του Μητροπολίτου Ζιμπάμπουε Σεραφείμ
“Σας έγραψα με πολλή οδύνη, με πόνο στην καρδιά και με πολλά δάκρυα, όχι για να σας στενοχωρήσω αλλά για να γνωρίσετε την περίσσια αγάπη που έχω για σάς”.
Είναι το ξέσπασμα του πόνου μιάς μεγάλης καρδιάς. Είναι το καυτό δάκρυ του πατέρα, που νοιώθει απέραντη στοργή γιά τα παιδιά του, διότι ο Απ. Παύλος ήταν ο πνευματικός πατέρας των Κορινθίων. Μόλις πληροφορήθηκε ότι στην Κόρινθο συμβαίνουν σοβαρές παρεκτροπές, οι οποίες δυνατόν να καταστρέψουν τις ψυχές των πιστών, η ψυχή του ταρέσσεται. Θα το ήθελε πολύ να πάει να τους επισκεφθεί και να τους μαλώσει για τα μεγάλα παραπτώματά τους, αλλά τελικά αποφασίζει να τους γράψει και να τους βοηθήσει να διορθωθούν. Θα είναι βέβαια αυστηρός, αλλά η αυστηρότητά του, λογική και μετρημένη, θα προέρχεται από την καρδιά ενός πατέρα που αγαπάει τα παιδιά του.
«Έπειτα, όταν διορθωθείτε, θα έλθω κοντά σας γεμάτος ευτυχία και χαρά, για να σας δώσω το φίλημα της ειρήνης και της στοργής μου».
Η θερμή αυτή και γεμάτη από πλούσια διδάγματα περικοπή, αποτελεί σπουδαίο παιδαγωγικό κώδικα, τον οποίο θα πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς και οι παιδαγωγοί, για την ορθή αγωγή των παιδιών.
1. Η π α ρ α κ ο λ ο ύ θ η σ η.
Οι νέοι μας έχουν ενθουσιασμό και δραστηριότητα και πολλά όνειρα. Δέν έχουν όμως πείρα και γι’ αυτό παρασύρονται πιό εύκολα από την λάμψη των πραγμάτων, η οποία πολύ συχνά είναι ψεύτικη.
Υπάρχει λοιπόν φόβος να πάρουν δρόμους που δέ οδηγούν στην ευτυχία ή να αποκτήσουν συνήθειες, οι οποίες θα τους οδηγήσουν σε πάθη ολέθρια και πιθανά στην καταστροφή.
Γι’ αυτό οι γονείς και οι παιδαγωγοί πρέπει να παρακολουθούν από κοντά την σωστή διαπαιδαγώγηση των νέων.
Βεβαίως το παιδί πρέπει να έχει την καλώς νοούμενη ελευθερία. Πρέπει να αισθάνεται ότι οι μεγαλύτεροί του το υπολογίζουν, ότι του έχουν εμπιστοσύνη, ότι δέν στραγγαλίζουν την προσωπικότητά του και δέν του στερούν την ελευθερία του. Πρέπει όμως το παιδί να γνωρίζει καλά ότι κανείς δέν έχει απόλυτη ελευθερία και επομένως ότι δέν μπορεί να κάνει ό,τι θέλει.
Χρειάζονται λοιπόν παρακολούθηση τα παιδιά. Χωρίς αυτήν, υπάρχει φόβος να καταλήξουν αργότερα ερείπια ψυχικά και σωματικά, οπότε θα κλαίνε και οι γονείς και τα παιδιά.
2. Η δ ι δ α χ ή.
Εκτός όμως από την παρακολούθηση, το παιδί πρέπει να διδαχθεί την αλήθεια, γιά να μην υποδουλωθεί αργότερα στο ψέμα, το οποίο στις ημέρες μας εμφανίζεται γοητευτικό και ελκυστικό.
Και η αλήθεια, καθαρή και γνήσια, ευρίσκεται στο νόμο του Θεού, ο οποίος είναι το φώς και η δύναμη και η πνοή στη ζωή μας. Αυτός ο νόμος θα οδηγήσει το παιδί στο δρόμο της αρετής, της αγάπης, της τιμιότητας, της ειλικρίνειας και της δικαιοσύνης.
3. Ο έ λ ε γ χ ο ς.
Εάν, για οποιοδήποτε λόγο, η διδαχή δεν αποδίδει και το παιδί αρχίζει να ακολουθεί επικίνδυνο δρόμο και λανθασμένη πορεία, τότε είναι χρέος των υπευθύνων να προχωρήσουν σε ένα άλλο μέτρο: τον έλεγχο.
Δέν είναι εκδήλωση αγάπης να συγχωρούμε όλα τα λάθη των παιδιών για να μην τα λυπήσουμε.
Οι νέες, δήθεν προοδευτικές αντιλήψεις, που ακούμε να λένε ότι το παιδί πρέπει να ζεί ελεύθερο τη ζωή του, διότι τάχα υπάρχει κίνδυνος να του δημιουργήσουμε ψυχικό τραύμα με τον έλεγχο, είναι οπωσδήποτε λανθασμένες.
Όταν ασθενούμε, οι γιατροί δεν διστάζουν να μας δώσουν πικρά φάρμακα ή και να προβούν σε οδυνηρές εγχειρήσεις για να αποκαταστήσουν την υγεία μας.
Το φάρμακο για την κακή συμπεριφορά και την ψυχική ασθένεια του παιδιού είναι ο έλεγχος, η παρατήρηση, η έντονη διαμαρτυρία του γονέως ή του παιδαγωγού, έστω και αν συνοδεύονται από ψυχικό πόνο. Υπάρχουν όμως δύο βασικές προϋποθέσεις για το πώς θα γίνεται ο έλεγχος:
α) Με λ ε π τ ό τ η τ α κ α ι κ α λ ω σ ύ ν η.
Σαν άνθρωπος το παιδί κάποτε θα κάμει λάθη. Ενδεχομένως τα λάθη του να είναι σοβαρά. Οι παιδαγωγοί ή οι γονείς πρέπει να επέμβουν αμέσως, χωρίς όμως απειλές, ξύλο, θυμούς και συγκρούσεις. Πρέπει να σκύψουν πάνω στη ψυχή του παιδιού με καλωσύνη. Να δείξουν ότι πράγματι πονούν και οι ίδιοι μαζί με το παιδί. Δεν πρέπει με κανένα τρόπο να το αποπάρουν ούτε να το εκδικηθούν ή να το προσβάλλουν μπροστά σε άλλους.
Αν είναι σοβαρό το λάθος του παιδιού, πρέπει οι γονείς να κλάψουν μαζί του.
Με τον τρόπο αυτό, η αντίδραση του παιδιού είναι μικροτέρα και η επλίδα της βελτιώσεως και θεραπείας του πολύ μεγαλυτέρα.
β) Α λ λ ά κ α ι σ ο β α ρ ό τ η τ α
Πολύ συχνά οι γονείς, παρασυρόμενοι από υπερβολική αγάπη προς τα παιδιά τους, συμβαίνει να είναι πολύ επιεικείς προς αυτά και τους συγχωρούν εύκολα σοβαρά παραπτώματα, των οποίων οι συνέπειες θα είναι αργότερα πολύ οδυνηρές.
Η πολλή αγάπη δεν ωφελεί πάντα. Ο έλεγχος πρέπει να γίνεται. Αν το λάθος είναι σοβαρό και επαναλαμβάνεται, τότε ο έλεγχος πρέπει να γίνει με αγάπη μεν, αλλά και με αυστηρότητα.
Μα θα κλάψει το παιδί. Άς κλάψει. Αυτά τα δάκρυα θα γίνουν αργότερα μύρο αρετής.
Ο Απ. Παύλος πονεί μέχρι δακρύων για τους Κορινθίους, αλλά δεν σιωπά. Τους γράφει την αλήθεια, έστω και άν αυτή είναι πικρή.
Πάρα πολλοί άνθρωποι ομολογούν ότι οφείλουν την διόρθωση και τον ενάρετο χαρακτήρα τους στους ελέγχους των γονέων των. Μπορεί τότε να πικράνθηκαν, αλλά τα μέτρα αποδείχθηκαν σωτήρια, διότι διορθώθηκαν και έτσι εσώθηκαν.
Αναφέρεται ότι, σε ένα δρόμο της αρχαίας Αθήνας, ο κυνικός φιλόσοφος Διογένης συνάντησε ένα μικρό παιδί με τον παιδαγωγό του. Το παιδί πήρε μία πέτρα και γελώντας την πέταξε στο Διογένη, αποδεικνύοντας έτσι ότι ήταν κακοαναθρεμμένο. Τότε ο φιλόσοφος, αντί να μαλώσει το παιδί, έδωσε ένα δυνατό χαστούκι στον παιδαγωγό του παιδιού.
Αγαπητοί αδελφοί
Η ανατροφή των παιδιών είναι δύσκολο έργο. Η δυσκολία όμως δεν απαλάσσει τους γονείς από την ευθύνη.
Το μέλλον της Κοινωνίας ευρίσκεται στα χέρια των παιδιών. Αυτά όμως τα παιδιά, τους αυριανούς πολίτες, τους πλάθουν σήμερα τα δικά μας τα χέρια.
Άρα γε, όλοι εμείς, την έχουμε αντιληφθεί πλήρως αυτήν την αλήθεια ;
