παύλος και η συνεισφορά του στη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας» και ο διατελέσας Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. κ. Παναγιώτης Σκαλτής, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα: «Θείες Λειτουργίες στην παράδοση της Εκκλησίας».
Μετά την ολοκλήρωση της πρώτης συνεδρίας οι Άγιοι Αρχιερείς και οι ελογιμώτατοι καθηγητές μετέβησαν στην Ιερά Μονή Παναγίας Δοβρά Βεροίας, όπου είχαν τη χαρά να ξεναγηθούν από τον Πρωτοσύγκελλο της Ιεράς μας Μητροπόλεως Αρχιμ Αθηναγόρα Μπίρδα στο Παύλειο Κειμηλιαρχείο «Ιεροί Θησαυροί», το οποίο φιλοξενεί εκθέματα ανεκτίμητης ιστορικής αξίας.
Το επιστημονικό συνέδριο και τις εκδηλώσεις των Λ’ Παυλείων τιμούν με την παρουσία τους ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαοδικείας κ. Θεοδώρητος (Οικουμενικό Πατριαρχείο), ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Ιππώνος κ. Στέφανος (Πατριαρχείο Αλεξανδρείας), ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Ιεραπόλεως κ. Αρσένιος (Πατριαρχείο Αντιοχείας), ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Ναζαρέτ κ. Κυριακός (Πατριαρχείο Ιεροσολύμων), ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Λίπλγιαν κ. Δοσίθεος (Πατριαρχείο Σερβίας), ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Ουγγαρίας κ. Σιλουανός (Πατριαρχείο Ρουμανίας), ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Στάρα Ζαγόρας κ. Κυπριανός (Πατριαρχείο Βουλγαρίας), ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ζουγκδίδι και Τσαίτσι κ. Γεράσιμος (Πατριαρχείο Γεωργίας), ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Νεαπόλεως κ. Πορφύριος (Εκκλησία της Κύπρου), ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κίτρους, Κατερίνης και Πλαταμώνος κ. Γεώργιος (Εκκλησία της Ελλάδος), ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Απολλωνίας και Φιέρι κ. Νικόλαος (Εκκλησία της Αλβανίας), ο Αρχιμανδρίτης Παντελεήμων Karczewski και ο αξιότιμος Καθηγητής κ. Γεώργιος Betlejko (Εκκλησία της Πολωνίας), καθώς και τοπικοί πολιτικοί και στρατιωτικοί άρχοντες, καθηγητές, προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές και κληρικοί της Ιεράς μας Μητροπόλεως.
Οι εργασίες του διεθνούς επιστημονικού συνεδρίου θα συνεχιστούν το διήμερο 27 και 28 Ιουνίου και μεταδίδονται απευθείας από τον ραδιοφωνικό σταθμό της Ιεράς μας Μητροπόλεως «Παύλειος Λόγος 90.2 FM» ενώ ταυτόχρονα μαγνητοσκοπούνται από τον εκκλησιαστικό τηλεοπτικό σταθμό «4Ε» και από τον εκκλησιαστικό τηλεοπτικό σταθμό «TRINITAS TV» του Πατριαρχείου Ρουμανίας.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολιτης μας κ. Παντελεήμων κηρύττοντας την έναρξη των εργασιών του 30ου Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου ανέφερε μεταξύ άλλων: «Μηδέν μεριμνάτε, αλλ᾽ εν παντί τη προσευχή και τη δεήσει μετά ευχαριστίας τα αιτήματα υμών γνωριζέσθω προς τον Θεόν» (Φιλ. 4.6).
Στους χριστιανούς των Φιλίππων γράφει ο πρωτοκορυφαίος απόστολος Παύλος, αλλά δεν απευθύνεται μόνο προς αυτούς. Απευθύνεται προς όλους όσους ανεγέννησε ο ίδιος εν Χριστώ, και προς τους πιστούς κάθε εποχής. Απευθύνεται ο μέγας απόστολος και προς εμάς σήμερα, προσδιορίζοντας ένα νέο πλαίσιο στη ζωή των πιστών, μία νέα συνθήκη, η οποία τους αποσπά από την αγωνιώδη μέριμνα για τα υλικά πραγματα και μετατρέπει τη φροντίδα αυτή σε έναν τρόπο κοινωνίας με τον Θεό.
«Μηδέν μεριμνάτε, αλλ᾽ εν παντί τη προσευχή και τη δεήσει μετά ευχαριστίας τα αιτήματα υμών γνωριζέσθω προς τον Θεόν».
Προσευχή, δέηση, ευχαριστία είναι τα τρία συστατικά στοιχεία της κοινής προσευχής των πρώτων χριστιανών, η οποία παίρνει συγχρόνως και έναν χαρακτήρα προσωπικό, εφόσον μέσα σ᾽ αυτήν διατυπώνονται και τα προσωπικά αιτήματα των πιστών, τα αιτήματα κάθε είδους, «τα καλά και συμφέροντα» όχι μόνο για τις ψυχές αλλά και για τα σώματά μας.
Το γεγονός αυτό τεκμηριώνεται με την παρότρυνση του αποστόλου Παύλου να μην απορροφώνται οι χριστιανοί από τις ποικίλες φροντίδες της ζωής και της καθημερινότητος, σαν να είναι μόνοι τους στον κόσμο, και χωρίς να υπολογίζουν στην πρόνοια και την αγάπη του Θεού.
Προσευχή, δέηση και ευχαριστία είναι οι τρεις άξονες της προσευχης της Εκκλησίας, καθώς μέσα σε αυτήν δεν νοείται ως ευχαριστία απλώς η έκφραση της ευγνωμοσύνης ενός πιστού ή έστω του συνόλου των πιστών προς τον Θεό για τις δωρεές του αλλά και η υπέρτατη μορφή ευχαριστίας, αυτή που εκφράζεται με την προσφορά του Σώματος και του Αίματος του Χριστού που γίνεται, κατά την εντολή του, «εις ανάμνησίν» του.
Αυτή η ευχαριστία γίνεται συγχρόνως μέσον ενώσεως των μελών της Εκκλησίας με την κεφαλή του σώματος, που είναι ο Χριστός, αλλά και τρόπος ζωής, εφόσον ο πιστός δεν ζει πλέον μόνος, δεν ζει μόνον κατ᾽ άνθρωπον, αλλά ζει ενωμένος με τον Χριστό.
Η ένωση αυτή ερμηνεύει και το νόημα της προτροπής του ουρανοβάμονος αποστόλου Παύλου «μηδέν μεριμνάτε», ο οποίος ακολουθεί και στο σημείο αυτό τον μεριμνώντα για τους ελπίζοντας επ᾽ Αυτόν Κύριο, ο οποίος γνωρίζει όλα όσα έχουμε ανάγκη και φροντίζει γι᾽ αυτά.
Εξηγεί όμως και κάτι ακόμη. Και αυτό είναι το γεγονός ότι η προσευχή, η δέηση και η ευχαριστία δεν είναι απλώς ένα καθήκον ή μία εκ των ων ουκ άνευ συμμετοχή στην κοινή λατρεία της Εκκλησίας ούτε είναι ένα στοιχείο της ζωής του πιστού, αλλά ταυτίζεται με τη ζωή του. Γι᾽ αυτό και η κοινή λατρεία της Εκκλησίας ονομάζεται λειτουργική ζωή. Διότι ο πιστός ζει μέσα σ᾽ αυτήν ψυχή και σώματι, επικοινωνεί με τον Θεό, μετέχει της χάριτός του και ενώνεται μαζί του διά της θείας Ευχαριστίας, ενώ ενώνεται και με τους εν Χριστώ αδελφούς του.
Μέσα στη λειτουργική ζωή ο πιστός ζει όχι μόνο την παρούσα ζωή, αλλά προγεύεται και τη μέλλουσα, στη βασιλεία των ουρανων, εφόσον στη θεία λατρεία είναι παρούσες οι επουράνιες και αγγελικές δυνάμεις. Είναι παρόντα τα μέλη της Εκκλησίας των πρωτοτόκων, της εν ουρανοίς θριαμβευούσης, και φυσικά είναι παρών ο ενδοξαζόμενος εν τοις αγίοις αυτού αλλά και αγιάζων τους πιστούς Κύριός μας.
Η ένωση με τον Χριστό, την οποία ζει ο πιστός μέσα στη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας συμβάλλει καθοριστικά στο να μη ζει μόνο κατ᾽ άνθρωπον αλλά να ζει κατά Θεόν. Να ζει την εν Χριστώ ζωή και να προάγεται σε αυτήν μέχρι να φθάσει στο σημείο στο οποίο έφθασε με τη χάρη του Θεού και ο πρωτοκορυφαίος απόστολος Παύλος, όπως ο ίδιος ομολογούσε, όχι για να καυχηθεί, αλλά για να δείξει και σε μας το μέτρο της εν Χριστώ ζωής προς το οποίο θα πρέπει να αποβλέπουμε και να επιδιώκουμε, και το οποίο περιγράφει λέγοντας: «ζω δε ουκέτι εγώ, ζη δε εν εμοί Χριστός».
Και όταν ο άνθρωπος αγωνίζεται και επιδιώκει την ταύτιση της ζωής του με τη ζωή του Χριστού, διά της νεκρώσεως του παλαιού ανθρώπου και της ανακαινώσεως του νοός, τότε βιώνει τη λειτουργική ζωή και ως λογική λατρεία, όπως συστήνει ο ιδρυτής της τοπικής μας Εκκλησίας, άγιος ένδοξος απόστολος Παύλος γραφοντας προς τους χριστιανούς της Ρώμης: «Παρακαλώ ούν υμάς, αδελφοί, … παραστήσαι τα σώματα υμών θυσίαν ζώσαν, αγίαν, ευάρεστον τω Θεώ, την λογικήν λατρείαν υμών» (Ρωμ. 12.1).
Υπόδειγμα αυτής της λογικής λατρείας είναι και για μας ο απόστολος Παύλος, ο ιδρυτής της τοπικής μας Εκκλησίας, τον οποίο συναντούμε συχνά στο βιβλίο των Πράξεων των Αποστόλων να μετέχει στη λειτουργική ζωή των Εκκλησιών, τις οποίες ίδρυσε και επισκέπτεται, «εν προσευχή και δεήσει μετά ευχαριστίας … προς τον Θεόν», όπως ο ίδιος γράφει, αναθέτοντας σε Εκείνον τα αιτήματα των πιστών αλλά και τη μέριμνα πασών των Εκκλησιών.
Ο σύγχρονος άνθρωπος «μεριμνά και τυρβάζη περί πολλά» και τείνει να αποξενωθεί από τη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας και από τη ζωή του Χριστού, προφασιζόμενος κατά καιρούς διάφορες «προφάσεις εν αμαρτίαις», ενώ συγχρόνως επιδιώκει να ζει τη ζωή διαφόρων ανθρώπων του κόσμου που φαντάζουν ισχυροί, επιτυχημένοι και επιδραστικοί και οι οποίοι διαφημίζουν τη ζωή τους απροκάλυπτα στις τηλεοράσεις και στα κοινωνικά δίκτυα, με τραγικές πολλές φορές και γι᾽ αυτούς συνέπειες.
Υπάρχουν όμως και πολλοί στις ημέρες μας, οι οποίοι δείχνουν εξαιρετικό ενδιαφέρον για τη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας μας και τον μεγάλο πνευματικό της πλούτο και αναγνωρίζουν τη σημασία και την αναγκαιότητά της για τον άνθρωπο της εποχής μας.
Γι᾽ αυτό και θελήσαμε να αφιερώσουμε τα Λ´ Παύλεια και το Λ´ Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο της Ιεράς μας Μητροπόλεως προς τιμήν του ιδρυτού της τοπικής μας Εκκλησίας και μεγίστου εν αποστόλοις αποστόλου Παύλου, στη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας μας.
Το θέμα, λοιπόν, του Συνεδρίου μας που αρχίζει σήμερα με τη χάρη του Θεού είναι «Ο απόστολος Παύλος και η λειτουργική ζωή της Εκκλησίας». Και είμαι βέβαιος ότι οι εισηγήσεις των εκλεκτών και διακεκριμένων ομιλητών μας θα φωτίσουν πολλές πτυχές του ενδιαφέροντος και σημαντικού αυτού θέματος και θα τιμήσουν για ακόμη μία φορά τον πρωτοκορυφαίο απόστολο Παύλο.
Πριν να αρχίσουμε τις εργασίες του Λ´ Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου της Ιεράς μας Μητροπόλεως, θα ήθελα να εκφράσω τις θερμότατες και ολοκάρδιες ευχαριστίες μου προς τους Προκαθημένους των πρεσβυγενών και νεωτέρων Πατριαρχείων και των Αυτοκεφάλων Εκκλησιών για την εκπροσώπησή τους στο Συνέδριό μας και στις λατρευτικές εκδηλώσεις προς τιμήν του ιδρυτού της τοπικής μας Εκκλησίας, αγίου ενδόξου αποστόλου Παύλου, καθως και για την τιμητική αποστολή των σεπτών μηνυμάτων τους.
Ευχαριστώ από καρδίας τις πολιτικές και στρατιωτικές αρχές της πόλεώς μας και της επαρχίας μας για την παρουσία τους απόψε στην εναρκτήρια τελετή του Συνεδρίου και για τη συμμετοχή τους στα Λ´ Παύλεια.
Θερμές ευχαριστίες εκφράζω και προς τα ελλογιμώτατα μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής του Συνεδρίου και προς τα μέλη της Οργανωτικής Επιτροπής.
Επιτρέψατέ μου να μνημονεύσω και δύο λαμπρούς εργάτες του Ευαγγελίου και εξαίρετους πανεπιστημιακούς δασκάλους και δασκάλους μας, τους μακαριστούς Ιωάννη Γαλάνη και Ιωάννη Καραβιδόπουλο, οι οποίοι από την πρώτη στιγμή που αποφασίσαμε τη διοργάνωση των Παυλείων, στήριξαν με τις γνωσεις, με την εμπειρία, με την αγάπη και με τον ζήλο τους τα Συνέδριά μας μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής τους, και τώρα ελπίζουμε ότι τα παρακολουθούν από τη μέλλουσα πόλη.
Ευχαριστώ ακόμη θερμά τον Πρόεδρο του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ., τους ελλογιμωτάτους εισηγητές και συνέδρους, οι οποίοι θα μας παρουσιάσουν και φέτος τα πορίσματα των ερευνών του και θα τιμήσουν μαζί μας τον μέγιστο απόστολο.
Ευχαριστίες ανήκουν και σε όλους τους παρισταμένους, τον ευαγή κλήρο, τους ευλαβείς μοναχούς και μοναχές, τον ευσεβή και πιστό λαό της Ιεράς μας Μητροπόλεως, που όλα αυτά τα τριάντα χρόνια των «Παυλείων» εκφράζει με τη συμμετοχή του στις εκδηλώσεις που οργανώνει η Ιερά Μητρόπολή μας τον σεβασμό, την τιμή και την αγάπη του προς τον ιδρυτή της τοπικής μας Εκκλησίας και ακαταπόνητο εργάτη του Ευαγγελίου, τον ουρανοβάμονα απόστολο Παύλο.
Σε αυτόν ανήκει άλλωστε η τιμή και η ευχαριστία για όσα μας προσέφερε επί τριάντα χρόνια μέσα από τα «Παύλεια» και επικαλούμενος τη δική του χάρη κηρύσσω την έναρξη του Λ´ Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου προς τιμήν του.
