Εικόνες αποκαλυπτικής σκληρότητας που ξεβράζονται, όπως και ο σύγχρονος πολιτισμός, από τα νερά της Μεσογείου, αντίκρισαν τις τελευταίες ώρες οι εθελοντές που βρίσκονται στη Λέσβο.
Άνθρωποι από όλα τα σημεία του κόσμου, ο καθένας άφησε τη βολή του σπιτιού του και την ασφάλεια της εργασίας του, έστερξαν να βοηθήσουν στη διάσωση των μεταναστών και των προσφύγων που έρχονται κατά κύματα και τώρα βρίσκονται αντιμέτωποι με μια κυνική πραγματικότητα: έχουν μείνει αβοήθητοι.
Το τραγικό περιστατικό της Τετάρτης με τον πνιγμό 15 μεταναστών, 10 εκ των οποίων παιδιά, ίσως είναι η κορυφή ενός ακίνητου παγόβουνο που κανένας δεν αποφασίζει να ξεκουνήσει. Οι New York Times καταγράφουν τις οδυνηρές μαρτυρίες των εθελοντών, οι οποίοι με ελάχιστα μέσα και με δύναμη ψυχής και καθήκοντος κατέβαλαν αγωνιώδεις προσπάθειες να επαναφέρουν στη ζωή κάποιους και να σώσουν κάποιους άλλους.
Η Τρέις Μάιερς, ένας εθελοντής από την Αγγλία, έγραψε στο Facebook: «Υπάρχουν ολόκληρες σειρές από μισοπεθαμένα παιδιά, κρεμασμένα ανάποδα για να πάρουμε και να τους βγάλουμε το νερό από τους μικροσκοπικούς τους πνεύμονες. Έχουμε ασθενοφόρα, περιμένουμε, θρηνούμε, είμαστε τρομοκρατημένοι άνθρωποι. Όλο αυτό είναι ένα βδέλυγμα κατά της ανθρωπότητας».
Λίγο πιο μετά καταγράφει τη χθεσινή ημέρα ως «ημέρα του θανάτου». Καταγράφει τις εργώδεις προσπάθειες των διασωστών που δουλεύουν άοκνα όλη την ημέρα, αλλά και τις νυχτερινές ώρες, για να σώσουν ανθρώπινες ζωές. «Μια γυναίκα έχασε το παιδί και το σύζυγό της. Μια άλλη γυναίκα είδε το 3,5 χρονών παιδάκι της να πεθαίνει και το άλλο να μεταφέρεται στο νοσοκομείο. Αυτοί οι άνθρωποι χρειάζονται βοήθεια». Η κ. Μάγιερς βρίσκεται κάτω από την ομπρέλα της βρετανικής ομάδας βοήθειας «Refugees Start» και βλέπει καθημερινά το πρόβλημα μπροστά στα μάτια της: «Η Ελλάδα χρειάζεται βοήθεια και χρειάζεται εθελοντές άμεσα. Όσοι εργάζονται εδώ δεν έχουν καμία κυβερνητική υποστήριξη, από καμία κυβέρνηση, και αυτό είναι εξωφρενικό. Είναι ακατανόητο ότι οι κυβερνήσεις μας επιτρέπουν αυτόν τον πόνο».
Ο Παναγιώτης Κουτσός, ψαράς στο επάγγελμα, λέει με πόνο και πικρία: «Μα, δεν μπορεί ο ΟΗΕ να κάνει κάτι; Είναι ντροπή. Είμαι μέσα στο νερό μέρα και νύχτα και δεν μπορώ να βλέπω τα παιδιά να πνίγονται. Εμείς εδώ στη Λέσβο δεν είμαστε κακοί άνθρωποι, προσπαθούμε να βοηθήσουμε, είναι θέμα ανθρωπιάς στο κάτω κάτω. Μόνο που οι δυνάμεις που έχουμε δεν είναι αρκετές».
Ο Πίτερ Μπουκάρτ, διευθυντής έκτασης ανάγκης της οργάνωσης Human Right Watch, παραδέχεται πως ήταν μεγάλη η συμβολή των Ισπανών εθελοντών στη διάσωση πολλών ανθρώπων τις τελευταίες ώρες. Είναι μέλη της οργάνωσης «ProActiva Open Arms» που χρησιμοποίησαν ακόμη και μηχανάκια θαλάσσης και μικρές βάρκες για να σώσουν όσους μπορούσαν περισσότερους.
Ο Αλμπέρτο Ρόχας λέει: «Είδαμε 300 άτομα στη θάλασσα να ουρλιάζουν ζητώντας απεγνωσμένα βοήθεια. Ο ένας βρίσκεται δίπλα στον άλλον για να μην πνιγούν. Οι διασώστες κατηγορούν την ελληνική ακτοφυλακή και το νορβηγικό σκάφος της Frontex. Ειδικά για τους τελευταίους αναφέρουν πως είναι: «Σαν μπάτσοι της θάλασσας, δεν ξέρουν πως να σώσουν τους ανθρώπους. Δεν γνωρίζουν καν τα βασικά για τις πρώτες βοήθειες».
Μάλιστα, ορισμένες φορές κάνουν τα πράγματα ακόμη χειρότερα. Όπως συνέβη με ένα ρουμανικό ελικόπτερο που συνεργάζεται με την Frontex, το οποίο πετούσε σε τόσο χαμηλό ύψος που προκαλούσε κύματα στη θάλασσα και έκανε ακόμη πιο δύσκολες τις προσπάθειες διάσωσης. Αντίθετα, οι εθελοντές έχουν να πουν πολλά καλά για τους Έλληνες και τους Τούρκους ψαράδες που πολλές φορές με αυτοθυσία σώζουν ζωές.
Ο Όσκαρ Καμπς, των Ισπανών εθελοντών, συνεχίζει το κατηγορώ κατά του νορβηγικού πληρώματος της Frontex, λέγοντας πως: «Το μόνο που έκαναν ότι να ρίξουν σχοινιά στη θάλασσα λες και γυρίζαμε κάποια ταινία». Κάποιοι που κατάφεραν να βγουν από τη θάλασσα πέθαναν στη στεριά επειδή τα ελληνικά ασθενοφόρα δεν είχαν εξοπλιστεί κατάλληλα με συσκευές οξυγόνου. «Ντρέπομαι για την Ευρώπη. Μέσα μου έχω γκρεμιστεί σωματικά και ψυχολογικά».
Ο Βρετανός γλύπτης, Έρικ Κέμπσον, ζει στη Λέσβο με την οικογένειά του εδώ και 16 χρόνια. Τους τελευταίους μήνες έχει αφοσιωθεί στο έργο της διάσωσης των μεταναστών και βλέπει ότι επίσημες αρχές όπως η Ερυθρός Σταυρός δεν πράττουν αυτό για το οποίο είναι επιφορτισμένοι. Έτσι, παρά την ύπαρξη τόσων οργανώσεων στο νησί, το μεγάλο βάρος των επιχειρήσεων πέφτει στα χέρια των ντόπιων. «Αυτές οι οργανώσεις έχουν εκατομμύρια χρημάτων και είναι άδικο να πέφτει το βάρος στους ώμους του τοπικού πληθυσμού», λέει με θυμό. «Ορισμένες φορές είναι αηδιαστική η συμπεριφορά τους. Δεν έχουν καταλάβει ότι δεν βρίσκονται στην Αϊτή ή το Μπαγκλαντές όπου κανένας δεν νοιάζεται τι κάνουν. Εδώ είναι Ευρώπη και όλα τα φώτα πέφτουν πάνω τους».
Ο Ρον Ρέντμοντ, εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, προσπαθώντας να μετριάσει την άσχημη εικόνα που δίνουν οι επίσημες οργανώσεις, παραδέχεται πως «καταλαβαίνω την απογοήτευση και τη φρίκη των εθελοντών, όπως και αυτά που αισθάνονται. Είναι, όντως, πολύ άσχημες όλες αυτές οι εικόνες με τις οποίες έρχονται αντιμέτωποι. Κάνουν καταπληκτική δουλειά υπό πάρα πολύ αντίξοες συνθήκες. Προσπαθούμε να εκπαιδεύσουμε τις ελληνικές αρχές να διαχειριστούν αυτή τη νέα κατάσταση».
Στο μεταξύ, ζωές θα συνεχίζουν να χάνονται και όνειρα φυγής και απόδρασης να πνίγονται στα κύματα.
){kind=link}