Με επιτυχία και με μεγάλη συμμετοχή πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 27 Απριλίου το τέταρτο μάθημα του Ελεύθερου Πανεπιστημίου, που διοργανώνει για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά η Ιερά Μητρόπολις Κερκύρας. Η εκδήλωση έλαβε χώρα στο Πνευματικό Κέντρο της Ιεράς Μητροπόλεως και εισηγητής ήταν ο κ. Γεώργιος Μπαμπινιώτης, καθηγητής Γλωσσολογίας, τέως πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, πρόεδρος της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας και τέως υπουργός.
Το θέμα του μαθήματος ήταν «Γλώσσα, ταυτότητα, ποιότητα, δυσκολίες και λάθη». Ο εισηγητής τόνισε ότι σήμερα έχει πρυτανεύσει η εργαλειακή χρήση της γλώσσας, και όχι η αξιακή. Όμως η υποβάθμιση της γλώσσας επιφέρει και την υποβάθμιση του ανθρώπου. Η γλώσσα ταυτίζεται με την ταυτότητα του ανθρώπου που μιλάει και γράφει, γι’ αυτό και η γλώσσα είναι ταυτότητα. Η γλώσσα είναι η έκφραση του τρόπου σύλληψης από τον άνθρωπο του πώς είναι οργανωμένος ο κόσμος – είναι τρόπος σκέψης και όχι απλή παράθεση λέξεων. Λέξη-κλειδί είναι ο λόγος. Είναι η σύζευξη του νοός, της λογικής και της γλώσσας, και χαρακτηρίζει τον κάθε άνθρωπο. Η λέξη «λόγος» υπάρχει εξαρχής στην ελληνική γλώσσα, και αυτό δείχνει τη μεγάλη αξία της γλώσσας μας.
Η γλώσσα, κατά τον εισηγητή, αποτελεί μέρος του τριαδικού σχήματος “κόσμος – νους – γλώσσα” ή αλλιώς “όντα – έννοιες – λέξεις”. Γι’ αυτό η όποια καλλιέργειά της μας δίδει τη δυνατότητα να προσθέσουμε ποιότητα και να εμπλουτίσουμε το περιεχόμενο κατανόησης του κόσμου μας.
Στη συνέχεια, ο ομιλητής επεσήμανε το γεγονός των δυσκολιών που αντιμετωπίζουμε στη γλωσσική μας καλλιέργεια. Η γλώσσα μας δεν είναι παλαιά και νεκρή, αλλά ομιλείται αδιαλείπτως εδώ και 4.000 χρόνια και ουσιαστικά είναι η ίδια. Γράφεται, μάλιστα, με το ίδιο αλφάβητο από το 800 π.Χ. Έχει δύο ποτάμια που εκρέουν σ’ αυτήν και να εμπλουτίζουν τον αριθμό των λέξεων, που ανέρχονται περίπου στις 100.000, και των σημασιών της, που φτάνουν περίπου τις 300.000. Είναι η δημοτική-προφορική παράδοση και η λόγια-καθαρεύουσα. Καμία από τις δύο πηγές της δεν πρέπει να περιφρονείται ούτε να υποβαθμίζεται. Την ίδια στιγμή, δεν μπορεί να υπάρξει ιδεώδης ομιλητής, καθώς η κατάκτηση της γλώσσας είναι έργο ζωής και πάλι είναι ουσιαστικά αδύνατον να γίνει ολοκληρωτικά. Αυτό το οποίο μπορούμε να κάνουμε είναι να μη χρησιμοποιούμε μορφές όπως τα greeklish, τα οποία αλλοιώνουν και αισθητικά και ουσιαστικά τη γλώσσα μας.
Κατόπιν ο κ. Μπαμπινιώτης παρουσίασε παραδείγματα λαθών στη χρήση της γλώσσας και έκλεισε την ομιλία του με τέσσερις προτροπές: Να μην φοβόμαστε τη γλωσσική πολυμορφία, να έχουμε εμπιστοσύνη στη συνέχεια της προφορικής παράδοσης της γλώσσας, να εμπιστευόμαστε το δικό μας γλωσσικό αίσθημα και να το καλλιεργούμε όντας ευαίσθητοι έναντι της γλωσσικής μας παράδοσης. Η γλώσσα χρειάζεται δημιουργική ενασχόληση.
Ο ομιλητής απάντησε κατόπιν στα πολλά ερωτήματα των ακροατών που κατέκλυσαν το Πνευματικό Κέντρο, ενώ του δόθηκε η δυνατότητα να κάνει αναφορές και στην εκκλησιαστική γλώσσα. Σε ερώτηση σχετικά με τη χρήση μετάφρασης στα λειτουργικά και υμνολογικά κείμενα, ο κ. Μπαμπινιώτης επεσήμανε ότι η χρήση βοηθητικού μεταφραστικού κειμένου από τον πιστό είναι θεμιτή και μπορεί να βοηθήσει, η αλλοίωση όμως των λειτουργικών κειμένων και η εισαγωγή της καθημερινής γλώσσας στις εκκλησιαστικές ακολουθίες, εκτός από την ιστορική αλλοτρίωση, γεννούν και ζήτημα απώλειας του μυστικού χαρακτήρα των εκκλησιαστικών ακολουθιών. Για τον εισηγητή οι ακολουθίες πρέπει να διασώζουν ιερότητα, ακόμη και στο γλωσσικό επίπεδο.
Η εκδήλωση συνδιοργανώθηκε από την Ένωση Χριστιανών Επιστημόνων, ενώ τον ομιλητή προσφώνησε η πρόεδρος της Ενώσεως κ. Λίζα Κογιεβίνα.
Η τελευταία εκδήλωση του Ελεύθερου Πανεπιστημίου, του οποίου τα μαθήματα έχουν ως άξονα φέτος το θέμα ««Αναζητώντας την ταυτότητά μας στις προκλήσεις της εποχής μας», θα γίνει τη Δευτέρα 18 Μαΐου 2015 με θέμα «Προσωπική και συλλογική ταυτότητα στα όρια της ορθόδοξης θεολογίας». Ομιλητής θα είναι ο πρωτ. Νικόλαος Λουδοβίκος, καθηγητής και διευθυντής σπουδών στην Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης, επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Cambridge και ερευνητής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Winchester.
-250x180.jpg)
){kind=link}