Σχέδιο διχοτόμησης της Κύπρου ήδη από το 1948!

Πότε διατυπώθηκε η ιδέα της διχοτόμησης στην Κύπρο; Το 1948! Τότε η εφημερίδα «Χουριέτ» έριξε πρώτη την ιδέα, απηχώντας τις απώτερες βλέψεις της Τουρκικής πολιτικής τάξης: «…Εάν ποτέ ήθελε μεταβληθεί το σημερινόν καθεστώς της νήσου, να δοθεί η αυτή λύσις η οποία εδόθη εις το ζήτημα της Ιρλανδίας, δηλαδή να χωρισθεί εις δύο τομείς, τουρκικόν και ελληνικόν, με αυτονομία υπό την προστασίαν των δύο κρατών, της Ελλάδας και της Τουρκίας». Η εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάϊμς» έγινε ακόμη πιο σαφής δημοσιεύοντας και τον χάρτη της γραμμής Αττίλα, ήδη από τις 13 Οκτωβρίου του 1956! Η μόνη διαφορά με τη γραμμή Αττίλα του 1974 είναι πως παρουσιάστηκε με κάθετη γραμμή, κόβοντας την Κύπρο σε δυτική και ανατολική ζώνη…
Αυτά και άλλα στοιχεία υπάρχουν στο βιβλίο «Τουρκοκύπριοι- Από το περιθώριο στο συνεταιρισμό, 1923- 1960», του ελληνοκύπριου ερευνητή Σώτου Κτώρη, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Παπαζήση. Με καταγωγή από το Ριζοκάρπασο και την Αγία Τριάδα Γιαλούσας, απόφοιτος του Εσπερινού Γυμνασίου Λάρνακας, πτυχιούχος Τουρκικών Σπουδών , κάτοχος μάστερ στην τουρκική ιστορία και στις διεθνείς σχέσεις από το Πανεπιστήμιο Κύπρου και το Λευκωσίας αντιστοίχως , έχοντας διδακτορικό στις Τουρκικές και Μεσανατολικές Σπουδές του Πανεπιστημίου Κύπρου, δίνει σε 755 σελίδες το αιματηρό πανόραμα της ελληνοτουρκικής σύγκρουσης στο νησί της Αφροδίτης στην περίοδο της ύστερης Αγγλοκρατίας.

Ανήκοντας στη νεότερη γενιά και επιδιώκοντας να συμβάλει στην κατανόηση του κυπριακού ζητήματος όχι αφοριστικά αλλά μέσα από την συνεχή παράθεση δηλώσεων και γεγονότων, που είναι προϊόν έρευνας σε ελληνικά, τουρκικά, βρετανικά και αμερικανικά αρχεία, επιχειρεί να δει το φλέγον θέμα από την οπτική γωνία της διεκδίκησης των Τουρκοκυπρίων για να υποστηρίξει την άποψή ότι: «Η ανάπτυξη του τουρκοκυπριακού εθνικισμού υπήρξε άμεση αντίδραση στον ελληνοκυπριακό εθνικισμό – πρώτα με την απαίτηση για επιστροφή της Κύπρου στην Τουρκία και μετά, με τη βρετανική ενθάρρυνση, στη διεκδίκηση της διχοτόμησης». Ο μελετητής εξηγεί πως αυτός ο τουρκοκυπριακός εθνικιστικός … αυτοματισμός τροφοδοτήθηκε, εν πολλοίς, από το λεγόμενο τότε «σύνδρομο της Κρήτης», τη «φοβία» δηλαδή που καλλιέργησε ο τουρκοκυπριακός τύπος ότι αν η Κύπρος ενσωματωνόταν στον εθνικό κορμό της Ελλάδας ,θα ακολουθούσε ο διωγμός της μουσουλμανικής μειονότητας.

Ο μελετητής απομυθοποιεί βασικά στερεότυπα που έχουν αποτυπωθεί στην κρατούσα ελληνική ιστοριογραφία. Το πρώτο και… καλύτερο, για όσους βολεύονται με την μετάθεση όλων των ευθυνών στους ξένους, είναι ότι οι βρετανοί ανέμειξαν την Τουρκία στο Κυπριακό ζήτημα. Όπως προκύπτει από τα συμβάντα , η τουρκοκυπριακή μειονότητα προηγήθηκε της εμπλοκής της Τουρκίας, γιατί η Άγκυρα, ενταγμένη στο ΝΑΤΟ και κοιτάζοντας προς τη Δύση, καθώς είχε πουλήσει στο Βρετανική βασίλειο το 1878, δεν ήθελε να διαταράξει την αντικομουνιστική συμμαχία των ΗΠΑ. Γι΄ αυτό στη δεκαετία του 1940 οι τουρκικές κυβερνήσεις δεν ανταποκρίνονταν στις εκκλήσεις της τουρκοκυπριακής ελίτ για επιστροφή του νησιού στην «Μητέρα Πατρίδα». Η Άγκυρα ανέλαβε την υπεράσπιση της μειονότητάς της στο βαθμό που αναπτυσσόταν ο μαχητικός αγώνας της ελληνοκυπριακής πλειοψηφίας με αποκορύφωμα τον αντάρτικο πόλεμο της ΕΟΚΑ (Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών) το 1955-1959,με ίδρυση της ΤΜΤ ( της Τουρκοκυπριακής Οργάνωσης Αντίστασης ), που καθοδηγείτο από το Γραφείο Ειδικού Πολέμου του Γενικού Επιτελείου. Μάλιστα, για πολλές δεκαετίες από τη χρονιά που το νησί έγινε αποικία του Στέμματος, το 1925, ο αποικιακός κυβερνήτης αρνιόταν ακόμη και τη διαχείριση των θρησκευτικών κτημάτων από εκπροσώπους των τουρκοκυπρίων.

Ένα παρεπόμενο στερεότυπο, που αποδομεί ο συγγραφέας ,αφορά την μορφή του τουρκοκυπριακού εθνικισμού. Ενώ ο κυρίαρχος ισχυρισμός είναι ότι η αποικιακή εξουσία , ενόψει της ριζοσπαστικοποίησης του ελληνοκυπριακού εθνικού κινήματος, υπέθαλπε, μετά το1948, την τουρκικότητα της μουσουλμανικής μειονότητας, παρέχοντάς τους θέση συνεταίρου, η αλήθεια που παρουσιάζει ο ερευνητής είναι ότι: Το Λονδίνο αναγκάστηκε, από ένα σημείο και πέρα, να αποδεχθεί τις απαιτήσεις της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, αφού ο τουρκοκυπριακός εθνικός παροξυσμός πήρε αυτοτελείς διαστάσεις βασιζόμενος στον ανθελληνισμό, στον αντικομουνισμό, προσλαμβάνοντας παράλληλα και αντιαποικιακό περιεχόμενο.

Επίσης,ο μύθος που ήθελε το κομουνιστικό ΑΚΕΛ (Ανορθωτικό Κόμμα του Εργαζόμενου Λαού) να έχει πρόσβαση στους τουρκοκύπριους διαλύεται μιας και, σύμφωνα με στοιχεία, οι συμπάθειες σε τοπικό επίπεδο ανάμεσα σε συνδικαλιστικά στελέχη του ΑΚΕΛ και σε τουρκοκύπριους πολιτικούς παράγοντες της περιόδου 1940- 1950 αλλά και η ένταξη πολλών τουρκοκυπρίων σε συνδικάτα ελεγχόμενα από το ιδιόμορφο αυτό κομουνιστικό κόμμα, δεν φαίνεται να οδήγησαν στη «μεγάλη νίκη της φτωχολογιάς ενάντια στην πλουτοκρατία», σύμφωνα με ανακοινώσεις του ΑΚΈΛ στις δημοτικές εκλογές του 1946.

Όσον αφορά την αντιπροσωπευτικότητα του ενωτικού δημοψηφίσματος υπέρ της Ένωσης, αναδιφώντας το Ιστορικό Μουσείο Αγώνα της ΕΟΚΑ, ο Κτωρής εντόπισε έγγραφο που αναφέρει ότι στις αρχαιρεσίες της 13ης Ιουλίου του 1948 υπέγραψαν υπέρ μόλις… 47 Τουρκοκύπριοι σε σύνολο 80.000. Δια του λόγου το αληθές, παραθέτει τον ονομαστικό κατάλογο των μουσουλμάνων ψηφοφόρων κατά… ενορία. Παρ΄ όλα αυτά, η ελληνική ιστοριογραφία επέμενε πως οι Τουρκοκύπριοι όχι μόνο δεν αντιτάχθηκαν αλλά συμμετείχαν στο δημοψήφισμα!

Από την πληθώρα των στοιχείων ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να μάθει παραστατικά γεγονότα που δείχνουν το κλίμα της εποχής:

-Το 1957 η εθνικιστική υστερία στην Τουρκία είχε φθάσει σε τέτοιο σημείο ώστε 12.000 φοιτητές εισέφεραν από μία σταγόνα αίμα για να βαφτεί σημαία με το σχήμα της Κύπρου και να παραχωρηθεί στους Τουρκοκύπριους σε ειδική τελετή στη Λευκωσία.

– Ενώ οι νεκροί και στις δύο κοινότητες στις συγκρούσεις του Αυγούστου 1958 έφθαναν τους 59, οι Τουρκοκύπριοι ανήγγειλαν την απόφασή τους για δημιουργία των πρώτων αμιγών δημοτικών τους συμβουλίων και οι εργαζόμενοι μουσουλμάνοι στους λειτουργούντες δήμους υποχρεώθηκαν να υποβάλλουν τις παραιτήσεις τους για να στελεχώσουν τους νεοσύστατους διχοτομικούς δήμους.

– Εκμεταλλευόμενοι αριστοτεχνικά τις ακρότητες μερίδας της ελληνοκυπριακής πλευράς ,ο Φεϊζάλ και ο Ντεκτάς, σε συνάντησή τους με τον (Βρετανό ) υπουργό Αποικιών τον Δεκέμβριο του 1958, ζήτησαν δικά τους… νοσοκομεία επικαλούμενος έλλειψη εμπιστοσύνης προς τους ελληνοκύπριους γιατρούς.

Στο κεφάλαιο με τίτλο «Η επιβράβευση» ο συγγραφέας παραθέτει τα βασικά διχοτομικά άρθρα των μοιραίων για τη νήσο Συμφωνιών της Ζυρίχης που υπέγραψε, κατόπιν πιέσεων από την κυβέρνηση Καραμανλή, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος τον Φεβρουάριο του 1959, με διαφωνούντα τον αρχηγό της ΕΟΚΑ στρατηγό Γρίβα και πανηγυρίζοντα τον Τούρκο Πρωθυπουργό Μεντερές, αφού η Τουρκία, όπως και η Ελλάδα και η Βρετανία βέβαια, έπαιρνε το δικαίωμα επέμβασης και την άδεια εγκατάστασης τουρκικής στρατιωτικής δύναμης σε ισορροπία προς την ελληνική δύναμη Κύπρου.

Τελικά, ο μελετητής επισημαίνει ότι η βίαιη εθνοτική αντιπαράθεση και ο κίνδυνος διάρρηξης της νατοϊκής συμμαχίας οδήγησε σε ένα κράτος υπό την κηδεμονία των τριών εγγυητριών δυνάμεων.

Το συμπέρασμα από τη μελέτη των 755 σελίδων του εν λόγω πονήματος είναι ότι η διαλεκτική του μίσους, αργά ή γρήγορα, οδηγεί σε νεκρούς και από τα δύο αντιμαχόμενα μέρη. Και από κει στην τραγωδία…