Σε ανοιχτή επιστολή του προς τον πρόεδρο της Ελληνικής Κοινωνίας Αποτέφρωσης, Αντώνιο Αλακιώτη, ο Μητροπολίτης Χαλκίδος Χρυσόστομος υπεραμύνεται της εκκλησιαστικής παράδοσης ταφής των νεκρών και απαντά με επιχειρήματα στις θέσεις του κ. Αλακιώτη περί ανάγκης εκσυγχρονισμού της Εκκλησίας στο θέμα της αποτέφρωσης.
Επιμέλεια- ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Η απάντηση του Μητροπολίτη έρχεται ως αντίδραση σε άρθρο του κ. Αλακιώτη, που δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα Sterea News, με αφορμή την επέτειο πέντε ετών από τη λειτουργία του αποτεφρωτηρίου στη Ριτσώνα. Ο πρόεδρος της Ελληνικής Κοινωνίας Αποτέφρωσης χαρακτήρισε την εκταφή των νεκρών ως «μακάβρια» πρακτική και ζήτησε από την Εκκλησία να επιδείξει μεγαλύτερη κατανόηση απέναντι στην αποτέφρωση, την οποία επιλέγουν ολοένα και περισσότεροι πολίτες.
«Θάβαμε τους ανθρώπους, καίγαμε τα σκουπίδια»
Στην επιστολή του, ο Μητροπολίτης Χαλκίδος κάνει λόγο για βαθιά ριζωμένες παραδόσεις που δεν μπορούν να παραμεριστούν στο όνομα του εκσυγχρονισμού. «Σε τούτο τον τόπο ανέκαθεν θάβαμε τους ανθρώπους και καίγαμε τα σκουπίδια. Τώρα, θα θάβουμε τα σκουπίδια και θα καίμε τους ανθρώπους; Και τούτο θα είναι πρόοδος, πολιτισμός και εκσυγχρονισμός;» διερωτάται χαρακτηριστικά.
Αναφερόμενος στην εκταφή, που η Εκκλησία θεωρεί αναπόσπαστο μέρος της ταφικής παράδοσης, ο Σεβασμιώτατος τονίζει πως δεν πρόκειται για μια «μακάβρια» διαδικασία, αλλά για μια υπενθύμιση της θνητότητας και της ματαιότητας των εγκόσμιων. «Η Εκκλησία καλεί τους πιστούς να εξέλθουν και να δουν στους τάφους ότι “γυμνά οστέα ο άνθρωπος” για να συνειδητοποιήσουν την πραγματική αξία της ζωής», σημειώνει.
«Η Εκκλησία δεν είναι τιμωρός»
Ο Μητροπολίτης Χαλκίδος απορρίπτει τις κατηγορίες ότι η Εκκλησία λειτουργεί τιμωρητικά απέναντι στους συγγενείς όσων επιλέγουν την αποτέφρωση. Αντίθετα, όπως υποστηρίζει, η στάση της βασίζεται στη μακραίωνη χριστιανική παράδοση και στην πίστη στην ανάσταση των νεκρών.
«Η Εκκλησία σέβεται την ελευθερία των ανθρώπων. Όμως, όταν κάποιος επιλέγει την αποτέφρωση, γνωρίζει εκ των προτέρων ότι αυτή δεν συνάδει με την εκκλησιαστική διδασκαλία», αναφέρει, υπογραμμίζοντας ότι η νεκρώσιμη ακολουθία δεν είναι απλώς μια τελετή, αλλά μια πράξη που συνδέεται άμεσα με την πίστη στην ανάσταση των νεκρών.
Παράλληλα, καλεί τον κ. Αλακιώτη να προσκομίσει στοιχεία για τον ισχυρισμό του ότι η Εκκλησία επηρεάζει συγγενείς ώστε να μην σεβαστούν την επιθυμία των νεκρών για αποτέφρωση. «Εάν δεν υπάρχουν αποδείξεις, τότε πρόκειται για συκοφαντία», τονίζει ο Μητροπολίτης.
«Τι γνωρίζουν οι συγγενείς για τη διαδικασία της αποτέφρωσης;»
Στο κείμενό του, ο Σεβασμιώτατος θέτει και ερωτήματα σχετικά με τη διαδικασία της αποτέφρωσης και κατά πόσο οι συγγενείς γνωρίζουν τις λεπτομέρειες. «Οι παριστάμενοι στην αποτέφρωση μπορούν να δουν τη διαδικασία μέχρι να τους παραδοθεί η τέφρα; Γνωρίζουν πώς τα οστά, που δεν καίγονται πλήρως, μετατρέπονται σε στάχτη;» διερωτάται, αφήνοντας αιχμές για την έλλειψη διαφάνειας.
Αναφέρεται, μάλιστα, σε μια μαρτυρία ιδιοκτήτη γραφείου τελετών, η οποία δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα Ακτίνες στις 14 Φεβρουαρίου 2025, και κάνει λόγο για ταχεία σήψη του σώματος πριν την αποτέφρωση, κάτι που, όπως υποστηρίζει, δημιουργεί ηθικά διλήμματα.
Αντιπαράθεση με πολιτικές διαστάσεις
Η τοποθέτηση του Μητροπολίτη έρχεται σε μια περίοδο όπου το ζήτημα της αποτέφρωσης επανέρχεται στο προσκήνιο, με θεσμικούς παράγοντες να υποστηρίζουν τη διάδοση αυτής της πρακτικής. Ο ίδιος αφήνει αιχμές για την κρατική προώθηση της αποτέφρωσης ως στοιχείου προόδου, θέτοντας το ερώτημα: «Δηλαδή, όσοι επιλέγουν την ταφή δεν είναι πολιτισμένοι; Είναι, μήπως, λίγο ρατσιστικό αυτό;»
Καταλήγοντας, ο Μητροπολίτης Χαλκίδος φέρνει ως παράδειγμα το άφθαρτο λείψανο του Οσίου Ιωάννου του Ρώσου, που φυλάσσεται στην Εύβοια, υποστηρίζοντας ότι η ταφή των νεκρών δεν είναι απλώς μια παράδοση, αλλά μια πράξη με πνευματικό βάθος που συνδέεται με την ελπίδα της ανάστασης.
Η επιστολή του Σεβασμιωτάτου αναμένεται να πυροδοτήσει νέο κύκλο συζητήσεων γύρω από το θέμα της αποτέφρωσης στην Ελλάδα, το οποίο εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο έντονης αντι
