ΚΘ´ Παύλεια: Άρχισαν οι εργασίες του 29ου Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου

Ι.Μ. ΒΕΡΟΙΑΣ: Το απόγευμα της Δευτέρας, 26ης Ιουνίου, στον Χώρο Τεχνών του Δήμου Βεροίας πραγματοποιήθηκε η έναρξη των εργασιών του 29ου Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου των ΚΘ’ Παυλείων με θέμα: «Ο Απόστολος Παύλος και η κληρονομιά του Ελληνιστικού κόσμου», με την παρουσία εκπροσώπων των πρεσβυγενών και νεωτέρων Πατριαρχείων και Αυτοκεφάλων Εκκλησιών.

Στην αρχή χορός ιεροψαλτών υπό τη διεύθυνση του καθηγητού της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής της Ιεράς Μητροπόλεώς μας κ. Βασιλείου Μαυράγκανου έψαλε βυζαντινούς ύμνους προς τιμήν του ιδρυτού της τοπικής μας Εκκλησίας, Αποστόλου Παύλου, και στη συνέχεια ο Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος της Ιεράς Μητροπόλεώς Αρχιμ. Δημήτριος Μπακλαγής καλωσόρισε τους εκλεκτούς προσκεκλημένους και τους συνέδρους στη Βέροια.

Ακολούθησε η ανάγνωση των μηνυμάτων της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Σμύρνης κ. Βαρθολομαίο, της Α.Θ.Μ. του Πατριάρχου Αντιοχείας κ.κ. Ιωάννου από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βεροίας (Χαλεπίου) και Αλεξανδρέττας κ. Εφραίμ και της Α.Θ.Μ. του Πατριάρχου Ιεροσολύμων κ.κ. Θεοφίλου από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ναζαρέτ κ. Κυριακό. Τα μηνύματα των υπολοίπων Μακαριωτάτων Προκαθημένων θα αναγνωσθούν στις επόμενες συνεδρίες.

Στη συνέχεια απηύθυναν χαιρετισμό η εκπρόσωπος του Αντιπεριφερειάρχου Ημαθίας κ. Κωνσταντίνου Καλαιτζίδη, ο Δήμαρχος Βεροίας κ. Κωνσταντίνος Βοργιαζίδης και εκ μέρους της Επιστημονικής Επιτροπής των Παυλείων ο Ομοτ. Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. κ. Χαράλαμπος Ατματζίδης.

Τέλος, στο βήμα ανήλθε ο Ποιμενάρχης μας, Σεβασμιώτατος Μητροπολιτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων, ο οποίος κήρυξε την έναρξη των εργασιών του 29ου Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου.

Πρόεδρος της πρώτης Συνεδρίας ήταν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κίτρους, Κατερίνης και Πλαταμώνος κ. Γεώργιος, μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής των Παυλείων και εισηγητές ο Ομοτ. Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. κ. Χαράλαμπος Ατματζίδης, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα: «Η ελληνιστική ηθική σκέψη και η πρόσληψή της από τον απόστολο Παύλο», και ο Καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. κ. Γεώργιος Ζωγραφίδης, ο οποίος μίλησε με θέμα: «Η φιλοσοφία των Στωικών και των Επικούρειων και ο Απόστολος Παύλος».

Μετά την ολοκλήρωση της πρώτης Συνεδρίας η Σχολική Χορωδία Βεροίας και η χορωδία του Πολιτιστικού Συλλόγου «Αιγές» Βεργίνας, υπό τη διεύθυνση της κ. Ελένης Αναγνώστου, παρουσίασε σύντομο μουσικό πρόγραμμα προς τιμήν του Μεγάλου Αλεξάνδρου, καθώς φέτος η Αποστολική μας Μητρόπολη τιμά το εκλεκτό τέκνο της Ημαθίας που μετέφερε τον ελληνικό πολιτισμό και την ελληνική γλώσσα στην Ανατολή, με την οποία ο Απόστολος Παύλος κήρυξε το Ευαγγέλιο στην Ελλάδα και στον κόσμο.

Το επιστημονικό Συνέδριο και τις εκδηλώσεις των ΚΘ’ Παυλείων τιμούν με την παρουσία τους οι Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Σμύρνης κ. Βαρθολομαίος (Οικουμενικό Πατριαρχείο), Νουβίας κ. Σάββας (Πατριαρχείο Αλεξανδρείας), Βεροίας και Αλεξανδρέττας κ. Εφραίμ (Πατριαρχείο Αντιοχείας), Ναζαρέτ κ. Κυριακός (Πατριαρχείο Ιεροσολύμων), Ναισσού κ. Αρσένιος (Πατριαρχείο Σερβίας), ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Τούλτσεας κ. Βησσαρίωνας (Πατριαρχείο Ρουμανίας), οι Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Στάρα Ζαγόρας κ. Κυπριανός (Πατριαρχείο Βουλγαρίας), Ζουγκδίδι και Τσαίτσι κ. Γεράσιμος (Πατριαρχείο Γεωργίας), Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος (Εκκλησία της Ελλάδος) και Κίτρους, Κατερίνης και Πλαταμώνος κ. Γεώργιος, καθώς και ο Γέρων Γεράσιμος Αγιοπαυλίτης που εκπροσωπεί την Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους στις εκδηλώσεις που θα πραγματοποιηθούν το πρωί της 29ης Ιουνίου προς τιμήν του Αγίου Γερασίμου του Υμνογράφου – Μικραγιαννανίτου, με τη συμμετοχή πλειάδος Ιεραρχών του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Εκκλησίας της Ελλάδος.

Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολιτης μας κ. Παντελεήμων κηρύττοντας την έναρξη των εργασιών του 29ου Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου ανέφερε μεταξύ άλλων: «Δόξα και τιμή και ειρήνη παντί τω εργαζομένω το αγαθόν, Ιου­δαίω τε πρώτον και Έλληνι· ου γαρ εστιν προσωποληψία τω Θεώ» (Ρωμ. 2.10).

Παράδοξος ηχεί ο λόγος του πρω­τοκορυφαίου αποστόλου Παύ­λου. Απευθύνεται προς τους χρι­στια­νούς της Ρώμης και αναφέρε­ται σε Ιουδαίους και σε Έλληνες. Όχι επειδή οι χριστιανοί της Ρω­μης είναι Ιουδαίοι ή Έλληνες, αλλά επειδή για τον μέγα απόστο­λο Παύ­λο «ουκ ένι Ιουδαίος ουδέ Ελ­λην», όπως γράφει προς τους χρι­στια­νούς της Γαλατίας (Γαλ. 3.23).

Για τον Θεό δεν υπάρχει προσω­ποληψία, θα συνεχίσει ο απόστο­λος, γιατί ο Θεός δεν κρίνει με βάση τις ταυτότητες, τις εθνικό­τη­τες ή τα γένη των ανθρώπων, αλλά τη διάθεση και τις πράξεις τους.

«Δόξα και τιμή και ειρήνη παντί τω εργαζομένω τον αγαθόν».

Ο απόστολος των Εθνών δεν έχει καμία αμφιβολία ότι ο Θεός επιφυ­λάσσει δόξα και τιμή και ειρήνη σε κάθε άνθρωπο ο οποίος ζει και δρα έχοντας ως γνώμονα «το αγαθόν», γιατί για το αγαθό δημιούργησε ο Θεός τον άνθρωπο και το αγαθό τον οικειώνει με τον Θεό, ο οποίος είναι κατά την ουσία και τη φύση αγαθός και δίκαιος. Γι᾽ αυτό και διαβεβαιώνει ανεπιφύλακτα τους Ρωμαίους, ακυ­ρώνοντας συγχρό­νως και οποιον­δήποτε ισχυρισμό ότι ο λόγος του είναι παράδοξος.

Ο απόστολος Παύλος γεννήθηκε στην Ταρσό της Κιλικίας, σε μία πόλη με σπουδαίο παρελθόν, πόλη μεγάλη και ευδαίμονα, όπως την ονομάζει ο ιστορικός Ξενοφών, η οποία όμως εισήλθε σε μία νέα φάση της ιστορίας της από την εποχή που πέρασε από εκεί ο Μέγας Αλέξανδρος, και αργότερα έγινε γνωστή για τις φιλοσοφικές της Σχολές, οι οποίες συναγωνιζό­ταν ακόμη και αυτές των Αθηνών.

Στη διάδοση και εδραίωση του ελληνικού πολιτισμού, τον οποίο είχε μεταφέρει ο Μέγας Αλέξαν­δρος από τη Μακεδονία στην ανα­τολική λεκάνη της Μεσο­γείου, συνέ­­βαλε καθοριστικά η δημιουρ­γία των ελληνιστικών βασιλείων σε όλη την ευρύτερη περιοχή της Εγγύς Ανατολής και της Αιγύπτου. Τα ελληνιστικά βασίλεια δεν είχαν, όπως είναι γνωστό, ως πρότυπο την πόλη-κράτος της αρχαίας Ελλάδος, αλλά είχαν μία διαφορε­τική, μία οικουμενική προοπτική, μέσα στην οποία διακινούντο και δραστηριοποιούντο ελεύθερα αν­θρω­ποι διαφόρων εθνικοτήτων και πολιτιστικών ταυτοτήτων, και συγχρόνως ιδέες, θρησκείες και φιλοσοφικά συστήματα, χάρη στη δυνατότητα που παρείχε η χρήση μιάς κοινής γλώσσας, της Ελλη­νι­κης.

Έτσι διευρύνοντο και οι ορίζο­ντες των ανθρώπων, που έβγαιναν από τα στεγανά της δικής τους ιδιοπροσωπίας και εξοικειω­νόταν με τη συναναστροφή άλλων, δια­φο­ρετικών από αυτούς, ανθρώ­πων.

Η κατάσταση αυτή διατηρήθηκε και όταν αργότερα τα ελληνιστικά βασίλεια αντικαταστάθηκαν από τη ρωμαική αυτοκρατορία, η οποία στηρίχθηκε στην προϋπάρχουσα ελληνιστική κλη­ρο­νομιά αλλά κυρίως την ελλη­νική γλώσσα, η οποία συνέχισε να διευκολύνει την επικοινωνία και τη διοίκηση.

Μεγαλωμένος σε ένα τέτοιο περι­βάλλον, σε ένα περιβάλλον στο οποίο επικρατούσε η ελληνι­στική παιδεία και ο ελληνικός πολιτι­σμος, ο απόστολος Παύλος, δεν έμοιαζε με τους άλλους Ιου­δαίους, δεν έμοιαζε με τους άλλους μαθη­τες του Χριστού. Παρότι Ιου­δαίος στο θρήσκευμα και μαθητής του περίφημου νομοδιδασκάλου Γαμα­λιήλ, όπως ο ίδιος δηλώνει, ήταν φυσικό να μην έχει τα χαρα­κτη­ρι­στικά ενός Ιουδαίου που είχε ανατραφεί σε μία κλειστή Ιουδαι­κη κοινωνία, αλλά να διαθέτει τους ανοικτούς ορίζοντες τους οποίους δημι­­ουργούσε η ελληνι­στι­κη παρά­­δοση της πατρίδος του, της Ταρσού.

Εξετάζοντας τα πράγματα από την ανθρώπινη οπτική γωνία, θα μπορούσαμε να πούμε πως, παρότι κατά την ημέρα της Πεντηκο­στης, όταν ο απόστολος Πέτρος κήρυξε από το υπερώο της Ιερου­σαλήμ για πρώτη φορά στο πλήθος, ο καθέ­νας από τους παρεπιδη­μου­ντες Πάρθους και Μήδους και Ελαμίτες και τους άλλους, τους οποίους ανα­φέρει ο ιερός συγγρα­φέας των Πράξεων των Αποστό­λων, άκουαν το κήρυγμά του «εν τη ιδία αυτού διαλέκτω», θα ήταν δύσκολο οι δώδεκα μαθητές του Χριστού να διαδώσουν με την ίδια ταχύτητα και την ίδια αποτελε­σμα­τικότητα το Ευαγγέλιο στον κόσμο.

Χρειαζόταν ένα πρόσωπο, το οποίο θα μπορούσε να υπερβεί τα στεγανά του Ιουδαισμού και γνω­ρι­ζοντας τα δεδομένα του κόσμου, έχοντας μεγαλώσει μέσα σ᾽ αυτόν, να βαστά­σει το όνομα του Κυρίου ενώπιον Εθνών και βασιλέων.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο Χριστός καλεί με τον εντυπω­σια­κο κατ᾽ άνθρωπο τρόπο τον Σαύλο, τον μεταστρέφει από διώ­κτη του σε απόστολό του και τον ονομάζει «σκεύος εκλογής». Τον εξέλεξε ως το κατάλληλο πρόσωπο για να γίνει ο απόστολος των Εθνών και να κηρύξει το Ευαγ­γε­λιό του στα έθνη, υποδηλώ­νοντας με τον τρο­πο αυτό τον ρόλο που διαδρα­μα­τισε στο σχέδιο της Προ­νοίας του Θεού η διάδοση του ελλη­νικού πο­λιτισμού και της ελληνικής γλωσ­­σας τρεις περίπου αιώνες πριν από τη γέννηση του Χριστού, αλλά και τη σημασία της εδραι­ω­σεώς της στη ρωμαική οικουμένη, ώστε να διευκολύνει τη διάδοση του σωτη­ρίου μηνύματος του Ευαγ­­γελίου.

Ανάλογη σημασία έχει και ο προ­φητικός λόγος του Κυρίου προς τους μαθητές του, όταν θέλησαν να τον συναντήσουν κα­ποιοι Ελ­λη­νες «εκ των αναβαι­νο­ν­των ίνα προσκυνήσωσιν εν τη εορτή», όπως σημειώνει ο ιερός ευαγγε­λιστής Ιωάννης. Τότε ο Χριστός, ανταποκρινόμενος στο αίτημά τους, είπε «ελήλυθεν η ώρα ίνα δοξασθή ο υιός του ανθρώπου» (Ιωάν. 12.23).

Επάνω στο πνευματικό υπόβαθρο της ελληνιστικής του ανατροφής ο πρωτοκορυφαίος απόστολος Παύ­λος οικοδομεί το ευαγγελικό μήνυ­μα της αγάπης του Χριστού, που δεν αδικεί ούτε καταδικάζει όσους δεν τον γνώρισαν και, κατά συνέ­πεια, δεν έζησαν σύμφωνα με τον νόμο του, αλλά διακηρύττει ότι τα έθνη «τα μη νόμον έχοντα … εαυ­τοις εισίν νόμος», και επομένως θα κριθούν με βάση τις αγαθές πρα­ξεις τους.

«Δόξα και τιμή και ειρήνη παντί τω εργαζομένω το αγαθόν, Ιου­δαίω τε πρώτον και Έλληνι· ου γαρ εστιν προσωποληψία τω Θεώ» (Ρωμ. 2.10).

Ο έπαινος αυτός του αποστόλου των Εθνών Παύλου θα μπορού­σα­με να πούμε ότι ισχύει και για όλους εκείνους, οι οποίοι έγιναν, χωρίς να το γνωρίζουν, όργανα του Θεού και προετοίμασαν την οδό του Ευαγγελίου.

Ανάμεσα σε αυτούς είναι και ο μέγας Μακεδόνας στρατηλάτης, ο ευγενής γόνος του τόπου μας, της Ημαθίας, ο Μέγας Αλέξανδρος, τον οποίο θελήσαμε να τιμήσουμε στα φετινά ΚΘ´ Παύλεια, με δεδο­μένη την αντιστοιχία που υπάρχει ανάμεσα στο έτος του θανάτου του, το 323 π.Χ., και το έτος 2023.

Ανεξάρτητα από οποιαδή­πο­τε εκτί­μηση κάνουν κατά και­ρούς διάφοροι ιστορικοί για το έργο και την προσωπικότητα του μεγάλου Μακεδόνος βασιλέως, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πληροί την προϋ­πο­θεση του ουρανοβάμονος απο­στο­λου Παύλου και ανήκει στους εργασθέντες το αγαθόν.

Διότι έργο αγαθό ήταν η επιδίωξή του να ενώσει τους Έλληνες, οι οποίοι επί πολλές δεκαετίες αλλη­λοσυγκρούοντο και αλληλοεξο­ντω­­­νοντο σε ατελέσφορους πολέ­μους και διαμάχες.

Έργο αγαθό ήταν και η προσπά­θειά του να απαλλάξει τον ελλη­νικό κόσμο από τη διαρκή απειλή των Περσών.

Έργο αγαθό όμως ήταν κατά μεί­ζο­­να λόγο η μεταφορά του ελλη­νικού πολιτισμού μέχρι τα βάθη της Ασίας και η μετάδοση της ελλη­νικής γλώσσας σε δεκάδες λαούς της Εγγύς Ανατολής, καθι­στώντας την γλώσσα διεθνή και διευκολύνο­ντας με τον τρόπο αυτό τη διάδοση του Ευαγγελίου.

Και εάν ο Μέγας Αλέξανδρος και οι διάδοχοί του με την εξάπλωση της ελληνικής γλώσσας και του πολιτισμού στην Ανατολή, ξεκι­νω­­ντας από την Ημαθία, συνέβα­λαν σε αυτήν, ο Μέγας απόστολος Παύλος, ο απόστολος των Εθνών και ιδρυ­της της τοπικής μας Εκ­κλη­σίας, ήταν αυτός ο οποίος μετέ­φερε με όργανο την ελληνική γλωσ­­σα το Ευαγγέλιο της σωτη­ρίας από την Ανατολή όχι μόνο εδώ στη Βέροια αλλά και σε όλο τον γνωστό τότε κόσμο, και κατέ­στησε την ελληνική γλώσσα, τη γλώσσα του Μεγάλου Αλεξάνδρου και των Μακεδόνων, γλώσσα του Ευαγγελίου.

Αυτήν τη σχέση του Αποστόλου Παύλου και του Ελληνιστικού κόσμου που ξεκινά από τον Μέγα Αλέξανδρο θα έχουμε την ευκαιρία να διερευνήσουμε και να γνωρί­σου­με μέσα από τις εισηγήσεις του ΚΘ´ Επιστημονικού Συνεδρίου, το οποίο πραγματοποιεί η Ιερά Μη­τρο­­πολη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας στο πλαίσιο των φετι­νων ΚΘ´ Παυλείων, με θέμα: «Ο Απόστολος Παύλος και η κληρο­νομιά του ελληνιστικού κόσμου» και αρχίζει με τη χάρη του Θεού σήμερα.

Θα ήθελα πρωτίστως να εκφράσω τις θερμότατες ευχαριστίες και τη βαθύτατη ευγνωμοσύνη μου προς τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πα­τριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο για το σεπτό Πατριαρχικό του μήνυμα και την αποστολή ως εκπροσώπου του στο Συνέδριο και τις λατρευτικές εκδηλώσεις προς τιμήν του απο­στο­λου Παύλου, του Σεβασμιω­τα­του Μητροπο­λι­του Σμύρνης κ. Βαρ­θολομαίου.

Ευχαριστώ θερμότατα και τους Μακαριωτάτους Προκαθημένους των πρεσβυγενών και νεωτέρων Πατριαρχείων και των Αυτοκε­φα­λων Εκκλησιών για την τιμητι­κη αποστολή των μηνυμάτων τους και την εκπροσώπησή τους στο Συνέδριό μας και στις λατρευτικές εκδηλώσεις προς τιμήν του ιδρυ­του της τοπικής μας Εκκλησίας αγίου ενδόξου αποστόλου Παύλου.

Ευχαριστώ ακόμη εγκάρδια τις πολιτικές και στρατιωτικές αρχές της πόλεως και της επαρχίας μας για την παρουσία τους στην εναρ­κτήρια Συνεδρία και τη συμ­με­τοχή τους στα ΚΘ´ Παύλεια.

Ιδιαιτέρως ευχαριστώ τα ελλο­γι­μώτατα μέλη της Επιστημο­νικής Επιτροπής του Συνεδρίου, ένα από τα οποία, ο αείμνηστος καθηγητής Ιωάννης Καραβιδόπουλος, που επί 29 χρόνια υπήρξε πρόεδρός της και συμμετείχε στην προετοιμασία και αυτού του Συνεδρίου, δυστυχώς δεν είναι πλέον σωματικά μαζί μας.

Ευχόμεθα η μνήμη του να είναι αιωνία και ο απόστολος Παύλος να του ανταποδώσει τους κόπους και την αγάπη του για την πραγματο­ποίηση των Παυλείων.

Ευχαριστώ ακόμη τα μέλη της Οργανω­τικής Επι­τροπής, και φυ­σι­­κα τους ελλογι­μω­­τάτους εισηγη­τες και συνέδρους, χωρίς τους οποί­ους δεν θα ήταν δυνατή η πραγ­ματοποίηση του Συνεδρίου μας.

Ευχαριστώ θερμά και όλους τους παρόντες, τον ευσεβή κλήρο, τους ευλαβείς μοναχούς και μοναχές, και τον πιστό λαό της Ιεράς μας Μη­τροπόλεως, ο οποίος εκφράζει και με τον τρόπο αυτό τον σεβασμό και την τιμή του προς τον μέγα από­στο­λο Παύλο, τον ακάματο κήρυκα του Ευαγγελίου και από­στολο των Βεροιέων.

Επικαλούμενος τις δικές του πρεσβείες και τη δική του χάρη κηρύσσω την έναρξη του ΚΘ´ Επι­στη­μονικού Συνεδρίου προς τιμήν του.

ΓΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ