Εβδομάδα μεγάλων αποφάσεων και θεολογικών ζυμώσεως-Με τρεις παράλληλες και κορυφαίες εκκλησιαστικές συνεδριάσεις ξεκίνησε η εβδομάδα της 7ης Οκτωβρίου 2025 για τον Ορθόδοξο κόσμο.
Γραφείο Ρεπορτάζ – Γιάννης Παπανικολάου – ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Δύο Παλαίφατα Πατριαρχεία – το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής και το Πατριαρχείο Αντιοχείας και πάσης Ανατολής – καθώς και η Εκκλησία της Ελλάδος, συγκαλούν τις Ιερές Συνόδους τους σε μια χρονική συγκυρία γεμάτη προκλήσεις, αλλά και προσδοκίες.
Οι συνεδριάσεις διεξάγονται σε Αλεξάνδρεια, Μπαλαμάντ του Λιβάνου και Αθήνα, με την ατζέντα να περιλαμβάνει από εκλογές αρχιερέων και αγιοκατατάξεις μέχρι θεολογικές εισηγήσεις για την Τεχνητή Νοημοσύνη και τη θέση της Εκκλησίας στον σύγχρονο κόσμο.
Πατριαρχείο Αλεξανδρείας: Εκλογές και δύο νέοι Άγιοι
Η Ιερά Σύνοδος του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας ξεκινά το πρωί της Τρίτης 7 Οκτωβρίου με τον εναρκτήριο χαιρετισμό του Μακαριωτάτου Πάπα και Πατριάρχου Θεοδώρου Β΄ και την αντιφώνηση του πρώτου τη τάξει Συνοδικού Αρχιερέα. Το πρώτο μέρος των εργασιών είναι αφιερωμένο στις εκλογές νέων αρχιερέων και στην ανακοίνωση των Μεγάλων Μηνυμάτων, όπως αποκαλούνται οι τοποθετήσεις των εκλεγμένων.
Το απόγευμα, ο Μητροπολίτης Ζιμπάμπουε και Ανγκόλας κ. Σεραφείμ θα παρουσιάσει εισήγηση με θέμα «Η Θεολογία του Αγίου Αθανασίου του Μεγάλου μέσα από τις αποφάσεις της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου της Νικαίας ως Θεολογική δυνατότης διά την ορατήν ενότητα των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών».
Την επομένη ημέρα, Τετάρτη 8 Οκτωβρίου, οι εργασίες κορυφώνονται με την Αγιοκατάταξη δύο μεγάλων μορφών της Αλεξανδρινής Εκκλησίας:
• του εν Αγίοις Πατρός ημών Πάπα και Πατριάρχου Αλεξανδρείας Σιλβέστρου,
• και του Οσίου και Θεοφόρου Πατρός ημών Χρυσοστόμου Παπασαραντόπουλου, του ιεραποστόλου της Κεντρικής Αφρικής.
Οι εισηγήσεις για το έργο και τη ζωή τους θα εκφωνηθούν αντίστοιχα από τον Μητροπολίτη Γέροντα Ναϊρόμπης κ. Μακάριο και τον Μητροπολίτη Κινσάσας κ. Θεοδόσιο, προσφέροντας πολύτιμες θεολογικές και ιστορικές αναφορές.
Το απόγευμα της ίδιας ημέρας, ο Μητροπολίτης Ζάμπιας κ. Ιωάννης θα ολοκληρώσει τον κύκλο των εργασιών με μια εισήγηση που αναμένεται να προκαλέσει συζητήσεις: «Τεχνητή Νοημοσύνη και Εκκλησία: Ευεργετήματα και Επιπτώσεις». Η παρέμβασή του αναμένεται να συνδεθεί και με τις ευρύτερες τοποθετήσεις της Εκκλησίας σχετικά με τις ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις (Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης).
Πατριαρχείο Αντιοχείας: Πρώτη Σύνοδος μετά το τρομοκρατικό πλήγμα
Στην Αντιόχεια, η Ιερά Σύνοδος θα ξεκινήσει επίσης την Τρίτη 7 Οκτωβρίου και θα ολοκληρωθεί την Κυριακή 12 Οκτωβρίου με Πατριαρχική και Συνοδική Θεία Λειτουργία υπό τον Μακαριώτατο Πατριάρχη κ.κ. Ιωάννη. Πρόκειται για την πρώτη σύγκληση μετά την αλλαγή πολιτικού καθεστώτος στη Συρία και την πολύνεκρη τρομοκρατική επίθεση της 22ας Ιουνίου 2025 στον Ιερό Ναό του Προφήτη Ηλία στη Δαμασκό, η οποία κόστισε τη ζωή σε 27 πιστούς, οι οποίοι πλέον τιμώνται ως μάρτυρες από την Εκκλησία της Αντιοχείας.
Οι συνεδριάσεις πραγματοποιούνται σε μια περίοδο που τόσο η Συρία όσο και ο Λίβανος επιχειρούν να ανακτήσουν σταθερότητα και θεσμική κανονικότητα. Ο σχηματισμός σταθερής κυβέρνησης στον Λίβανο επιτρέπει αισιοδοξία για την προστασία των χριστιανικών κοινοτήτων, ενώ οι αποφάσεις της Συνόδου θα κρίνουν την πορεία της Εκκλησίας σε μια περιοχή που παραμένει γεωπολιτικά εύθραυστη (Υπουργείο Εξωτερικών).
Η θεματολογία της Συνόδου αναμένεται να αγγίξει τόσο τα εσωτερικά διοικητικά ζητήματα όσο και την αποστολή της Εκκλησίας της Αντιοχείας στον σύγχρονο κόσμο, με ιδιαίτερη έμφαση στη στήριξη των διωκόμενων χριστιανών και στις πρωτοβουλίες για τον διαθρησκειακό διάλογο.
Εκκλησία της Ελλάδος: Εκλογές για Μητροπόλεις και συζήτηση για την Τεχνητή Ευφυΐα
Στην Αθήνα, το Συνοδικό Μέγαρο στη Μονή Πετράκη θα αποτελέσει το κέντρο των εξελίξεων για την Εκκλησία της Ελλάδος από τις 7 έως τις 9 Οκτωβρίου. Υπό την προεδρία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας θα ασχοληθεί με κρίσιμα ζητήματα, με κορυφαίο τις εκλογές για την πλήρωση των Μητροπόλεων Δρυινουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης, καθώς και Κορίνθου την Πέμπτη 9 Οκτωβρίου. Την ίδια ημέρα θα διεξαχθούν και οι εκλογές για Βοηθούς Επισκόπους.
Την Τετάρτη 8 Οκτωβρίου, δύο σημαντικές θεολογικές εισηγήσεις θα αποτελέσουν το επίκεντρο των εργασιών. Ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεος θα αναπτύξει το θέμα «Οἱ ρασοφόροι Μοναχοί στήν παράδοση καί τή ζωή τῆς Ἐκκλησίας», με ιδιαίτερη αναφορά στον ρόλο του μοναχισμού στο σήμερα.
Ακολουθεί η εισήγηση του Μητροπολίτη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής με τίτλο «Τεχνητή εὐφυΐα – Ἡ Ἐκκλησία μπροστά στην ἀναδυόμενη νέα ἀνθρωπολογία». Η τοποθέτηση αναμένεται να δώσει ώθηση σε έναν ευρύτερο διάλογο για τη σχέση θεολογίας και επιστήμης και τον τρόπο με τον οποίο η Εκκλησία προσεγγίζει τις τεχνολογικές καινοτομίες (Εκκλησία της Ελλάδος).
Νέα εποχή θεολογικού διαλόγου
Η παράλληλη διεξαγωγή τριών Συνόδων την ίδια εβδομάδα αποτελεί ιστορική συγκυρία που αποτυπώνει την ανάγκη των Ορθοδόξων Εκκλησιών να ανταποκριθούν σε ένα περιβάλλον που μεταβάλλεται ραγδαία. Οι θεματικές για την Τεχνητή Νοημοσύνη, η μνήμη των μαρτύρων της Δαμασκού, οι αγιοκατατάξεις στην Αλεξάνδρεια και οι νέες εκκλησιαστικές εκλογές στην Ελλάδα αποτελούν πτυχές μιας συνολικής προσπάθειας να επαναπροσδιοριστεί ο ρόλος της Εκκλησίας στον 21ο αιώνα.
Καθώς οι Ιερές Σύνοδοι βαδίζουν προς την ολοκλήρωσή τους, το βλέμμα του Ορθόδοξου κόσμου στρέφεται στις αποφάσεις που θα ληφθούν και στο πώς αυτές θα επηρεάσουν την πνευματική, θεολογική και κοινωνική πορεία των Εκκλησιών για τα επόμενα χρόνια.
