Σήμα κινδύνου από τον Μητροπολίτη Βεροίας για τις αιρέσεις

Πραγματοποιήθηκε στο Παύλειο Πολιτιστικό Κέντρο Βέροιας η πρώτη σύναξη ιερέων με την ευκαιρία έναρξης της νέας εκκλησιαστική χρονιάς. Κύριος εισηγητής ήταν ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων, ενώ μίλησε και ο υπεύθυνος του Γραφείου Νεότητος αρχιμ. Διονύσιος Ανθόπουλος σχετικά με την έναρξη της νέας κατηχητικής περιόδου.

Η εισήγηση του σεβασμιωτάτου.

Γιά άλλη μία φορά η χάρη του Θεού μας αξιώνει να βρισκόμαστε στην αρχή του νέου εκκλησια­στι­κού έτους.

Καί εάν για κάθε χρόνο που αρ­χίζει κάνουμε σχέδια και κα­τα­στρω­νουμε προγράμματα και παίρ­­νουμε αποφάσεις για τον τρο­πο με τον οποίο θα αξιοποιή­σουμε στον καλύτερο βαθμό τον νέο χρο­νο, κατά μείζονα λόγο αυ­το ι­σχυ­ει για το νέο εκκλησια­στι­κο έτος που άρχισε πριν από λίγες ημέρες, την 1η Σεπτεμβρίου, ι­σχύει για εμάς τους κληρικούς, τους οποί­ους η χάρη του Θεού έθεσε ποι­με­νας και διδασκάλους του λαού του και οι οποίοι έχουμε αναλάβει την ευθύνη της εν Χρι­στω σωτηρίας των ανθρώπων.

Γι᾽ αυτό και για μας τους κλη­ρι­κούς τα σχέδια και τα προγράμ­μα­τα που προετοιμάζουμε στην αρχή κάθε νέου εκκλησιαστικού έτους αφορούν στον καλύτερο σχεδια­σμο και την αρτιότερη προ­ετοιμα­σία του έργου μας, του έργου μας του ποι­μαντικού, του λειτουργι­κού, του εκκλησια­στι­κού, του ενο­ρια­κού.

Ο Θεός μας χαρίζει ακόμη ένα ε­τος και περιμένει από μας να αν­τα­ποκριθούμε με περισσότερο ζη­λο, με περισσότερη αγάπη, με πε­ρισσότερη υπευθυνότητα.

Η ιε­ρω­σύνη και η άσκησή της δεν ει­ναι ένα οποιοδήποτε επάγ­γελ­μα, ούτε μπορούμε και επιτρέ­πε­ται να επα­ναπαυόμαστε στην ιδέα ότι έχουμε μία ενορία που λειτουργεί καλά από τις προ­η­γού­μενες χρο­νιές, που έχουμε τις κα­θι­ερωμένες ακολουθίες, τα κατη­χητικά και τις άλλες δράσεις που θα αρχίσουν και πάλι τις επόμενες εβδομάδες και κατά συνέπεια όλα είναι ρυθμισμένα και δεν χρειά­ζε­ται να κάνουμε τίποτε περισσό­τερο.

Μιά τέτοια θεώρηση είναι ε­σφαλ­μένη και απαράδεκτη, διότι η Εκκλησία και η ενορία δεν λει­τουργεί με αυτόματο πιλότο, γιατί ακόμη και στην πιο καλά οργα­νωμένη ενορία υπάρχουν περιθώ­ρια βελτιώσεως, υπάρχουν δυνα­το­τητες αλλαγών και ανανεώσεως σύμφωνα με τις νέες ανάγκες οι οποίες ανα­φυ­ον­ται και δημιουρ­γούνται, σύμφωνα με τις απαι­τη­σεις και τις ανάγκες των αδελ­φων μας τους οποίους μας κάλεσε ο Θεός να διακονή­σου­με.

Δεν υπάρχουν περιθώρια εφη­συ­χασμού και χαλαρώσεως για εμάς τους κληρικούς. Πρέπει να είμαστε πάντοτε άγρυπνοι και έτοιμοι για να αντιμετωπίσουμε τα προβλή­μα­­τα και τις προκλήσεις του συγ­χρόνου κόσμου, της κοινωνίας, αλλά και του εχθρού της Εκκλη­σίας και της σωτηρίας των αν­θρω­πων, ο οποίος έχει ως σκοπό και ως έργο να διαβάλλει την Εκ­κλη­σία, να ακυρώνει το έργο της, να προ­βάλλει εμπόδια και προσ­κομ­μα­τα στην επίτευξή του, να προ­σπαθεί να αρπάξει τους αν­θρω­πους από τη σωτήρια μάνδρα της Εκκλησίας.

Όλα αυτά, βεβαίως, δεν είναι ου­τε φοβίες της Εκκλησίας, ούτε θεω­­­­ρίες συνωμοσίας, όπως θα μπο­­­­ρούσαν να σκεφθούν ορισμέ­νοι. Είναι μία πραγματικότητα για την οποία όχι μόνο προειδοποίησε ο Χριστός τους μαθητές του, αλλά και για την οποία μίλησε και ο ίδιος ο ιδρυτής της τοπικής μας Εκ­κλησίας, ο πρωτοκορυφαίος από­στολος Παύλος, και την οποία βιώνει η Εκκλησία στους είκοσι αιώνες της ιστορίας της.

Γι᾽ αυτό και είναι απαραίτητο να προετοιμαζόμαστε και να γνωρί­ζου­με τους κινδύνους που ελ­λο­χεύουν, έτσι ώστε και τους εαυ­τους μας να προφυλάσσουμε και τους αδελφούς μας να προ­στα­τεύ­ουμε.

Ο λόγος του αποστόλου Παύλου προς τους πρεσβυτέρους της Εφέ­σου είναι σαφής και κατηγορη­μα­τι­κος: «οίδα ότι εισελεύσονται με­τα την άφιξίν μου λύκοι βαρείς εις υμάς μη φειδόμενοι του ποιμνίου, και εξ υμών αυτών αναστήσονται άνδρες λαλούντες διεστραμμένα του αποσπάν τους μαθητάς οπίσω αυτών» (Πραξ. 20.29).

Ο απόστολος μιλά για λύκους βα­­ρείς που δεν θα ενδιαφέρονται για το καλό και την ωφέλεια του ποιμνίου και για ανθρώπους μέσα από το ίδιο το σώμα της Εκκλη­σίας που θα προσπαθούν να απο­σπα­σουν τους πιστούς από την Εκκλησία του Χριστού και να τους πάρουν με το μέρος τους.

Στην περιγραφή αυτή του απο­στόλου Παύλου, την οποία δια­σω­ζει ο ιερός ευαγγελιστής Λου­κας στις Πράξεις των αποστόλων, οι ερμηνευτές διακρίνουν τους ποι­κιλώνυμους αιρεσιάρχες που κατά καιρούς ταλαιπώρησαν και δίχα­σαν την Εκκλησία, και οι οποίοι κα­τόρθωσαν, δυστυχώς, να παρα­συ­ρουν μέλη της Εκ­κλησίας του Χριστού, απομα­κρυ­νοντάς τα από τη σωτηρία και τη λύτρωση που προσφέρει.

Οι αιρέσεις δεν αποτελούν όμως μόνο φαινόμενο του παρελθόντος, αλλά υφίστανται και στις ημέρες μας, αποτελώντας κίνδυνο για τους πιστούς, κίνδυνο από τον οποίο έχουμε χρέος να τους προ­στατεύσουμε.

Μπορεί, βεβαίως, ορισμένες από τις παλαιές αιρέσεις να μην υπάρ­χουν πλέον, αλλά υπάρχουν αλ­λες, νεώτερες, στις οποίες δυστυ­χως προστίθενται και νέες, επειδή πάντοτε υπάρχουν άνθρωποι «λα­λούντες διεστραμμένα», όπως λε­γει ο απόστολος Παύλος, οι οποίοι δεν αρκούνται μόνο σ᾽ αυτό αλλά θέλουν να συγκεντρώνουν γύρω τους κόσμο, οπαδούς, για να καυ­χώνται ότι είναι αρχηγοί, ότι ε­χουν λαό που τους ακολουθεί.

Καί το θλιβερό είναι ότι αυτόν τον λαό τον αναζητούν μέσα στην Εκ­κλησία και αυτό τους κάνει επι­κιν­δυνους, τους κάνει αιρετικούς.

Καί τι είναι αιρετικοί και τι είναι αίρεση; Είναι αυτοί που διδάσκουν μία διδασκαλία που αποκλίνει από την ορθή, από τη γνήσια και ορ­θο­δο­ξη διδασκαλία και πίστη της Εκ­κλησίας και εμμένουν σ᾽ αυτήν προκαλώντας διχασμό και σχίσμα. Αίρεση είναι η εσφαλμένη ερμη­νεία των δογμάτων και της αλη­θεί­ας της πίστεως ή η λανθασμένη εφαρμογή της εν Χριστώ ζωής και οφείλεται στον εγωισμό κάποιων ανθρώπων, συχνά και ευσεβών, η οποία θέλησαν να θέσουν τη δική τους γνώμη, τη δική τους άποψη, τη δική τους ερμηνεία, πάνω από την κοινή πίστη και συνείδηση της Εκκλησίας, πάνω από την παρα­δε­δομένη από τους αποστό­λους και τους πατέρες της Εκκλησίας μας άποψη και διδασκαλία.

Οι αιρέσεις, λοιπόν, αποτελούν κιν­δυνο για όλους μας, κίνδυνο που δεν μπορούμε να τον αντι­λη­φθού­με εγκαίρως, εάν δεν τον γνω­­ρίζουμε, γιατί συχνά οι απο­κλι­­σεις από την ορθή πίστη είναι τε­τοιες που δεν γίνονται εύκολα κατανοητές από τον καθένα, χω­ρις αυτό, βεβαίως, να σημαίνει ότι είναι αμελητέες και δεν πρέπει να μας ανησυχούν.

Γι᾽ αυτό και απο­φασίσαμε το νέο εκκλησιαστικό έτος να ασχο­λη­θού­με στις ιερατι­κες μας συνά­­ξεις με τις σύγχρονες αιρέσεις, οι ο­ποί­ες αποτελούν κίνδυνο για το ποίμνιό μας, κίνδυνο για τον λαό του Θεού. Διότι, όπως γνωρίζετε, οι αιρετικοί μετέρχονται κάθε τρο­πο και κάθε μέσο προκειμένου να προσελκύσουν τους ανθρώπους κον­τα τους. Καί σε εποχές κρίσεως σαν τη σημερινή δεν διστάζουν να εκμεταλλευθούν και τις ανάγκες των ανθρώπων, δεν διστάζουν να προσφέρουν χρήματα, τρόφιμα, ρούχα, να δείξουν ενδιαφέρον και αγάπη για τα προβλήματα των ανθρώπων, να φροντίσουν τους ασθενείς τους, να υποχρεώσουν τους ανθρώπους με την καλωσύνη τους, χωρίς να τους πούν τίποτε για το τι πιστεύουν ή για τον λόγο που τους πλησιάζουν και τους βοη­θούν, ώστε στη συνέχεια, όταν θα αισθάνονται υποχρέωση απέ­να­ντι σ᾽ αυτούς που τους βοή­θη­σαν, όταν θα τους έχουν πείσει ότι είναι καλοί άνθρωποι, άνθρω­ποι του Θεού, να είναι πιο εύκολο να τους παρασύρουν στην αίρεσή τους, να τους παρασύρουν στην κα­­­ταστροφή.

Γι᾽ αυτό και είναι ανάγκη να ξε­ρου­με και τους τρόπους και τις με­θόδους που χρησιμοποιούν αλ­λα και το τι πιστεύουν για να προ­στα­τευθούμε και εμείς και να μπο­ρέσουμε να προστατεύσουμε και τον λαό του Θεού.

Είναι ανάγκη να γνωρίζουμε ποι­ες είναι οι αιρέσεις, τι πρε­σ­βεύει η κάθε μία, τι θα πρέπει να λέμε και να κάνουμε στους αι­ρε­τικούς που θα μας πλησιάσουν για να τους αν­τιμετωπίσουμε, αλλά και πως θα πρέπει να συμπε­ρι­φερθούμε για να μην εμπλακούμε σε συζητήσεις που είναι συχνά αδιέξοδες, γιατί οι αιρετικοί έχουν πάντα τον τρο­πο να φαίνονται πειστικοί και να φέρνουν σε αμηχανία τον συνομι­λητή τους, αν δεν γνωρίζει πως θα πρέπει να τους αντικρούσει.

Είναι ανάγκη να γνωρίζουμε όλα όσα αφορούν στις αιρέσεις που κυ­κλοφορούν γύρω μας, για να είμα­στε έτοι­μοι να δώσουμε την πρε­πουσα απάντηση με θάρρος και παρ­­ρη­σία, όπως το έκανε και ο Χριστός σε εκείνους τους πονη­ρούς αν­θρώπους που τον πλησία­ζαν, με καλή δήθεν πρόθεση, για να τον παγιδεύσουν και να τον εκθέσουν.

Είναι ανάγκη να γνωρίζουμε για τις αιρέσεις και τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να τις αν­τιμετωπίσουμε και να ενημε­ρω­νου­­με και τους ενορίτες μας γι᾽ αυτές. Διότι πολλές φορές, εάν ο άνθρωπος δεν αντιληφθεί εξ αρ­χης ότι πρόκειται για κάποια αι­ρεση, στη συνέχεια είναι δύσκο­λο να απεμπλακεί από τα δίκτυα της.

Έτσι κατά τη διάρκεια του νέου εκ­κλησιαστικού έτους θα ενη­με­ρω­θούμε για όλα τα θέματα που αφορούν στις αιρέσεις και τους τρόπους αντιμετωπίσεώς τους, και θα συμπληρώσουμε πιθανόν αυτή την ενημέρωση και με μία Αντιαι­ρε­τική Ημερίδα, όπως είχαμε κα­νει και στο παρελθόν, προκει­με­νου και εμείς να βοηθηθούμε και τους αδελφούς μας να βοη­θη­σου­με, ώστε να μη χαθεί ούτε μία ψυ­χη την οποία μας εμπιστεύθηκε ο Χριστός και η Εκκλησία και για την οποία θα δώσουμε λόγο εν ημέρα κρίσεως.

Εμείς έχουμε χρέος να αγρυ­πνού­­με, έχουμε χρέος να επι­σκο­πούμε ο καθένας την ποίμνη του, την ενορία του, και να μην αδια­φορούμε για το τι συμβαίνει σ᾽ αυ­την. Καί έχουμε ακόμη καθήκον να διδάσκουμε τον λόγο της αλη­θεί­ας, να διδάσκουμε τις αλήθειες της πίστεως, για να τις γνωρίζουν οι πιστοί, και να ορθο­τομούμε και εμείς τον λόγο της αληθείας του Χριστού. Διότι δεν είναι δύσκολο να περιπέσει ο άνθρωπος σε αι­ρε­ση.

Πολλοί από τους αιρεσιάρχες ήταν ευλαβείς κληρικοί, οι οποίοι παρενόησαν κάποια αλήθεια ή επι­­χείρησαν να ερμηνεύσουν με τον δικό τους τρόπο ένα χωρίο της Αγίας Γραφής και δεν θέλησαν να αναγνωρίσουν το σφάλμα τους και να μετανοήσουν γι᾽ αυτό.

Ας γρηγορούμε, λοιπόν, και ας ει­μαστε προσεκτικοί και συνεπείς στο καθήκον μας. Ας φροντίζουμε να εργαζόμαστε με ευσυνειδησία και ζήλο για τις ανάγκες των πι­στων, ώστε να μην αφήνουμε χω­ρο σε αιρετικούς να εισέλθουν στη μάνδρα και να υφαρπάσουν κα­ποια ψυχή. Ας εργαζόμαστε κάθε ημέρα με μεγαλύτερο ζήλο και διάθεση για να ανταποκρινό­μαστε στη μεγάλη τιμή που μας έκανε ο Χριστός να μας κατα­στη­σει ποιμέ­νες και διδασκάλους της Εκκλη­σι­ας του και οικονόμους των θείων μυστηρίων του. Καί τότε θα έχου­με τη χάρη και την ευλογία του στο έργο μας, ώστε να καρποφορεί και να παράγει καρπόν πολύν προς δόξαν Θεού. Αυτήν επικαλούμαι κι εγώ δαψιλή για όλους σας το νέο εκκλησιαστικό έτος.