Ο Δήμαρχος της κατεχόμενης Λύσης Συμεών Παστός, μιλώντας στο ΚΥΠΕ, κάλεσε τη νεολαία του Δήμου να κρατήσει ζωντανή τη μνήμη των κατεχομένων εδαφών και των προγόνων μας και να διατηρήσει άσβεστη τη φλόγα και την απαίτηση για επιστροφή.
Σε συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ, ο κ. Παστός αναφέρθηκε στους προϋπολογισμούς του Δήμου Λύσης και είπε πως «έχουμε κανονικότατους προϋπολογισμούς όπως οποιοδήποτε κυβερνητικό τμήμα και έχουμε να δώσουμε λόγο στον Γενικό Ελεγκτή της Δημοκρατίας. Οι προϋπολογισμοί του 2014 ήταν μειωμένοι, περιοριζόμαστε, μετά δυσκολίας να αντεπεξέλθουμε στις υποχρεώσεις μας. Ο προϋπολογισμός του 2015 δεν έχει εγκριθεί ακόμη αλλά όπως μας ενημερώνουν θα έχει περαιτέρω μείωση».
Ο Δήμος, είπε, «είναι απόλυτα εξαρτώμενος από την κυβερνητική χορηγία για τη λειτουργία του και δυστυχώς τα τελευταία 2 χρόνια η μείωση της χορηγίας ήταν της τάξης του 45%. Ακόμα και έτσι όμως ο Δήμος πρέπει να κινείται μέσα στα πλαίσια του προϋπολογισμού αυτού με αποτέλεσμα να συμπιέζονται τα πάντα, ωστόσο προς το παρόν δεν αντιμετωπίζουμε οποιοδήποτε πρόβλημα με τα οικονομικά μας».
Το μόνο έσοδο του Δήμου Λύσης είναι η κρατική χορηγία που δίνεται, είπε, προσθέτοντας ότι “δεν υπάρχει οποιοδήποτε άλλο έσοδο πέραν των χρημάτων που συγκεντρώθηκαν από τον προηγούμενο Δήμαρχο, ο οποίος τελούσε πάρα πολλούς πολιτικούς γάμους. Ωστόσο προκειμένου να πάρουμε οποιοδήποτε ποσό από το κονδύλι αυτό, θα πρέπει να έχουμε την έγκριση τόσο του Υπουργού Εσωτερικών όσο και του Υπουργού Οικονομικών».
Πρόσθεσε πως “δύο μόνο φορές πήραμε χρήματα από το συγκεκριμένο κονδύλι και αυτές ήταν για να ολοκληρωθεί το Μνημείο Ηρώων Λύσης στη Λάρνακα με την προσθήκη της προτομής των αγνοουμένων μας και για την ολοκλήρωση των έργων στο Πολιτιστικό Κέντρο «Παύλος Λιασίδης» που βρίσκεται στον συνοικισμό Τσιακκιλερού».
Μουσείο Γρηγόρη Αυξεντίου
Αναφερόμενος στα μελλοντικά σχέδια του Δήμου Λύσης, ο κ. Παστός είπε ότι μεταξύ αυτών είναι η ολοκλήρωση του Μουσείου Γρηγόρη Αυξεντίου στο χωριό Ακρίτας, στο Νομό Κιλκίς, όταν υπηρετούσε ως αξιωματικός στην Ελλάδα. Το Μουσείο αυτό έχει ξεκινήσει εδώ και 15 και πλέον χρόνια και ουσιαστικά είναι το οίκημα – φυλάκιο που υπηρετούσαν οι στρατιώτες στα σύνορα με τη Γιουγκοσλαβία.
Εξήγησε ότι «το συγκεκριμένο φυλάκιο έχει παραχωρηθεί από την ελληνική κυβέρνηση στο Δήμο Λύσης προκειμένου να γίνει Μουσείο εις μνήμη του Γρηγόρη Αυξεντίου. Το Μουσείο έχει προχωρήσει μέχρις ενός σημείου και με την έγκριση τελευταίως ενός κονδυλιού, ελπίζουμε το καλοκαίρι να μεταβούμε στη περιοχή για να το ολοκληρώσουμε.
Το Μουσείο, συνέχισε, «που γίνεται σε συνεργασία με το Σύνδεσμο Αγωνιστών και Διατήρησης Ιστορικής Μνήμης ΕΟΚΑ θα περιλαμβάνει τη ζωή και το έργο του Γρηγόρη Αυξεντίου. Ο Σύνδεσμος έχει υποσχεθεί να παραχωρήσει δωρεάν πανομοιότυπα ρούχα και αντικείμενα που χρησιμοποιούσαν τότε οι στρατιώτες καθώς και πλούσιο φωτογραφικό υλικό. Το φυλάκιο περιτριγυρίζεται από οκτώ σκάλες γης, η οποία έχει περιφραχτεί και δεντροφυτευτεί».
Ανέφερε επίσης ότι για να ολοκληρωθεί το Μουσείο θα χρειαστούν περίπου 30 χιλιάδες ευρώ. Ελπίζουμε, συνέχισε, ότι φέτος τον Αύγουστο μια ομάδα με εθελοντές τεχνίτες διαφόρων ειδικοτήτων από τη Λύση θα επισκεφθούν την περιοχή για να ολοκληρώσουν το Μουσείο. Σημειώνεται ότι στο φυλάκιο τελείται κάθε χρόνο το μνημόσυνο του Γρηγόρη Αυξεντίου, το οποίο παρακολουθούν φοιτητές από τη Λύση και όχι μόνο που φοιτούν σε πανεπιστήμια της περιοχής.
Eργασίες στην εκκλησία της Παναγίας στη Λύση
Ο Συμεών Παστός, στη συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ, αναφέρθηκε και στις εργασίες επιδιόρθωσης που γίνονται στην εκκλησία της Παναγίας στην κατεχόμενη Λύση καθώς και στα εξωκλήσια του Αγίου Ευφημιανού, του Αγίου Γεωργίου που έχουν μείνει μόνο οι τοίχοι και του Αγίου Συνέσιου που είναι σε πολύ καλή κατάσταση.
Πρόσθεσε ότι παρά το γεγονός ότι η Εκκλησία της Παναγίας της Λύσης έχει μετατραπεί σε τζαμί εντούτοις οι Τούρκοι κατακτητές δεν έκαναν οποιαδήποτε επιδιόρθωση στο κτίριο με αποτέλεσμα η στέγη να μπάζει νερά. Πρόσφατα επισκέφθηκα την εκκλησία με τον Χότζα και τον λεγόμενο Δήμαρχο της Λύσης και ανέφερα ότι θα πρέπει να γίνουν οι απαραίτητες επιδιορθώσεις στα κεραμίδια της στέγης ώστε να μην καταστρέφεται περαιτέρω η εκκλησία από τις βροχές.
Όσον αφορά το εξωκλήσι του Αγίου Ευφημιανού με τις αξιόλογες τοιχογραφίες οι οποίες αφαιρέθηκαν από τους Τούρκους κατακτητές και πωλήθηκαν στο εξωτερικό, ο Δήμαρχος Λύσης είπε πως στους τοίχους του ναού έχει τοποθετηθεί χοντρός σουβάς με αποτέλεσμα οι τοιχογραφίες που υπήρχαν σ’ αυτούς να καταστραφούν.
Ανέφερε επίσης ότι «το 1973, ένα χρόνο πριν την τουρκική εισβολή, το Τμήμα Αρχαιοτήτων προχώρησε σε συντήρηση των τοιχογραφιών που υπήρχαν στον τρούλο του εξωκλησιού του Αγίου Ευφημιανού. Οι Τούρκοι είχαν αποτοιχίσει τις τοιχογραφίες και πουλήθηκαν στο εξωτερικό από τον Τούρκο αρχαιοκάπηλο Adin Dikmen το 1983. Εδώ και 25 χρόνια οι τοιχογραφίες, οι οποίες αποτελούν μέρος της κυπριακής πολιτιστικής, θρησκευτικής και αρχαιολογικής κληρονομιάς, εκτίθεντο στο Ιδρυμα Menil στο Χιούστον του Τέξας».
Οι τοιχογραφίες, που επαναπατρίστηκαν στις 16 Μαρτίου του 2012, ύστερα από 29 χρόνια και διαβήματα της Εκκλησίας της Κύπρου, χρονολογούνται από τον 13ο αιώνα μ.Χ. και είχαν κλαπεί το 1983 από την εκκλησία του Αγίου Ευφημιανού του χωριού.
Όπως εξήγησε ο κ. Παστός στις 26 Απριλίου 2012 τελέστηκαν τα εγκαίνια του ειδικού παρεκκλησιού, που βρίσκεται στην πρώτη αίθουσα του Βυζαντινού Μουσείου του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου του Γ’ στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου, όπου φιλοξενούνται οι τοιχογραφίες του Χριστού Παντοκράτορα και της Δέησης της Παναγίας.
Ο Δήμος Λύσης, σε συνεργασία με το Σώμα Προσκόπων, έκτισαν ένα εκκλησάκι στον Κόρνο πανομοιότυπο του Αγίου Ευφημιανού και κάθε πρώτη Κυριακή του μήνα τελείται λειτουργία και οι διασκορπισμένοι κάτοικοι της Λύσης συγκεντρώνονται για να γνωριστούν και να θυμηθούν τα παλιά.
Το συγκεκριμένο εκκλησάκι επισκέπτονται μαθητές Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης από ολόκληρη την ελεύθερη Κύπρο, για να ενημερωθούν για τον Άγιο Ευφημιανό και να δουν τις τοιχογραφίες που έχουν δημιουργηθεί εκεί. Επίσης υπάρχει έκθεση φωτογραφιών που αναπαριστούν τη ζωή της κατεχόμενης Λύσης.
Ο Δήμαρχος Λύσης ερωτήθηκε και για το θέμα των πολιτικών γάμων που διενεργούνταν τα προηγούμενα χρόνια.
«Προεκλογικά είχα υποσχεθεί πως σε περίπτωση εκλογής μου θα καταργούσα την τέλεση πολιτικών γάμων, αφού θεωρούσα ότι η δημοσιότητα που δινόταν στο όλο θέμα ήταν αρνητική για το Δήμο» είπε και πρόσθεσε πως από την εκλογή του και μετά τελεί πολιτικό μόνο όταν ο ένας από τους δύο συντρόφους κατάγεται από τη Λύση.
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο Δήμαρχος Λύσης είπε πως «θα πρέπει να διατηρήσουμε την πολιτιστική μας κληρονομιά, διορθώνοντας όσο είναι δυνατόν τα κατεχόμενα μνημεία μας, γιατί μας τα έχουν κλέψει και δεν θα πάψουμε ποτέ να τα ζητούμε πίσω. Είναι δικά μας και για να είναι δικά μας θα πρέπει να υπάρχουν προκειμένου να τα βλέπουν όχι μόνο οι Λυσιώτες αλλά και οι χιλιάδες τουρίστες που επισκέπτονται κάθε χρόνο τα κατεχόμενα χωριά μας».
Στέλλοντας ένα μήνυμα προς τους εκτοπισμένους κατοίκους της Λύσης, ο Δήμαρχος είπε πως «θέλουμε να στείλουμε το μήνυμα στη νεολαία μας ότι δεν θα πάψουμε ποτέ να διεκδικούμε και να απαιτούμε την επιστροφή μας στα πάτρια εδάφη. Πρέπει οπωσδήποτε να κρατήσουμε ζωντανή τη μνήμη της κατεχόμενης γης μας γιατί οι συνθήκες αλλάζουν συνεχώς και ευελπιστούμε ότι θα εξευρεθεί μια υποφερτή λύση στο κυπριακό πρόβλημα και να επιστρέψουμε στα σπίτια μας».
