Παραδόθηκε ένα σημαντικότατο μνημείο στην Καστάνια της Μεσσηνιακής Μάνης.
Πρόκειται για το Βυζαντινό ναό του Αγίου Πέτρου, ο οποίος χρονολογείται στο τρίτο τέταρτο του 12ου αιώνα και ανήκει στον αρχιτεκτονικό τύπο των απλών τετρακιόνιων σταυροειδών εγγεγραμμένων με τρούλο ναών.
Στα μέσα του 13ου αιώνα προστέθηκε στα δυτικά του ναού νάρθηκας και το 1813, σύμφωνα με επιγραφή, οικοδομήθηκε τριώροφο πυργοειδές κωδωνοστάσιο.
Ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο ζωγραφικός διάκοσμος του μνημείου. Διακρίνονται τέσσερεις φάσεις αγιογράφησης. Τα δύο πρώτα στρώματα αγιογραφιών ανάγονται στα βυζαντινά χρόνια, ενώ το τρίτο είναι μεταβυζαντινό (18ος αι.), με το τέταρτο –της μεταπολεμικής περιόδου- να αποτελεί μία «κακότεχνη επιζωγράφιση, το μεγαλύτερο μέρος της οποίας αφαιρέθηκε κατά την πρόσφατη συντήρηση».
Το σημαντικότατο δεύτερο στρώμα χρονολογείται «στο δεύτερο μισό του 14ου αι. και απηχεί τις τάσεις της μνημειακής ζωγραφικής στην περιοχή του Μυστρά κατά την όψιμη παλαιολόγεια περίοδο».
Όπως διαβάζουμε στο σχετικό έντυπο που εξέδωσε η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, υπό την επίβλεψη της οποίας πραγματοποιήθηκε το έργο, το μνημείο ήταν σε πολύ κακή κατάσταση αντιμετωπίζοντας σοβαρότατα δομοστατικά και οικοδομικά προβλήματα. Η αποκατάσταση έγινε ανάμεσα στα έτη 2013 και 2014 (για την ακρίβεια σε χρονικό διάστημα 16 μηνών) με μέριμνα του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς (ΣΑΚ) της Ελληνικής Εταιρείας και συντονισμό της Διευθύντριας της 26ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Ευαγγελίας Μηλίτση-Κεχαγιά.
Το συνολικό κόστος του έργου ανήλθε στο ποσό των 447.400 € και καλύφθηκε χάρη στη γενναιόδωρη χορηγία του Αθανασίου και της Μαρίνας Μαρτίνου.
Το τεχνικό κομμάτι του έργου ανέλαβε η εταιρεία Μνημειοτεχνική ΕΠΕ υπό την επίβλεψη του αρχιτέκτονος και μέλους του ΣΑΚ Σταύρου Μαμαλούκου και του αρχαιολόγου της 26ης ΕΒΑ Μιχάλη Κάππα.
Η συντήρηση των τοιχογραφιών του μνημείου πραγματοποιήθηκε από τον Γιώργο Μουστάκη, συντηρητή έργων τέχνης.
Είναι μεγάλη η χαρά που νιώθει ο καθένας μας όταν διαπιστώνει ότι παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η πατρίδα μας και παρά τη γενικότερη «γκρίνια» που μας ταλαιπωρεί η συνεργασία των δημοσίων υπηρεσιών με ιδιώτες αποδίδει εξαιρετικούς καρπούς.
Σήμερα, θαυμάζοντας αυτό το σπουδαιότατο μνημείο πλήρως αποκατεστημένο και προστατευμένο, έχουμε την πολυτέλεια να σκεφτούμε με ανακούφιση ότι, εν τέλει, απέφυγε την κατάρρευση.
Το έργο της αποκατάστασης του σημαντικού αυτού μνημείου προβάλλει ξεκάθαρα τα οφέλη της αρμονικής συνύπαρξης και συνεργασίας της ιδιωτικής χορηγίας, του ελληνικού δημοσίου, των μη κερδοσκοπικών φορέων και των ιδιωτών εργοληπτών. Η αγαστή συνεργασία όλων των εμπλεκομένων στο έργο, χωρίς καθυστερήσεις, αναβολές, προβλήματα και υπερχρεώσεις, ολοκλήρωσε ένα σύνθετο και επίπονο έργο σε μια δυσπρόσιτη ορεινή περιοχή, σε εξαιρετικά μικρό χρονικό διάστημα, με χρήση υλικών αρίστης ποιότητας και εφαρμογή συγχρόνων τεχνικών συντήρησης και αποκατάστασης, όπως παρουσιάζονται στη διεθνή τεχνική βιβλιογραφία.
Το παράδειγμα του «Αγίου Πέτρου» θα πρέπει να κινητοποιήσει όλους μας ώστε με σοβαρότητα και αποτελεσματικότητα να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της εποχής μας διαφορετικά η αποδόμηση της ιστορίας και της ιστορικής μνήμης όχι μόνο δεν θα ανακοπεί, αλλά υπάρχει ο ορατός ο κίνδυνος να συνεχιστεί με εντονότερους ρυθμούς.
