1. Η σημερινή Ευαγγελική περικοπή, αδελφοί χριστιανοί, λέγεται «Γ´ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΜΑΤΘΑΙΟΥ». Είπαμε ότι την περίοδο αυτή τα ευαγγελικά αναγνώσματα είναι από το πρώτο Ευαγγέλιο της σειράς του Κανόνος, από το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο.
Αυτό σημαίνει μυστικά ότι, μετά την Πεντηκοστή, που είναι το ύψος, αρχίζουμε από την αρχή πάλι την πνευματική μας ζωή. Περικοπές μόνο από το κατά Ματθαίον διαβάζει η Εκκλησία μας κάθε Κυριακή, αλλά εμείς στα σπίτια μας, γλυκαινόμενοι από την κυριακάτικη περικοπή, πρέπει την περίοδο αυτή να διαβάσουμε όλο το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, που είναι ωραίο, πολύ ωραίο στα νοήματά του. Και ασφαλώς είναι ωραίο, γιατί είναι ο λόγος του Θεού. Ανακοινώνω δε με χαρά ότι αυτή την εβδομάδα μας παραδίδεται από το τυπογραφείο μία ερμηνεία μας στο κατά Ματθαίο Ευαγγέλιο, ως αρχή ερμηνείας σε όλη την Καινή Διαθήκη.
2. Λίγα λόγια θα σας πω, αδελφοί, λίγα και απλά από το σημερινό άγιο Ευαγγέλιο και παρακαλώ να τα προσέξετε. Στην αρχή-αρχή η σημερινή ευαγγελική περικοπή μας είπε την λέξη «σώμα». «Ο λύχνος του σώματος», είπε ο Κύριος. Παρακάτω μας είπε ο Κύριος «μη μεριμνάτε τη ψυχή υμών». Αυτά τα δύο, χριστιανοί μου, ψυχή και σώμα, σώμα και ψυχή, αυτά είναι που αποτελούν τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος είναι ψυχή και σώμα. Ούτε ψυχή μόνο, αλλά ούτε σώμα μόνο. Ψυχή και σώμα μαζί. Αυτά τα δύο αποτελούν μία «συζυγία», ένα ανδρόγυνο. Και το ανδρόγυνο βέβαια δεν πρέπει να χωρίζει ποτέ. Και όμως η αμαρτία χωρίζει τα ανδρόγυνα. Έτσι και εδώ, για το θέμα που μιλάμε, για την ψυχή και το σώμα, που ο Θεός τα ένωσε, για να αποτελούν αδιάλυτη συζυγία, για την συμβάσα εκείνη παλαιά αμαρτία, χώρισε αυτή η «αρμονία» των δυό, όπως το λέει ένα ωραίο τροπάριο, αυτή η «συζυγία» τους και αυτός ο «δεσμός» τους. Λέει το τροπάριο αυτό της Εκκλησίας μας με απορία μεγάλη: «Πως ψυχή εκ του σώματος βιαίως χωρίζεται εκ της αρμονίας και της συζυγίας ο φυσικότατος δεσμός θείω κελεύσματι αποτέμνεται»!
Στενά, λοιπόν, αδελφοί, είναι στον άνθρωπο συνδεδεμένη η ψυχή με το σώμα και αυτά τα δύο, ψυχή και σώμα, αποτελούν τον όλο άνθρωπο και σ᾽ αυτά τα δύο αναφέρεται το «κατ᾽ εικόνα Θεού», όπως είμαστε πλασμένοι. Αυτό τώρα που είπα μπορεί να φανεί περίεργο, ίσως μάλιστα και λανθασμένο. Τι, λοιπόν; Το «κατ᾽ εικόνα Θεού» λέγεται και για το σώμα και όχι μόνο για την ψυχή; Ναί, χριστιανοί μου! Το «κατ᾽ εικόνα Θεού» στον άνθρωπο λέγεται όχι μόνο για την ψυχή, αλλά και για το σώμα! Όχι βέβαια το σώμα στην σημερινή του την πεπτωκυία κατάσταση, αλλά στην πρώτη του – αρχική κατάσταση, όπως το έπλασε ο Θεός από την αρχή, ή όπως θα είναι στην μελλοντική του κατάσταση, δεδοξασμένο και θεωμένο, με τον ασκητικό αγώνα του χριστιανού. Ως μαρτυρία δε γι᾽ αυτό που λέγω ότι το «κατ᾽ εικόνα Θεού» αναφέρεται και στο σώμα, παραθέτω τον σαφή και ωραίο λόγο του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά: «Ισχυρισαίμην γαρ εκ της γραφικής ανθρώπου φυσιολογίας ορμώμενον, μη αν ψυχήν μόνην, μήτε σώμα μόνον λέγεσθαι άνθρωπον, αλλά το συναμφότερον, ον δη και κατ᾽ εικόνα πεποιηκέναι Θεός λέγεται»! Πρέπει όμως να πούμε ότι κυρία είναι η ψυχή και υπηρέτρια είναι το σώμα. Το σώμα πρέπει να υπηρετεί τα καλά και θεοφιλή θελήματα της ψυχής, για να απολαύσει και αυτό την αμοιβή και την δόξα στον μέλλοντα αιώνα. Η Χάρη του Θεού από την ψυχή χύνεται στο σώμα και θεώνεται και αυτό και νικάει την φθορά, όπως το βλέπουμε στα άγια Λείψανα!
2. Αυτός, λοιπόν, ο άνθρωπος, αδελφοί, ο από σώμα και ψυχή πλασμένος, έγινε για τον Θεό, αφού μάλιστα, μόνο αυτός, είναι «κατ᾽ εικόνα Θεού». Ο άνθρωπος, όπως μας το είπε στο τέλος το σημερινό Ευαγγέλιο, έγινε για την «Βασιλεία του Θεού». Και την προηγούμενη Κυριακή το Ευαγγέλιο έλεγε πάλι για την Βασιλεία του Θεού. Άρα πρόκειται για σοβαρό θέμα. Όταν δε λέμε «Βασιλεία του Θεού», στην ουσία και το πραγματικό της νόημα, εννοούμε την δόξα του Θεού, την ένωση μαζί Του, εννοούμε την θέωση, την αγιότητα. Και αφού, λοιπόν, ο σκοπός του ανθρώπου είναι η Βασιλεία του Θεού, άρα αυτήν κατά πρώτο και κύριο λόγο πρέπει να ζητεί ο άνθρωπος. Γι᾽ αυτό και ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός μας είπε σήμερα καθαρά και ξάστερα: «Ζητείτε πρώτον την Βασιλεία του Θεού και ταύτα πάντα (δηλαδή, τα αναγκαία για την ζωή μας) προστεθήσεται υμίν». Το πρώτο, λοιπόν, για το οποίο πρέπει να αγωνιζόμαστε και να φροντίζουμε να έχουμε, και να λυπούμαστε αν δεν το έχουμε, είναι το να νοιώθουμε μέσα μας τον Θεό και τον δικό Του γλυκασμό. Γιατί, γι᾽ αυτό, ξαναλέω, πλαστήκαμε, αδελφοί μου χριστιανοί. Πλαστήκαμε για τον Θεό.
Αλλά πως θα πετύχουμε να γευόμαστε την Βασιλεία του Θεού; Σ᾽ αυτό βέβαια, κατά πρώτο λόγο, θα απαντήσουμε ότι θα το πετύχουμε με την Χάρη του Θεού. Χωρίς την Χάρη του Θεού, χριστιανοί μου, ούτε ένα βήμα δεν μπορούμε να κάνουμε στην πνευματική ζωή. Για όλα, λοιπόν, αλλά και για την Βασιλεία του Θεού ιδιαίτερα, πρέπει να ζητάμε να μας βοηθάει και να μας ενισχύει ο Θεός με την Χάρη Του. Αλλά, πιο συγκεκριμένα, εμείς, από την πλευρά μας, τι πρέπει να κάνουμε για να γευθούμε την Βασιλεία του Θεού; Ο Κύριός μας, αδελφοί, μας είπε σήμερα στο Ευαγγέλιό Του και ένα άλλο δεύτερο λόγο. Μας είπε: Για να περπατάει σωστά ο άνθρωπος, πρέπει να έχει καλό μάτι. Αν το μάτι του είναι βλαμμένο, τότε σκόνταψε και έπεσε και κτύπησε. Το ίδιο και στα πνευματικά. Για να βαδίζει καλά ο άνθρωπος στού Θεού την στράτα, που έλεγε παλαιά η γιαγιά, την στράτα που πάει για την Βασιλεία του Θεού, πρέπει ο νούς του – αυτό είναι το μάτι της ψυχής – να είναι καθαρός. Αλλά – ας παρατηρήσουμε – το κείμενο δεν λέει «καθαρός», αλλά λέει «απλούς». Δηλαδή, ο νούς του ανθρώπου να μην είναι «μπερδεμένος» με άλλες σκουτούρες και έννοιες, αλλά να είναι κολλημένος στον Θεό. Να το πάρει με πολύ ζήλο και να πεί ότι θέλω να βρω τον Θεό και να κάνω ο,τι αρέσει σ᾽ Αυτόν. Θέλω να είμαι αιώνια μ᾽ Αυτόν. Αν τώρα ο νούς του, δηλαδή, η ψυχή του, δεν είναι «απλή», αλλά είναι πολυσύνθετη στις επιθυμίες της και επιδιώξεις της για γήινα πράγματα, τότε είναι σαν να δουλεύει σε δύο αφεντικά και δεν θα πετύχει να ευαρεστήσει κανένα από τους δύο. Ο Κύριος μας είπε πάλι σήμερα ότι δεν μπορείτε να δουλεύετε σε δύο κυρίους (στιχ. 24)!
3. Αλλά για να προλάβω μία παρεξήγηση πολλών, μη νομίσετε ότι ο Χριστός μας λέει να ασχολούμαστε μονόπλευρα με τα πνευματικά και να παραμελούμε εντελώς τα σωματικά. Όχι! Είπαμε ότι και η ψυχή και το σώμα είναι από τον Θεό. Αλλά την προτεραιότητα θα την έχουν τα πνευματικά. Και τότε, με την ευλογία του Θεού, θα μας πάνε όλα καλά. Αν κύρια έγνοια και κύριο έργο μας έχουμε το να αρέσουμε στον Θεό, τότε και η οικογένειά μας θα έχει τα αναγκαία και τίποτε το αναγκαίο δε θα λείπει από το σπίτι και υγεία θα έχουμε και την καλή πρόοδο των παιδιών μας θα χαιρόμαστε. Γιατί ο Κύριος μας είπε σήμερα: «Ζητείτε πρώτον την Βασιλεία του Θεού και ταύτα πάντα (δηλαδή, όλα τα αναγκαία για την ζωή μας) προστεθήσεται υμίν».
Με πολλές ευχές,
† Ο Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμίας
-120x86.jpg)
