Ι.Μ.Καστορίας: Η Καστοριά έχει πληθώρα βυζαντινών και μεταβυζαντινών ναών, οι οποίοι είναι διάσπαρτοι στα καλντερίμια της και κοσμούν με την αρχοντιά τους τα στενά μονοπάτια της.
Η συνεργασία της Ιεράς Μητροπόλεως με την 16η Εφορία Αρχαιοτήτων, αλλά κυρίως η αγάπη και η φροντίδα των περιοίκων ανέστησαν κυριολεκτικά πολλά από αυτά τα παρεκκλήσια και έτσι το όνομα του Αγίου Τριαδικού Θεού υμνείται και πάλι και αντηχεί στις γεμάτες Χριστό και Ελλάδα γειτονιές.
Ένα τέτοιο κόσμημα αποτελεί και ο Μεταβυζαντινός Ναός του Αγίου Ανδρέα «Καρύδη» (περιοχή Ντολτσό), ο οποίος αποτελεί κτίσμα του 18ου αιώνα. Ο Ναός δέχθηκε τις κατάλληλες επεμβάσεις και έτσι διεσώθη, καλλωπίσθηκε και παραδόθηκε ξανά στη λατρεία του Θεού. Έχει ιδιαίτερη ιστορική και εκκλησιαστική σημασία, καθώς από το σημείο αυτό πέρασε και δίδαξε ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, στηρίζοντας με τις πνευματικές του νουθεσίες το υπόδουλο Γένος. Μάλιστα, διασώζονται κομμάτια από τη μουριά όπου στάθηκε και επετέλεσε το κηρυκτικό του έργο και τα οποία εκτίθενται στον αύλειο χώρο του Ναού. Έτσι, ο Ναός πανηγυρίζει τόσο κατά τη μνήμη του Αγίου Ανδρέα, όσο και του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού.
Πανηγυρικώ τω τρόπω, λοιπόν, τελέσθηκε ο Αρχιερατικός Εσπερινός, χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καστορίας κ. Σεραφείμ, προ του οποίου πραγματοποιήθηκε η Ακολουθία των Θυρανοιξίων και ο Αγιασμός για την ανακαίνιση και ανάδειξη του Μεταβυζαντινού αυτού Ναού. Ο Εσπερινός τελέσθηκε στον αύλειο χώρο, όπου δεσπόζει το ψηφιδωτό του Αγίου, προκειμένου να τηρηθούν με μεγαλύτερη ασφάλεια οι προβλεπόμενες από τον νόμο αποστάσεις.
Μετά την Αρτοκλασία, ο Σεβασμιώτατος μίλησε για τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό ως τον Άγιο που έσωσε το γένος μας. Δεν παρέλειψε, δε, να ευχαριστήσει όσους ιδιαίτερα κοπίασαν για να ετοιμαστεί ο Ναός. Για αυτόν τον λόγο, τίμησε με τον Σταυρό του Μεγαλομάρτυρος Μηνά το ζεύγος Πουλιοπούλου, Κωνσταντίνο και Αναστασία, οι οποίοι με κόπο, μόχθο, και προσωπικό αγώνα, έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους προκειμένου να παραχθεί αυτό το αποτέλεσμα.
Την δε επομένη, τελέστηκε Αρχιερατική Θεία Λειτουργία προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου κ. Σεραφείμ και με τη συμμετοχή των πιστών Καστοριανών. Στον σύντομο λόγο του, ο τοπικός Επίσκοπος αναφέρθηκε στον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό ως φορέα της Παραδόσεως. Ευχήθηκε δε, και άλλα Παρεκκλήσια να έχουν την αντίστοιχη φροντίδα και μέριμνα, ώστε να προστεθούν νέα Θυσιαστήρια στην λατρεία της Εκκλησίας και να καταστούν τόπος προσευχής και κατανύξεως.
